هنر و تجربه: راه‌اندازی گروه هنر و تجربه از مهم‌ترین برنامه‌های سازمان سینمایی بوده است.رییس سازمان سینمایی در گفتگو با خبرگزاری مهر با اشاره به اینکه گروه «هنر و تجربه» محفلی برای فیلم هایی که شانسی در اکران عمومی ندارند نیست، ابراز امیدواری کرد فرهنگ کشاندن خانواده ها و کودکان به سینما بار دیگر زنده شود.

حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی در صحبت های خود به این نکته اشاره کرد که گروه سینمایی «هنر و تجربه» یکی از افتخارات مدیریت اش در حوزه سینما به شمار می آید و تاکید کرد که قرار نیست این گروه به محفلی تبدیل شود برای نمایش فیلم های غیر هنری و تجربی که از اکران بازمانده اند. خلاصه‌ای از این گفتگو را در زیر می‌توانید بخوانید.

راه اندازی گروه سینمایی «هنر و تجربه» از جمله برنامه های سازمان سینمایی بوده است و تاکید شما بر کیفیت اجرای این طرح مبین توجه و نظارتتان روی این طرح است. اما برخی از منتقدان به این طرح، معتقدند در حال حاضر تمرکز سازمان سینمایی بر این گروه سینمایی قرار گرفته است و حتی برخی دیگر می گویند «هنر و تجربه» شرایطی برای فیلم ها به وجود آورده که سینماگران تشویق می شوند آثار خود را در این گروه سینمایی اکران کنند. با این اوصاف تا چه اندازه بر گسترش این گروه سینمایی تاکید دارید؟
سفره سینمای ایران نه از جهت تنوع موضوع و یا توانایی اهالی سینما در مباحث تکنیکی، بلکه از جهت اقتصادی فقیر است که من نیز در بدو ورود به مدیریت کلان سینمای ایران در سازمان سینمایی با یک سینمای ورشکسته مواجه بودم که البته این ورشکستگی به لحاظ درآمدزایی همچنان به قوت خود باقی است. آمار فروش فیلم ها در سال ۱۳۹۲ که شش ماه از آن هم مربوط به حضور تیم جدید در سازمان سینمایی بود معادل ۳۰ یا نهایت ۳۲ میلیارد تومان بوده است.
این در حالی است که در طول سال رقمی معادل ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیارد تومان هزینه ساخت فیلم می کنیم و از این رقم تنها ۳۲ میلیارد تومان از گیشه بازگشت سرمایه داریم و از این رقم بازگشتی از گیشه تنها یک سوم یعنی ۱۲ میلیارد تومان به صاحبان اصلی فیلم برمی گردد. از سوی دیگر درآمد رسانه های تصویری هم آورده قابل توجهی برای سینمای ایران ندارد. رقم رایت های تلویزیونی هم ناچیز است و اتوبوس و هواپیما هم که رایتی ندارند که بتوان روی آن حساب کرد. نهایتا باید تمهیداتی اندیشیده می شد تا سینمای ایران از ورشکستگی در می آمد.

راه اندازی گروه سینمایی «هنر و تجربه» راه برون رفت از بحران ورشکستگی بود؟
در قدم اول خیر. چراکه اول باید زیرساخت ها را درست می کردیم. درست به همین دلیل بود که در روزهای نخست حضورم در سازمان سینمایی با مشورت اهالی سینما زیر ساخت ها را مورد دقت نظر قرار دادم از همین رو دیجیتال کردن سینما نخستین اقدام بود. یادم هست که در همان زمان هم برخی این اقدام را مورد نقد قرار می دادند و می گفتند که مفاهیم ارزشمند سینمای ایران را رها کردیم و به زیر ساخت ها پرداختیم. این نقدها در حالی مطرح می‌شد که یکی از عوامل رکود فروش در سینما اتفاقا تامین نکردن همین زیرساخت ها بود. بنابراین تامین زیرساخت‌ها از اهداف اولیه بود که بعد از محقق شدن این مهم، طرح راه اندازی گروه سینمایی «هنر و تجربه» مطرح شد. به این معنا که در سینمای ایران فیلم های ارزشمندی چون «ماهی و گربه» تولید می‌شود، فیلم‌هایی که از اساس با نگاه هنری و تجربی ساخته می‌شود و نمی‌توان چشم بر اکران این دسته از فیلم‌ها بست.

فیلم‌هایی از این دست هم می‌توانستند قبل از راه‌اندازی گروه سینمایی «هنر و تجربه» مانند سایر فیلم‌ها در گروه‌های موجود سینمایی به اکران عمومی درآیند.
واقعیت این است که وقتی فیلم‌هایی از این دست یه شیوه معمول در سینمای ایران روی پرده می‌رفت، به نوعی روند فروش فیلم‌های پرمخاطب را تحت الشعاع قرار می‌داد. در واقع سالن‌های سینما را به گونه ای معطل خود می‌کرد و یا این‌که بسیاری از این فیلم‌های با ارزش به اکران عمومی نمی‌رسید. بنابراین این بخش از سینما که اتفاقا سینمای ارزشمندی نیز هست، به نوعی مزاحم فروش سینمای بدنه می‌شد و در مقابل بخش عمده ای از این فیلم ها مهجور و غریب می‌ماندند و جایی برای دیده شدن نداشتند. ضمن اینکه از آرزوهای فیلم‌سازان سینمای مستند این بود که فضایی به وجود آید تا دیده شوند و گروه سینمایی «هنر و تجربه» این محفل را باز کرد.

این گروه سینمایی کمکی به گردش مالی سینمای ایران کرد؟
قطعا این گروه کمک حال گردش مالی در سینمای ایران است. چراکه اکران در این گروه سینمایی بیشتر شد و در عین حال فیلم‌های ارزشمند سینمای ایران که از جهاتی معرف بخش فرهیخته سینمای ایران است در این گروه سینمایی مورد ارزیابی قرار گرفت. بنابراین گروه سینمایی «هنر و تجربه» خیلی موفق ظاهر شده و یکی از تجربه های موفق سازمان سینمایی به شمار می آید که آن را به رخ مدیران سینمایی در کشورهای همسایه نیز می‌کشیم.

یکی از آفت هایی که به نظر می رسد گروه سینمایی «هنر و تجربه» را تهدید می‌کند این است که به محفلی برای فیلم‌های از اکران جا مانده تبدیل شده است.
هر حرکت تازه در طول مسیر خود دچار آفت‌هایی زیادی خواهد شد و اگر مراقبت نشود از مسیر اصلی خود منحرف می‌شود. خطراتی گروه سینمایی «هنر و تجربه» را تهدید می کند که یکی از آن‌ها این است که گروه سینمایی «هنر و تجربه» به محفلی برای فیلم‌هایی که شانسی در اکران عمومی ندارند، تبدیل شود. این گروه سینمایی جایی برای اکران فیلم‌های ضعیف نیست. بنابراین فیلم‌هایی که تجربه‌های جدید به سینما اضافه می‌کنند و در عین حال هنری هستند در این گروه سینمایی جا دارند و اعضای شورای سیاست‌گذاری «هنر و تجربه» هم تلاش بسیاری می‌کنند که این اتفاق نیافتد.

منظور از تجربه‌های جدید، فیلم هایی با ساختار دیده نشده در سینمای ایران است؟
منظورم فقط ساختار نیست. بلکه مفاهیم ارزشمندی در برخی از این آثار وجود دارند که این مفاهیم می‌توانند به زبان هنری و تجربی که برای دنیا قابل فهم باشد، ساخته و پرداخته شوند. به نظرم در حوزه دفاع مقدس با زبان هنر و تجربه حرف برای گفتن بسیار داریم. چراکه فیلم‌های دفاع مقدس به معنای فیلم‌های جنگی و اکشن نیست. البته وجود چنین فیلم‌هایی لازم و ضروری است اما اگر صرفا بر این موضوع تمرکز داشته باشیم دیگر فرق فیلم‌های دفاع مقدس با فیلم‌هایی که درباره جنگ جهانی اول و دوم در هالیوود ساخته می‌شود، چیست؟ در دفاع مقدس اتفاق‌هایی افتاده و سوژه‌هایی موجود است که با نگاه اجتماعی و با زبان هنر و تجربه می‌توان آن‌ها را مطرح کرد. به عنوان مثال فیلم «شیار ۱۴۳» یکی از فیلم‌های کم‌هزینه‌ای است که با نگاه اجتماعی و روابط افراد در دفاع مقدس ساخته شده است.

با این اوصاف معتقد هستید جایگاه «هنر و تجربه» در سینمای ایران محفوظ است.
قطعا محفوظ است و من آرزو می‌کنم حرف‌های ناگفته ما درباره انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و فضای همدلی موجود در جبهه‌های جنگ با زبان هنر و تجربه مطرح شود و این تصور که هنر و تجربه متعلق به فضاهای روشنفکری است از اساس اشتباه است. پیش از این در مراسم‌هایی که حضور داشتم براین نکته تاکید کرده‌ام که چقدر خوب می‌شد فیلم‌سازی مثل شهرام مکری با نگاه ویژه ای که به سینما دارد فیلم دفاع مقدس بسازد که در این صورت مطمئن هستم اگر ساخته شود به همه دنیا خواهد رفت. چون دفاع مقدس خط قرمز همه مردم ایران و از جمله سینماگران است اما زمانی که فضا آلوده می‌شود و عده‌ای از واژه‌ها سوءاستفاده می‌کنند یک عده پا پس می‌کشند و ترجیح می‌دهند سکوت کنند. ولی اگر قصد سوءاستفاده وجود نداشته باشد همه دوست دارند دین خود را به شهدا ادا کنند در این صورت دفاع مقدس معطوف به چند نفر نمی‌شود.

سینمای مستند به برکت وجود گروه سینمایی «هنر و تجربه» شانس اکران عمومی پیدا کرده اما در این بین فکری برای اکران فیلم‌های کوتاه هم دارید و می توان این امید را داشت که بخشی از بودجه مالی سینمای کوتاه از طریق گیشه تامین شود؟
تا جایی که من سراغ دارم در هیچ کشوری فیلم کوتاه به شکل مستقل روی پرده نمی رود و در بسیاری از کشورها فیلم‌های کوتاه قبل از نمایش فیلم‌های بلند در سینما نمایش داده می شوند که ما نیز در این مورد پیشنهادهایی داشته‌ایم اما در بررسی‌هایی که انجام شد متوجه این مطلب شدم که خود فیلم‌سازان فیلم کوتاه تمایلی برای این کار ندارند و می خواهند فیلم کوتاه به شکل کاملا مستقل دیده شود. از سوی دیگر من بر این اعتقاد هستم که جایگاه اصلی فیلم کوتاه در تلویزیون است و از سوی دیگر امکانات نمایشی ما اندک است و جشنواره‌های فیلم کوتاهی که در طول سال برگزار می‌شود به این بخش از سینمای ایران کمک می‌کند.

در صحبت‌های تبلیغاتی رییس دولت یازدهم چند سر فصل هنری مطرح شد که یکی از آنها موضوع خانه سینما و حل مشکلات موجود در این نهاد صنفی بود. پس از اینکه مدیریت کلان سینما به دست شما سپرده شد دیدیم که یکی از وعده های تبلیغاتی رییس جمهور محقق شد. با این اوصاف شخص رییس جمهور باید قدردان این تلاش باشد. حال سوال این است که همراهی حسن روحانی با سینما چگونه بوده است؟
واقعیت این است که با اطرافیان رییس جمهور ارتباط خوبی داریم و احتمالا آنها خواست سینمای ایران را به رییس جمهور منتقل می‌کنند که تلقی ما هم این است که برداشت نهاد ریاست جمهوری و رییس جمهور از سینما مثبت است. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به سازمان سینمایی اعتماد دارد و احساس می‌کنم که این اعتماد را شخص رییس جمهور و نزدیکان او نیز به سازمان سینمایی دارند. بنده هم فکر می کنم بیش از اینکه بخواهم وقت رییس جمهور را بگیریم بهتر است خواست‌های او را در حوزه سینما محقق کنم.
در همین راستا من هم دلشوره بسیاری دارم که ناامیدی به اهالی فرهنگ و سینما برگردد و متاسفانه بسیاری تلاش می‌کنند که بگویند این امید مقطعی است. البته افرادی که حرف‌های ناامیدکننده می‌زنند باید بدانند این صحبت‌ها به عنوان سند در تاریخ می‌ماند. زمانی که خانه سینما به تازگی باز شده بود بسیاری نوید می‌دادند که اختلافات در این نهاد صنفی بار دیگر از سرگرفته می‌شود اما بعد که دیدند فضا بهتر شده، گفتند که سی و دومین جشنواره فیلم فجر پایان ماه عسل سینماگران است و خوب شاهد بودیم که جشنواره سی و دوم با اضطراب بالایی برگزار شد. حال باید بگویم سینماگران طعم آرامش را چشیده‌اند و حاضر نیستند به فضای گذشته برگردند.

فکر می کنید خواست‌های سینمایی دولت یازدهم تا چه اندازه محقق شده است؟
بخشی از خواست‌های رییس جمهور که توسط وزیر ارشاد در مجلس اعلام شد و همچنین وعده‌های تبلیغاتی آقای روحانی در حوزه سینما محقق شده است که از آن جمله می توان به سرفصل‌هایی چون اعتبار بخشی به صنوف سینمایی و کاهش تصدی گری دولت در مناسباتی که با خانه سینما دارد، اشاره کرد. به عنوان مثال هر چه قابل واگذاری بود به اصناف و خانه سینما واگذار شد. در واقع در تلاش هستیم سازمان سینمایی را به عنوان مدل و الگو برای واگذاری امور و تحقق خواست اهالی سینما برای مدیریت‌های بعدی در عرصه فرهنگ و هنر ارائه کنیم.