
هنر و تجربه/امیر محقق: اوویدیو اندرو سالازار (ovidio andrew salazar)، کارگردان و تهیه کننده اهل لس آنجلس و مقیم انگلستان است. او که در رشته مطالعات اسلامی تحصیل کرده تاکنون فیلم و مستندهای بسیاری برای شبکههای مختلف ساخته است . سالازار سابقه ساخت فیلم در ایران را هم دارد و حدود ۱۰ سال پیش فیلمی با نام «غزالی و کیمیاگر سعادت» با بازی میترا حجار و قربان نجفی کارگردانی کرده که همان سال در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. او این روزها به عنوان مهمان در بخش بازار بین الملل حضور دارد و در حال رایزنی برای ساخت فیلمی در مورد مولانا در ایران است که طبق گفته او فیلمنامه آن را ژان کلود کریر نوشته. با او در مورد سینمای تجربی و حال و هوای آن و نحوه اکران آنها در انگلستان گپی زدیم که میخوانید.
درانگلیس، چه نهادهایی از فیلمهای تجربی و خارج از سینمای تجاری حمایت میکنند؟ آیا اصلا چنین حمایتی انجام میگیرد؟
یک یا دو ارگان وجود دارد که این حمایت را انجام میدهد. اما این نهادها دولتی نیستند و از بخش خصوصی میآیند و اگر بخواهم اسم بیاورم میتوانم به شرکت «لوکس» (lux) اشاره کنم که به دنبال فیلمهای اصطلاحا تجربی میگردند تا آنها را به نمایش دربیاورند. البته کار آنها در ابعاد گستردهای انجام نمیشود. اما این را باید بگویم که در انگلیس، جریانی از فیلمسازی تجربی به راه افتادهاست.
آیا این نهادها، از ساخت فیلمهایی که دست به تجربه گرایی میزنند، حمایت مالی هم میکنند؟
شاید.احتمال دارد تا فیلمسازان تجربی بتوانند از مجلس انگلیس مقدار کمی کمک مالی بگیرند.
مجلس انگلیس؟ پس حمایتهای دولتی هم در کار است؟
بله ولی احتمال آن خیلی کم است و در موارد نادر اتفاق میافتد. معمولا زمانی که شما با افراد دولتی در ارتباط باشید میتوانید از این حمایتها بهرهمند شوید (به فارسی کلمه «پارتی بازی» را به زبان میآورد و میخندد). شکل و شمایل این نوع حمایتها مثل وامهایی میماند که به هنرمندان میدهند.
نهادهای غیر دولتی(ngo ) هستند؟
متعلق به بخش خصوصی هستند. در کل در حوزه فیلمسازی مستقل، پولهای بسیار اندکی رد و بدل میشود.
حالا برویم سر موضوع نمایش آنها. اکران فیلمهای تجربی به چه صورت در انگلیس اکران میشوند؟
اکران آنها به صورت بسیار محدود صورت میگیرد. بسیاری از آنها تنها میتوانند برای یک شب، یک سالن سینما را کرایه کنند و متاسفم که این را میگویم. البته همه چیز به فیلم شما بستگی دارد. اما کسانی که در فیلمهایشان فرمهای جدیدی را امتحان میکنند کار سختی را پیش رو دارند و جشنوارهها به نمایش این فیلمها علاقه بیشتری دارند تا سینماها.
تماشاگران انگلیسی هم به دیدن این نوع فیلمها علاقه مندند؟
درصد بسیار کمی از انگلیسیها این فیلم ها را دوست دارند. آنها عشقشان هالیوود و فیلمهای سرگرم کننده است. فیلمهایی مثل «تند و سریع ۷» که ماه پیش آنقدر فروش کرد.
در خاطرتان فیلمساز یا فیلمی انگلیسی هست که در حوزه فیلمسازی تجربی حرفی برای گفتن داشته باشد و به ما معرفی کنید؟
الان حضور ذهن ندارم ولی میتوانم از «کریس مارکر» فرانسوی اسم ببرم که سال ۲۰۱۲ از دنیا رفت. او در دهه ۶۰ فیلمی به نام «لاجته» (la jetée) ساخته که یک نمونه خوب برای فیلمهای تجربی به حساب میآید. تقریبا تمام فیلمهای مارکر این گونه است و تجربی به حساب میآید. حدودا سی سال بعد تری گیلیام کارگردان آمریکایی این فیلم را دید و با اقتباس از آن، فیلم «دوازده میمون» با بازی بروس ویلیس و برد پیت را ساخت که در مورد سفر در زمان است. البته مارکر یک فیلم تجربی ساختهبود و هالیوود آن ایده را سبک خود بازسازی کرد.