
یادداشت خسرو دهقان بر «از ایران، یک جدایی»
یخچال
ماهنامه هنر و تجربه_خسرو دهقان/
۱) فیلم «از ایران، یک جدایی» را دیدم. به دقت دیدم و با حوصله.
۲) از قبل مشتاق و چشمانتظار دیدنش بودم.
۳) فیلم مرا راضی نکرد. و متأسف شدم. به این نوع سینما علاقهمند و حامی جوانان هستم. و دلم میخواست کار خوبی باشد که مرا به وجد بیاورد و دربارهاش بنویسم و فیلم محبوبم شود. چرا که از سینمای دیگر دلزدهام و دلخوش این حرکات و فیلمها هستم.
۴) دو سازنده فیلم، آزاده موسوی و کوروش عطایی، زحمت زیادی کشیدهاند که میفهمم و حس میکنم و درک میکنم که قابل احترام است.
۵) و امّا…
۶) مشکل فیلم از تبدیل شدن یخچال به انباری است، انباری درهم و برهم که تلنبار مواد روی هم ریخته شده است. به بازار رفتهاند و برای مایحتاج روز و هفته و ماه خرید کردهاند. دو فیلمساز را میگویم. همه چیز خریدهاند. چیزهای خوبی خریدهاند. چیزها باسلیقه انتخاب شدهاند. پول خوبی بابتش دادهاند. زحمت خرید و حمل و نقل و به خانه آوردن را کشیدهاند و در یخچال را باز کردهاند و شسته – نشسته داخل یخچال چپاندهاند. حتی برخی مواد را از پلاستیک درنیاوردهاند و بیتوجه به جایگاه یخچال و قفسههای آن.
جایگاه تخم مرغ و ماست و گوشت، یک جا نیست. کنار هم نیست. روی هم نیست. در یخچال فیلم را که باز میکنیم، کوهی از مواد روی سر آدم میریزد و آدمی زیر آوار تلی از مواد حبس میشود. در یخچال فیلم، همه چیز هست.
۷) امّا به آینده امیدوارم. حواسم به ذوق و شوق و انرژی هر دو فیلمساز و تحمل مرارت کشیدن آنها هست و به آنها خسته نباشید هم میگویم. امّا… ساختار و ساختمان و چینش و چیدمان مواد در یخچال فیلم آنها را نمیفهمم و نمیبینم. این میزان دلبستگی و علاقه و احترام به سینما و کوشش، روزی جواب خوبی میدهد. اینجا نداده است. شرمندهام.
۸) و راستی یک سوال خصوصی دوستانه از سرکار خانم صفییاری. شما کجای معادله فیلم هستید؟ حضور و شعور و تجربه و کاردانی شما را در فیلم نمیبینم. حضورتان غایب است. بخش عمدهای از ساختار فیلم و انباری شدن فیلم به جای یخچال بر عهده شما است. اشتباه میکنم؟
۹) به قول خانم پالین کیل منتقد: عصبانیام. از فیلم شما فیلمسازان عصبانیام. امّا سعی میکنم انصافم را از دست ندهم و منصف باشم.
فیلمسازان محترم و عزیز «از ایران، یک جدایی»، از انباری و میدان سید اسماعیل فیلمتان که قرار بود یخچال تر و تمیز با چیدمان خوب باشد عصبانیام امّا منصفانه از زحمات بیدریغ و شبانهروزی شما قدردانی میکنم. صمیمانه خسته نباشید. یک خستگی بیاجر و مزد و بینتیجه.
۱۰) تا فیلم بعد فعلا خداحافظ