
هومن سیدی کارگردان« اعترافات ذهن خطرناک من»در برنامه نقد چهار:
هیچوقت ادعای اکران در سینمای عمومی را نداشتیم/فیلم قصهگو نیست
هنروتجربه: برنامه سینمای ایران شامگاه پنجشنبه ۲۶ آذر ماه میزبان هومن سیدی بازیگر و کارگردان فیلم اعترافات ذهن خطرناک من بود.
به گزارش ایلنا هومن سیدی کارگردان و بازیگر سینما و تلویزیون در این گفتوگو به درباره متفاوت بودن فیلمش گفت: «در سینمای ایران ما خیلی از روال طبیعی زندگی و مشکلاتش دور نشدیم و در فضاهای بیشتری قرار نگرفتیم ضمن اینکه همیشه ترس داریم.بارها شنیدهام که گفته شده فیلم «اعترافات ذهن خطرناک من» از جنس فیلمهای خارجی است. باید توجه داشته باشیم که سینما ساختاری دارد که از غرب آمده و من به عنوان فیلمساز باید از یک جای مانند کتابها و اساتید فن دنیا تغذیه شوم ضمن اینکه ما امروز از فرمولهایی استفاده میکنیم که هیچکدام ایرانی نیست از طرفی هم ما نمیتوانیم از تکنیک فرار کنیم.»
کارگردان فیلم «اعترافات ذهن خطرناک من» در توضیح نامتعارف بودن شخصیت اصلی داستان و ناآشنا بودنش برای مخاطب توضیح داد: «در سینمای پس از انقلاب آنقدر کاراکترهای خوب دیدهایم که این عادت را در ما به وجود آوردهاند که حتما ما به ازای بیرونی کاراکترها را در اطرافمان ببینیم درصورتی که خاصیت سینما چنین نیست. چیزی که وجود دارد این است که شاید تماشاگر به دلیل کلیشههای ذهنی خود با شخصیت اصلی همذات پنداری نمیکند.
او در ادامه تاکید کرد: «تیم تولیدی و بنده هیچوقت ادعایی نکردیم که فیلم در سینمای عمومی اکران شود زیرا میدانستیم فیلمی را تعریف میکنیم که قصهگو نیست و نشانهشناسی دارد.»
سیدی در پاسخ به این انتقاد که دیدگاه تماشاگر در این فیلم نادیده گرفته شده و به اصطلاح فیلم را پشت به تماشاگر ساختهاند، پاسخ داد: «دردناکترین رویه این است که فیلمسازی دلش نخواهد کسی فیلمش را ببیند، منتقدان دوستش نداشته باشند و هیچ جایی از کارش تقدیر نشود. تیم تولیدکننده و ما تصورمان بر این بود که خیلی صادقانه و سرراست حرفمان را میزنیم البته این نکته هم درست است که باید با تماشاگر جلو برویم اما فیلمساز هم وظیفهای دارد. اینکه آرام آرام چیزی را مطرح کند راه به جایی نمیبرد. زمانی که فیلم «گاو» ساخته شد، مردم صندلیها را شکستند. بنابراین وقتی تماشاگر فیلمی را دوست ندارد لزوما به این معنی نیست که فیلم باید از دایره حذف شود. همانطور که فیلمسازان دیگری مثل گدار با این مساله مواجه شدند ولی این باعث نشد مسیر خود را تغییر دهند و وارد سینمای مرسوم شوند.»
این بازیگر سینما به شکلگیری ایده اولیه فیلم و پیدایش آن از دل یک کتاب یاد کرد: «بارها دیدهام که فیلم را به یک اثر درجه یک آمریکایی ارجاع دادهاند و به نظر خودم این مقایسه به دلیل خط داستانی قصه بود اما واقعیت این است که کپی برداری برای من معنایی ندارد. در واقع خواندن یک کتاب راجع به کوانتوم و جهانهای موازی باعث شد ایده این کار به ذهن من خطور کند ضمن اینکه من از فرم، فراری بودم اما برای یک روایت خوابوار هیچ فرم سادهتری نداشتم. گمان میکردم دارم درباره مقوله کوانتوم قصه سرراستی تعریف میکنم درحالیکه تصورم اشتباه است.»
کارگردان فیلم «سیزده» در توضیح اینکه چرا به ساخت فیلم و بررسی مسائل اجتماعی علاقمند است، گفت: «زمانیکه موضوعی درگیرم میکند احساس میکنم باید در موردش حرف بزنم و در نهایت آن درگیری ممکن است تبدیل به یک کار بد، معمولی و خوب شود و من هیچوقت جلوی خودم را نمیگیرم که حرفم را نزنم. نگرش من کاملا اجتماعی بوده و این نگرش در دو فیلم افریقا و سیزده نیز کاملا نمایان است.»
سیدی در پایان ناراحتی خود را از این موضوع که مشکلات زیادی در برابر سازندگان فیلمهای متفاوت وجود دارد، مطرح کرد: «ناراحتی من از این موضوع است که برای این فیلم دائم با مانع روبرو شدم. در مسیری که من برای ساخت فیلم انتخاب کردم، یک باور و اعتقادی وجود داشت که فکر میکردم مقوله مورد نظر من، مقوله بسیار مهمی است.متاسفانه تا این لحظه نقدی در ارتباط با خود قصه نخواندم و همه نقدها بر فرم و ساختار فیلم بوده است. این موانع باعث میشود امثال من قلع و قمع شده و یکجا بمانند. وقتی فیلمی موفق نمیشود نباید همه چیز را به پای آن نابود کنیم زیرا سینما به جان و نگاه تازهای نیاز دارد و این مسیر باید رشد کند.»
«اعترافات ذهن خطرناک من» از پنجم اردیبهشت در سینماهای گروه هنروتجربه اکران شده و نمایش آن همچنان ادامه دارد.