بهمن عبداللهی
کیانوش عیاری کارگردان فیلم «خانه پدری» توقف نمایش آخرین اثرش را در برخی سینماها غافلگیرانه دانست و به خبرنگار «ایران» گفت: «این فیلم در پردیس کوروش با استقبال زیادی مواجه شد، تا آنجا که خیابان‌های اطراف به قدری درگیر ترافیک شد که مأموران راهنمایی و رانندگی در رفع ازدحام ماشین‌ها زحمات زیادی کشیدند.» وی تأکید کرد: «در همین هفت – هشت سانسی که فیلم نمایش داد شد، نه کسی غش کرد و نه حال تماشاگری به هم خورد. آنها در کمال آرامش «خانه پدری» را دیدند، اما معلوم نیست به چه دلیلی برخی این فیلم را خشن توصیف می‌کنند.» این کارگردان مشهور سینمای ایران در ادامه به ما گفت: «مسأله فقط این فیلم نیست، بلکه کلیت سینما زیر سؤال است و اگر قرار باشد نهادهای غیر‌مرتبط در مجوزهای صادره از وزارت ارشاد دخالت کنند، آینده مبهمی برای سینما ایجاد می‌کند که خیلی بدتر است.» عیاری از موضع زودهنگام تلویزیون هم انتقاد کرد و افزود: «در روزهای گذشته یکی از بخش‌های خبری که رویدادها را با زبان طنز بیان می‌کند، با استفاده از تصاویر آرشیوی مسعود فراستی، طوری عنوان کرد که فیلمسازان به جای ساخت این نوع آثار، بهتر است بروند مستندهای راز بقا تولید کنند!»
جمعه برای کیانوش عیاری روز متفاوتی بود. از یک‌سو در شوک ناشی از نمایش یک روزه فیلمش قرار داشت و از سوی دیگر در جشنواره فیلم کوتاه «بمانی» تقدیر می‌شد. این کارگردان موسفید کرده، حتی نمی‌دانست بر سر «خانه پدری»اش چه بلایی خواهد آمد؟ چون از یک‌سو در خانه سینما به بهانه توقف فیلمش جلسه گذاشته بودند و از سوی دیگر سازمان سینمایی به خاطر تعطیلی آخر هفته، هرگونه تصمیم‌گیری را به جلسه ظهر شنبه موکول کرده بود.
ماجرای اکران فیلم جنجالی «خانه پدری» نه به این چند روز و چند هفته بلکه به چهار سال پیش باز‌می‌گردد. از همان زمان که فیلم با سرمایه‌گذاری نیروی انتظامی و بخش خصوصی ساخته شد. نیروی انتظامی پس از تقدیر اثر عیاری در جشنواره ونیز اولین نهادی بود که با آن مخالفت کرد.
مدیران دولت قبلی هم زیر بار اکرانش نرفتند، اما با روی کار آمدن دولت جدید و متعاقب آن مسئولان جدید سازمان سینمایی، این گره باز شد و مسئولان نیروی انتظامی اعلام کردند در صورت صدور مجوز وزارت ارشاد، نمایش این فیلم مشکلی نخواهد داشت.
فیلم «خانه پدری» نخستین‌بار به طور رسمی در جشنواره فیلم فجر سی و دوم (سال ۹۲) به نمایش درآمد و مورد استقبال منتقدان سینمایی قرار گرفت تا آنجا که در جشن سال ۹۳ انجمن چند جایزه مهم به این اثر تعلق گرفت.
مشکل کسانی که با نمایش عمومی فیلم مخالف بودند، وجود صحنه آغازین فیلم (به مدت ۵ دقیقه) است که تصور می‌کنند نشان دادن صحنه یک قتل خانوادگی بیش از حد خشن است، اما عیاری در گفت‌و‌گوهای مختلف به برخی خشونت‌های جاری در جامعه مثل اسیدپاشی‌ها اشاره می‌کرد. برخی از موافقان هم به نمایش صحنه‌های خشن‌تر در تلویزیون اشاره می‌کردند.
در نهایت آذرماه امسال فیلم در هیأت نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی مجوز نمایش گرفت و با آغاز فعالیت گروه هنر و تجربه (آثار مخاطب خاص) در جدول نمایش جای داده شد تا با شرایط سنی ۱۶+ در چند سینمای محدود اکران شود. فیلم «خانه پدری» از پنجشنبه در گروه سینماهای آزادی، پردیس، کوروش، خانه هنرمندان و موزه سینما کار خود را آغاز کرد، اما بلافاصله حوزه هنری دستور توقف نمایش آن را در سالن تحت پوشش خود (سینما آزادی) داد. شهرداری هم نمایش «خانه پدری» را در خانه هنرمندان متوقف کرد، اما پردیس کوروش که تا آخر شب پنجشنبه بلیت پیش‌فروش کرده بود، تا پاسی از شب پذیرای تماشاگران مشتاق بود.
این ماجرا اتفاق دو سال پیش اکران نوروزی را به یاد می‌آورد که حوزه هنری و شهرداری در سینماهای تحت پوشش خودشان نمایش فیلم «خصوصی» و «گشت ارشاد» را ممنوع اعلام کرده و فهرستی بلند از فیلم‌های مورددار! معرفی کردند. این ماجرا البته در دوره مدیریت جدید سازمان سینمایی ختم به خیر شد و حتی حجت‌الاسلام خاموشی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی حکم عضویت در شورای بازبینی آثار سینمایی را دریافت کرد.
در روزهای اخیر حوزه هنری نسبت به نمایش «فصل فراموشی فریبا» ساخته عباس رافعی هم ماجرای قبلی را تکرار کرده و آن را به سینماهای خود راه نداد. حتی تلویزیون هم از پخش تیزر آن به همراه فیلم مجوزدار «مستانه» خودداری کرد و سینمای ایران را با مشکل تازه‌ای مواجه کرد. ظهر دیروز در سازمان سینمایی پیرامون ماجرای توقف نمایش «خانه پدری» در سینماها، جلسه‌ای با حضور دکتر ایوبی رئیس سازمان، علم‌الهدی مدیر گروه هنر و تجربه و برخی از مدیران دیگر برگزار شد تا چاره‌ای اندیشیده شود.
مسئولان تلاش کرده‌اند با سعه صدر و آرامش، قفل کار را باز کنند. به نظر می‌رسد تلاش بر آن است تا با نظر موافق وزیر ارشاد، سینماهای دیگری جایگزین سینماهای قبلی شود. با این حال امروز (یکشنبه) با اخبار تازه‌ای مواجه خواهیم شد.
روز جمعه نیز هیأت مدیره خانه سینما در یک جلسه اضطراری به بهانه توقف اکران فیلم «خانه پدری» دور هم جمع شدند تا راهکاری برای جلوگیری از دخالت مراکز خارج از قوه مجریه در امور سینمایی پیدا کنند. حتی از عیاری هم دعوت کردند اما او در جای دیگری از شهر حاضر بود تا به عنوان سینماگر تقدیر شود. او تقدیر شد، اما هیچ سخنی به زبان نیاورد. عیاری دیروز در تماس تلفنی ما گفت: در انتظار تصمیم‌گیری مدیران سینمایی است.
منبع:
