هنروتجربه: فریدون جیرانی سرمایه «آشفتهگی» را تمیز عنوان کرد.
نشست خبری فیلم «آشفتهگی» با حضور فریدون جیرانی (نویسنده، کارگردان و تهیهکننده)، بهرام رادان، مهناز افشار و نسیم ادبی (بازیگر)،مسعود سلامی (مدیرفیلمبرداری)، امین میرشکاری(صدابردار)، کارن همایونفر (آهنگساز)، مارال جیرانی (طراح لباس)، کامیاب امین عشایری (طراح صحنه) و با اجرای حمیدرضا مدقق در دهمین روز جشنواره فیلم فجر برگزار شد.
جیرانی درباره شباهت این فیلم به «خفهگی» گفت: « این فیلم ضمن اینکه در ادامه “خفگی” است، داستان بیشتری دارد. سعی کردم هم داستان “آشفتهگی” جاندار باشد و هم یک تجربه فرمی دیگر شکل بگیرد. ساختن چنین فیلمهایی در ایران سخت است. چون سعی میکنی فضایی که دوست داری را خلق کنی اما فضای اجتماعی و التهابات سیاسی سینمای ایران را تحتتاثیر قرار داده است. اینکه از این فضا دور شوی فارق از کیفیت، به نوعی ریسک محسوب میشود.»
او در ادامه دلیل دیگری هم برای علاقه خود به فضای فیلم برشمرد: «من این تجربه را به دلیل دیگری هم دوست دارم. به دلیل فضای عاشقانهای که همیشه دوست داشتم در فیلمهایم داشته باشم. من هیچوقت از فضایی که همیشه در فیلمهایم داشتم عبور نکردم. به ویژه که سه بازیگر خیلی خوب نقشها را درآوردند. ارژنگ از فضای رئالیستی میآید. فضایی که در “سالاد فصل” خسرو شکیبایی بازی کرد. ارژنگ بوی عادل مشرقی را میدهد. آنموقع این مساله را میدانستم. اما چون این تیپ و عشق را دوست داشتم، سعی کردم آن را با فضای فیلم هماهنگ کنم. میخواستم این نوع عشق مریض در فیلم باشد. اگر بیرون زده، باید تصحیح شود.»
جیرانی با اشاره به تاثیر طراحی صحنه، لباس و فیلمبرداری گفت: «من از همه گروه بسیار متشکرم که کمک کردند تا فضای فیلم در بیاید.»
جیرانی درباره لحن سرد فیلم گفت: «نمیخواستم شبیه نوآر آمریکایی شود. ما بیشتر به سمت فیلمهای نوآر فرانسوی رفتیم. آمریکاییها ریتم تندی دارند و تنشهایشان متفاوت است. بنابراین آن سردی را من میخواستم.»
در ادامه نشست، سلامی درباره قاببندی فیلم توضیح داد: همانطور که آقای جیرانی گفت، این فیلم یک اثر تجربی است. برایم بسیار جالب است که آقای جیرانی در این سن و سال هنوز به دنبال تجربه هستند. همانطور که فکر میکردم خفهگی باید سیاه و سفید گرفته شود. فکر میکردم در آشفتهگی هم باید اتفاق جدیدی بیافتد. ما سعی کردیم فیلمنامه را ابتدا عکاسی کنیم. برخی مواقع به خاطر شخصیتها مجبور بودم که قابهایم را کجتر کنم. سعی کردم همهجا این یک دست باشد.»
رادان درباره حضورش در فیلم «آشفتهگی» گفت: آقای جیرانی به نظر من خیلی جوان هست. منظور مسعود سلامی عزیز هم تجربه آقای جیرانی بود. آقای فریدون جیرانی خودشان برند هستند. اینکه اینقدر ایدههای نو و بدیع برای پردازش قصه دارند، خودش جای تحسین دارد. همه ما بسیار کیف کردیم. نزدیک به بیست سال است که نشده بود با آقای جیرانی کار کنم. احساس میکنم این تجربهایست که شاید هر کسی شجاعت انجامش را نداشته باشد.» او در ادامه درباره شکل بازیگریش افزود:«در این فیلم یک جنونی در بستر فیلم وجود دارد. من هم سعی کردم همراه آن بدون مکانی و زمانی فیلم را در بازی خودم داشته باشم.»
مهناز افشار درباره اینکه بازیش بیشتر با سکوت و نگاه همراه است گفت: «من همه جا عنوان کردم که آقای جیرانی کارگردان مورد علاقه من است. زمانی که هدیه تهرانی برای فیلم «قرمز» نامزد سیمرغ بلورین شد، آرزو کردم زمانی جلوی دوربین این کارگردان قرار بگیرم. آقای جیرانی در سینما به روز است.من و بهرام رادان سعی می کردیم نگاه درستی در این فیلم داشته باشیم. اگر نتوانستم شخصیت دریا در “آشفتهگی” را خوب دربیاورم کم هوشی منِ بازیگر است. اما از دید من نگاه بازیگر حرف اول را در سینمای جیرانی می زند. من اعلام میکنم بسیار خوشحالم که در این فیلم بازی کردم.»
عشایری، طراح صحنه نیز در پاسخ به درباره اینکه چگونه به جای بی مکان و تقریبا بی زمان در این فیلم رسیده است و برای این کار چه کرده است؟ توضیح داد: «سینمای آقای جیرانی را همیشه دوست داشتم و در ادامه فیلم خفگی فکر کردم اینجا هم می شود شاید با همان شیوه و روش و نه با همان طراحی، فضایی که آقای جیرانی از من خواسته بود را طراحی کنم. این مدل در سینمای ما چندان وجود ندارد. مواردی هم در سینمای کلاسیک داریم و باید به دنبال آن طراحی برویم؛ شاید بیشتر معماری در این مدل به کمک ما آمد .»
جیرانی درباره مخاطب «آشفتهگی» گفت: من بازهم از این ریسکها انجام میدهم. چون دوستش دارم. با توجه به نسلی که بغلدستم هستند. من فکر نمیکنم این فیلم مخاطب نداشته باشد. اما اگر فکر میکنید خیلی مخاطب دارد، اینطور نیست. البته امیدوارم فیلم را از نظر طبقه متوسط نبینید. قهرمان چنین فیلمی از داخل ژانر بیرون میآید نه از داخل جامعه. »
او به سووالی درباره برنامههای تلویزیونی پاسخ نداد: «جواب نمیدهم چون این سووال ریسک زیادی دارد. اما ممکن است به زودی خودم برنامه سینمایی داشته باشم.» جیرانی همچنین با تشکر از دو سرمایهگذار فیلم گفت: «سرمایه این فیلم تمیز است.»
این کارگردان درباره این پرسش که آیا فیلم «آشفتهگی» ادای دینی به ساموئل خاچیکیان است؟ گفت: «به احتمال زیاد روزی «دلهره» خاچیکیان را بازسازی میکنم. یک بار هم سعی کردم که این کار را انجام دهم و بخشی از درآمد آن را به خانواده او بدهم . من خاچیکیان را بسیار دوست داشتم و اینکه در آن زمان یک نفر مثل ما ریسک میکرد و فحش میخورد قابل تقدیر است. می توان مفصل درباره آن فیلمها نوشت.»