روابط عمومی هنر و تجربه: فیلم «گاو» به کارگردانی داریوش مهرجویی که از ساخت آن ۴۵سال می‌گذرد، در گروه سینمایی هنر وتجربه اکران می‌شود. این فیلم در زمان خود با ستایش‌های بسیاری از سوی منتقدان داخلی و خارجی مواجه شد که بخشی از آن‌ها را مرور می‌کنیم.

مهرجویی فیلم‌سازی مسلط به فرم سینماست
پرویز نوری منتقد سینما یکی از تحسین کنندگان فیلم گاو بود. دربخش‌هایی از مطلب پرویز نوری در مجله فردوسی ۲۷ بهمن ۱۳۴۸ آمده‌است: «سازنده فیلم گاو جوانی است به اسم داریوش مهرجویی. او سابق براین فیلم کارگردان فیلم پرخرج نیمه جیمز باندی الماس۳۳ بوده که به هر حال کار نخست بود و قابل چشم پوشی. در حقیقت گاو را می توان نخستین فیلم او دانست. مهرجویی فیلم‌سازی کم‌تجربه ولی با‌دانش و درعین حال مسلط به فرم سینماست .تمامی فیلم گاو از تکنیکی برخوردار است که از یک کارگردان ایرانی بعید می‌نماید.»

صف دراز پشت گیشه برای گاو
پرویز دوایی دیگر منتقد مطرح سینما در مجله سپید و سیاه در سال ۴۸ درباره فیلم گاو نوشته است: «اقبالی که عامه مردم به تماشای فیلم گاو نشان می‌دهند و در این صف درازی که پشت گیشه درست شده و خلاصه این چویی که تو دهن‌ها افتاده و کارکرد فیلم، واقعا جای همه جور خوشحالی دارد…..فروش فیلم گاو می‌تواند عامل مهم دیگری برای تحرک دادن به سینمای ما و راه انداختن این سینما در جهتی سوای سینمای کنسرو کاباره‌ای باشد. گرچه ما سینمای تجارتی فارسی را هم یک‌سره نمی‌توانیم نفی کنیم چون به علت وجودی‌اش ایمان داریم چیزی که هست نمی‌توانیم سینما حسابش کنیم.»

وقتی فیلم مهرجویی آثار کورو ساوا و ساتیا چیت رای را کم رنگ می کند
فیلم گاو آغاز گر حضور سینمای ایران در جشنواره‌های بین‌المللی و مطرح سینمایی بود و با استقبال از سوی منتقدان جهانی مواجه شد. دربخش‌هایی از تحلیل لوموند از موفقیت فیلم گاو در جشنواره فیلم ونیز می‌خوانیم: «جشنواره فیلم ونیز به معرفی ایران می‌پردازد. صدای سینمای ایران برای نخستین بار به گوش می‌رسد و همراه با آن صدای کارگردان فیلم داریوش مهرجویی که سبکی تمام و کمال دارد، به طوری که آثار کورو ساوای ژاپنی و ساتیا‌چیت‌رای هندی را کم‌رنگ می‌کند.»
به نوشته لوموند فیلم گاو تمام آنچه را از آن انتظار می‌رفت برآورده کرد. گاو بیشتر هوشمندانه بود تا جنجال‌برانگیز.

تبدیل شدن انسان به حیوان
آبزرور نیز در تاریخ دوازدهم اکتبر ۱۹۷۱در یادداشتی به قلم تام میلن به ستایش از فیلم گاو می‌پردازد. در بخش‌هایی از این یادداشت آمده است:« گاو در درجه اول، نوعی ترسیم ناتورالیستی است از زندگی روستا و دشمنی‌ها و آداب و رسوم و تمامی مسائل مشترک وابتدایی بودن اهالی آن. بر سراسر فیلم، احساس شومی حاکم است به خصوص هنگامی که قهرمان عزادار بربام طویله می‌نشیند وبه آسمان شب می‌نگرد تا آنکه سرانجام از بام فرود می‌آید و در قالب گاو فرو می‌رود واز ترس آنکه ندزدنش، از جایش تکان نمی‌خورد.»
به نوشته ابزرور توهم انسان -یا بهتر بگوییم جادویی که حافظ خویشتن است– به حلولی شیطانی، سیاه و دهشت آور می‌انجامد، ناگهان هم‌چون نوری درخشان پرتو می‌افکند، از شکست درک پدیده‌ای حکایت می‌کند که برخی انسانه‌ا را به حیوان مبدل می‌سازد .

منبع: کتاب نقد و بررسی آثار مهرجویی با گرد‌آوری ناصر زراعتی