
رضا ناجی در گفت و گو با هنر و تجربه:
مسئولین نباید بگذارند فیلم هنری در گاوصندوق بماند
هنر و تجربه/ امیر محقق: رضا ناجی بازیگر شناخته شدهای است. بازیگری که تصویر ما از او، عموما از فیلمهای مجید مجیدی می آید. چه از زمانی که در فیلم «بچههای آسمان» در نقش پدر زحمتکش با آن بازی سادهاش خوش درخشید، چه زمانی که برای «آواز گنجشکها» خرس نقرهای بهترین بازیگر برلین را دریافت کرد. در حاشیه جشنواره، در قسمت پذیرایی برج میلاد گفت و گویی با این بازیگر بین المللی سینمای ایران داشتیم. صحبتمان با او در مورد جشنواره، هنر و تجربه و فیلم هنری را می خوانید:
آقای ناجی فیلم های جشنواره را تا امروز که روز پنجم جشنواره است دیده اید؟ ارزیابیتان از آنها چطور است؟
متاسفانه من نتوانستهام فیلمهای زیادی ببینم. به این دلیل که هنوز کارت جشنواره را ندارم و چون نمیخواهم یک سری مسائل پیش بیاید به داخل سالن نمایش فیلمها نمیروم تا فیلمها را ببینم. گذریم. تا الان در جشنواره ۲ فیلم دیدهام. شرفناز و آزادی مشروط. که آن هم، کارگردان کار از ما دعوت کرد و در سینما ملت و آفریقا به تماشای آنها نشستیم.
شما چه نگاهی به گروه هنر و تجربه دارید؟
فکر می کنم به خاطر تشکیل این گروه باید از آقای ایوبی، رئیس سازمان سینمایی تشکر کنم و احساس میکنم این اتفاق، برای سینما برکت داشته باشد. کارگردانهای جوان و صاحب فکر زیادی فرصت فیلمسازی و نمایش فیلمشان را پیدا کردهاند. البته هر جریانی مخالفان و موافقان خود را دارد. سینما خیلی اقتصاد محور شده و ما با سینمادارها مشکل پیدا کردهایم که فیلمها را نمایش نمیدهند. به نظرم دولت باید از فیلمهای تجربی حمایت کند. به تازگی مشکلی هم به وجود آمده که بعضی فیلمهای مجوز دار نمیتوانند به اکران برسند در حالی که هر فیلمنامهای که ارشاد تایید میکند باید ساخته و دیده شود. چون بالاخره این فیلمها از فیلتری رد شدهاند که تایید شدهاند.
بعضی از مخالفان اعتقاد دارند که هنر و تجربه مُهری میشود برای عدم توانایی فیلمها برای جذب مخاطب گسترده. شما در این مورد چگونه فکر میکنید؟
اینطور نیست. الان تکنولوژی و اطلاع رسانی خیلی پیشرفت کرده است.مردم دیگر همه چیز را میفهمند. خودشان نگاه دارند و از هنر سر در میآورند.هیچوقت سر مردم کلاه نمیرود. آنها مخاطبان باهوشی هستند.
به نظرتان هنر و تجربه می تواند دست فیلمسازهایی که با انرژی فیلم ساخته اند و ریسک کردهاند تا فرمی تجربی در فیلمشان به کار ببرند میگیرد؟
باید این اتفاق بیفتد. ما در کنار سینمای مخصوص گیشه باید سینمایی داشته باشیم که بدین شکل بوده و اصطلاحاً سینماییتر باشد.یا به عبارتی هنر و تجربه را در کنار هم داشته باشد. حتی به نظرم دولت باید در قسمت سرمایهگذاری هم به این فیلمها کمک کند. توازن آن را هم مسئولین دولتی باید مدیریت کنند. من منتظر حضور و همچنین اکران همه فیلمهایی هستم که امسال ساخته شدهاند. حتی اگر نفروشند. ولی به شرط این که اصول سینمایی داشته باشند. خودم ۴ سال پیش فیلمی بازی کردم به نام ترنج. کار آقای مجتبی راعی. خیلی فیلم خوبی بود و جایزههای زیادی گرفت ولی نفروخت. سرمایهگذارش هم شبکه آی فیلم بود. این فیلم همه چیز داشت. از مذهب و دین میگفت و فاکتورهای هنری هم داشت. فیلمی است که در گذر زمان هم باقی میماند. ولی در گیشه جواب نداد. متاسفانه ۷۰ درصد مردم ما دوست دارند سینما بروند تا فقط تفریح کنند و بخندند. شاید ۳۰ درصد و حتی کمتر از آن، در فیلمها به دنبال محتوا و پیام باشند. بعضیها حتی یک سری از موضوعها را به کل پس میزنند.مثلا موضوعی مثل مرگ. اصلا وقتی موضوع را میفهمند قید کل فیلم را میزنند. در حالی که صرف نظر از موضوع، میتوان فیلم خوب ساخت. در کل نباید اجازه داد که هنر از سینما خارج شود و اقتصاد و فروش، به اصلیت سینما تبدیل شود. این بدبختی ماست که این همه سرمایه و انرژی و ذوق سر یک فیلم گذاشته میشود ولی یکدفعه میبینیم دیگر خبری از فیلمی که ساخته شده نمیشود. به نظر من به غیر از فیلمهای غیر اخلاقی، نباید جای فیلمهای دیگر در سینمای ما خالی باشد. فیلمها باید دیده شوند. وزارت ارشاد به این سادگی فیلمها را تایید نمیکند.فیلم نامهها از زیر ذره بین خیلیها میگذرند. دولتمردان هم باید حمایت کنند تا فیلم های هنری از بین نروند. این فیلم ها نباید در گاوصندوق باقی بمانند. مثلا فیلم آدم برفی چند سال کنار گذاشته شده بود؟! اما دیدید که به یک باره به نمایش درآمد و اتفاقا چه فروش خوبی هم کرد. زمان همه چیز را ثابت میکند.
به عنوان سوال آخر مایلم بپرسم که آیا باز هم شاهد حضور شما در پروژههای بینالمللی خواهیم بود؟
همه چیز دست خداست. من یک فیلم هندی بازی کردهام که پارتیزانی بود و در مورد اهالی کشمیر ساخته شده بود. در آن نقش یک افسر راهنمایی و رانندگی را داشتم. منتظرم تا ببینم باز هم فرصت خوبی برایم پیش میآید یا نه.