کامبوزیا پرتوی:
فیلمهای هنر و تجربه جایگاه خودشان را پیدا میکنند
هنر و تجربه: روزنامه فرهیختگان امروز(شنبه ۱۶ اسفند) در صفحه هنری خود گزارشی درباره اکران فیلم «گاو» در گروه هنر و تجربه منتشر کردهاست.مهربانو ابدی دوست نویسنده این مطلب به این بهانه سراغ کامبوزیا پرتوی و تینا پاکروان رفته و نظر آنها را درباره اکران فیلم گاو و نیز گروه هنر و تجربه جویا شدهاست.این گزارش را میخوانید.
وقتی با داریوش مهرجویی تماس میگیریم تا بهمناسبت اکران فیلم بهیادماندنی فیلم «ساز دهنی» امیر نادری، نظرش را درباره اتفاقی به نام گروه هنر و تجربه بپرسیم، کنجکاو بود تا بداند چرا فیلمی از او در این گروه اکران نمیشود. چندی بعد امیرحسین اعلمالهدی خبر از اکران فیلم گاو پس از ۴۵ سال، در گروه هنر و تجربه داد و حالا این فیلم مهم سینمای ایران در برنامه اکران نوروزی گروه هنر و تجربه قرار گرفته است. نمایش فیلم «گاو» در سال ۱۳۴۸ به یکی از اتفاقات مهم موج نو سینمای ایران تبدیل شد. این فیلم برای کارگردانی که در فیلم نخست خود یعنی «الماس» شکست تجاری خورده بود، اتفاق خوبی بود. یکی از قصههای غلامحسین ساعدی از مجموعه «عزاداران بیل» مورد اقتباس سینمایی قرار گرفت و مورد توجه مخاطبانی قرار گرفته بود که فیلمفارسی امید آنها را از سینمای ایران کمرنگ کرده بود. بازی بازیگرانی چون عزتالله انتظامی، علی نصیریان، جمشید مشایخی، جعفر والی، پرویز فنیزاده، مهین شهابی و محمود دولتآبادی از مولفههای قابل تامل این فیلم بود. ساخته داریوش مهرجویی در جشنوارههای کن، برلین، مسکو، لندن و لسآنجلس مورد توجه قرار گرفت و لقب موفقترین فیلم سینمای ایران در خارج از کشور را به خود اختصاص داد. البته فیلم در داخل ایران با دستگاه ممیزی به مشکل برخورد و اکران آن با اضافه شدن جمله «وقایع فیلم در زمانی پیش از انقلاب سفید شاه و ملت رقم خورده است» امکانپذیر شد. «گاو» در بعد از انقلاب مورد توجه مقامات ارشد جمهوری اسلامی قرار گرفت و راه را برای سینمای نواندیش و روشنفکر باز کرد. آن زمان امام خمینی(ره) از گاو بهعنوان نمونهای از سینمای قابل قبول یاد کرد. این فیلم در رایگیری منتقدان سینمای ایران در سالهای ۱۳۵۱، ۱۳۶۷ و ۱۳۷۸ بهعنوان بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران انتخاب شد. پارسال اکران این فیلم در پاریس با استقبال روبهرو شد و حالا قرار است یک بار دیگر در سینماهای ایرانی به نمایش درآید.
کامبوزیا پرتوی، فیلمساز و فیلمنامهنویس برجسته ایرانی درباره این اتفاق به فرهیختگان میگوید: «باید دید دیدن دوباره فیلم گاو همان لطف ۴۰ سال قبل را دارد یا نه؟ فیلم گاو به نظرم فیلم بسیار خوبی است و حداقل کاری که توانست بکند این بود که بازیگران بیشماری را به سینما معرفی کرد. اکران فیلم گاو در زمان خود اتفاق مهمی محسوب میشد و دیدن یک نوع دیگر از فیلم را به مخاطبان آن زمان که بیشتر مخاطب فیلمفارسی بودند، پیشنهاد میکرد.» کارگردان فیلم «کافه ترانزیت» درباره دوباره دیدن فیلم «گاو» در سینماهای ایران میگوید: «دوباره دیدن فیلم گاو به نظرم اتفاق بسیار خوبی است و باید دید که تماشای دوباره آن بر پرده سینما چه تاثیری خواهد داشت. از سوی دیگر باید بگویم که خیلی خوشحالم فرصتی به دست آمده که این نوع از فیلمها دیده شوند.در گذشته گاهی این فیلمها فقط در سینما تک نمایش داده میشدند و امیدواری زیادی وجود دارد که گروه هنر و تجربه به اکران چنین فیلمهایی اقدام کند. به نظرم فیلمهای هنر و تجربه ویژگی خاصی دارند و کمکم جایگاه خودشان را پیدا میکنند و برای این سینما اعتبار میآورند. در پایان باید بگویم تشکیل گروه هنر و تجربه اتفاق بسیار خوبی است و باید به کسانی که چنین ایدهای داشتند و آن را اجرا کردند و دارند آن را ادامه میدهند، تبریک گفت.»
تینا پاکروان، کارگردان جوان سینمای ایران که امسال فیلم «خانوم» او در سینماها اکران شد، درباره اکران دوباره «گاو» میگوید: «اکران فیلمهایی مثل گاو، ادیسه فضایی و همشهری کین در گروه هنر و تجربه اتفاق بسیار خوبی است. نسل ما این فیلمها را روی پرده سینما ندیده است و هیجان دیدن این فیلمها برای نسل ما جذاب است و خیلیها علاقهمندند که چنین فیلمهایی را ببینند. اکران چنین فیلمهایی باعث میشود علاقهمندان سینما تاریخ سینما را دوباره مرور کنند و این به نظرم اتفاق خوبی است. در گذشته یک عمر درباره فیلمهای مهم تاریخ سینما صحبت میشد، ولی نسل ما این فیلمها را نه روی پرده بلکه از طریق دیویدی ونسخه ویاچاس دیده بود.»