هنر و تجربه: از ازدحام و شلوغی جلوی سالن موقع شروع نمایش فیلم خبری نیست. از صف کشیدن جلوی سینماهای مردمی هم خبری نیست. یک مقایسه ساده بین فضای خلوت و آرام پردیس ملت مرکز برگزاری جشنواره بین‌الملل فجر با هیاهویی که همین سه ماه پیش در برج میلاد شاهدش بودیم، نشان‌گر این است که هنوز بخش داخلی جشنواره فجر بر وجه بین‌المللی‌اش غلبه دارد.
اما با این حال به گفته علیرضا رضاداد مدیر جشنواره بین‌المللی فجر، در این دوره از برگزاری جشنواره ضریب اشغال صندلی‌ها از ۲ درصد در سال‌های پیش، به بیست تا بیست و پنج درصد رسیده است. بخش بین‌الملل جشنواره فجر در سال‌های قبل زیر سایه اولین نمایش فیلم‌های ایرانی قرار می‌گرفت و فقط در روز اعلام برنامه‌ها و شب اختتامیه از آن خبری می‌شد. تنها در سال‌های دور، زمانی که هنوز دی‌وی‌دی‌ها از راه نرسیده بودند و امکان تماشای آثار برتر سینمایی محدود بود، نمایش آثار کلاسیک سینما در بخش جشنواره جشنواره‌ها یا اندک فیلم‌های نسبتا جدید رونقی به بخش بین‌المللی فجر می‌داد. امسال برای اولین‌بار بخش خارجی جشنواره از بخش سینمای ایران جدا شد تا بین‌المللی بودن بیشتر از قبل به چشم بیاید، هویتی مستقل بیابد و از زیر سایه توجه رسانه‌ها به سینمای ایران خارج شود. برگزاری جشنواره در اردیبهشت هم‌چنین راهی بود برای این‌که مشکل همزمانی جشنواره با فستیوال برلین حل شود.
برگزاری ۶ کارگاه تخصصی همراه با چندین نشست سینمایی از جمله دیگر برنامه‌های امسال جشنواره بود. علاقمندانی که ظهرها در سالن شماره سه پردیس ملت حاضر شدند، از پرسش و پاسخ کریستف زانوسی کارگردان کهنه‌کار لهستانی تا اجرای صحنه‌های اکشن رزمی روی سن را شاهد بودند. روز دوم جشنواره کارگاه تولید مشترک با حضور پیت رایو تهیه‌کننده نیوزیلندی برگزار شد و کارگاه‌های روز سوم و چهارم با حضور جن میلر کانادایی شکل مرسوم کارگاهی داشت. جن میلر تهیه‌کننده کانادایی و مشاور پروژه‌های بین‌المللی درباره ۵ دقیقه طلایی صحبت کرد که فیلم‌ساز فرصت دارد ایده‌اش را برای تهیه‌کننده تعریف کند و از این گفت که از چه راهی باید بتواند در همین فرصت کوتاه با ایده‌اش دیگران را تحت تاثیر قرار دهد. میلر روز اول کارگاه با نزدیک دوساعت تاخیر مستقیماً از فرودگاه به محل برگزاری کارگاه آمد و با وجود خستگی سفر بسیار طولانی ایده‌های شرکت‌کنندگان را شنید و تعدادی از آن‌ها را انتخاب کرد تا روز دوم بعد از پایان کارگاه به صورت خصوصی روی ایده‌های‌شان کار شود. میلر که در طول جشنواره همیشه چهره‌ای بشاش و گشاده‌رو داشت در مصاحبه با بولتن جشنواره گفت طنزآمیزترین ایده‌ها را در ایران شنیده است.
کارگاه کریستف زانوسی اما به شکل یک سخن‌رانی نه چندان بلند اجرا شد. اما اتفاق اصلی در جلسه پرسش و پاسخ او بود که جواب‌های کوتاه و پر از نکته‌اش، همراه با طنز ظریف صحبت‌هایش توجه‌ها را جلب کرد. اما فضای جلسه کارگاه کریستف زانوسی با آن‌چه روز ششم در سالن شماره سه برگزار شد به طور کل متفاوت بود. ظهر روز ششم جشنواره اگر وارد سالن کارگاه‌ها می‌شدید، با داوطلبینی روبرو می‌شدید که روی سن سالن صحنه‌های رزمی را اجرا می‌کردند و یک مرد ریزجثه اما فعال و پرتحرک هنگ‌کنگی با فریاد نکته‌های لازم را به آن‌ها متذکر می‌شد و دوربین‌ها را هدایت می‌کرد! دوربین‌هایی که از روز نخست کارگاه‌ها از روی سه‌پایه پائین نیامده بودند. استنلی تانگ کارگردان فیلم‌های رزمی هنگ‌کنگ و سازنده چندین فیلم با شرکت جکی چان میهمان این روز جشنواره بود و در پایان دعوت‌کنندگان ایرانی با آوردن کیکی روی صحنه تانگ را در روز تولدش غافلگیر کردند.
جدا از پردیس ملت که مخصوص مهمانان و رسانه‌ها بود فیلم‌ها در خانه هنرمندان، موزه سینما و پردیس آزادی نیز برای علاقمندان به نمایش درآمدند. بعضی بخش‌های جشنواره مثل مروری بر سینمای چین یا چشم‌انداز سینمای ترکیه تنها در این سینماها اجرا شدند و از این دوبخش در پردیس ملت خبری نبود. نمایش فیلم‌ها در موزه سینما با استقبال تماشاگرانی غیرایرانی هم همراه شد.بخش هنر و تجربه هم که جای خود را در مدت اندک راه‌اندازی در سینمای ایران باز کرده است تماشاگران پی‌گیر خود را داشت.
بازار فیلم جشنواره نیز در فضای طبقه فوقانی پردیس ملت برگزار شد. در بازار فیلم اتاق‌هایی مخصوص نمایش فیلم‌ها تعبیه شده بود. فیلم‌های شرکت‌کننده در بازار فیلم، روی هارد سرور این اتاق‌ها بارگذاری شده بود و تهیه‌کنندگان و نمایندگان جشنواره‌ها می‌توانستند در این اتاق‌ها فیلم‌های موردنظر را تماشا کنند.
جشنواره بین‌المللی فجر با باد شدید و وزش طوفان در روز افتتاحیه شروع کرد. روزی که برنامه نمایش فیلم‌ها هنوز در اختیار شرکت‌کنندگان قرار نگرفته بود، اما در طول روزهای بعد بسیاری از ناهماهنگی‌ها برطرف شد و روال بهتری به خود گرفت. هرچند برخی دیگر از مشکلات همچنان برجای خود باقی ماندند، از مشکل بزرگ و اساسی مثل نداشتن زیرنویس انگلیسی برای فیلم‌های غیر ایرانی که دنبال کردن جشنواره را برای همه مهمانان خارجی سخت کرده بود تا مشکلات جزئی‌تر مثل صدای بیش از حد بلند بلندگوی اعلام برنامه پردیس که گاهی صدای آن نشست‌های خبری را هم مختل می‌کرد.
البته جای این امیدواری باقی است که بهتر شدن کارها در روزهای میانی جشنواره، به سال‌های بعد هم تسری پیدا کند و دومین دوره برگزاری مستقل جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در سال آتی، پربارتر اولین دوره مستقل بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر باشد. اولین دوره‌ای که که به این بخش هویت داد و راه را برای رشد و گسترش بخش بین‌الملل باز کرد.
