
هنر و تجربه – شراره داودی: بحث برگزاری جشنواره مستقل هنروتجربه بین دوستداران و دستاندرکان این گروه بعد از طرح آن توسط شورای سیاستگذاری هنروتجربه به یک مسئله کاملا جدی تبدیل شده است.سایت هنروتجربه در ادامه گفتوگوهایش با سینماگران درباره برگزاری جشنواره مستقل هنروتجربه ، این بار نظر مجتبی راعی را در این باره جویا شده است و اینکه به نظرش برگزاری جشنواره میتواند به رشد این گروه کمک کند یا نه؟ راعی که در جشنواره فیلم فجر امسال هم جز داوران بخش سودای سیمرغ بود، با تردید به برگزاری جشنواره بینامللی هنروتجربه نگاه میکند: «فیلمهای گروه هنروتجربه به نوعی با سینمای بدنه تفاوت دارند و بیشتر نخبهگرا هستند. وقتی همه آثار سینمای ایران در جشنواره فجر و در کنار هم دیده میشوند و مورد قضاوت قرار میگیرند،در حقیقت تعادل برقرار میشود و خیلی این خاص بودن به چشم نمیآید. اما وقتی جشنواره هنروتجربه مستقل و جدا شود، ممکن است این نخبهگرایی تشدید گردد و با افراط در آن فیلمهایی ساخته شود که کمترین مخاطب را داشته باشند.»
او در ادامه با این هشدار که احتمال ایزوله و منزوی شدن هنروتجربه با جشنواره مستقل در سینمای ایران وجود دارد، ادامه میدهد: «چنین خطری در این بخش حتما وجود دارد و ممکن است هنر و تجربه تبدیل به محلی شود که جمعی از کارگردانها در آن کار کنند و با تاثیر پذیری از سلایق یکدیگر به آرامی از جامعه اصلی سینما جدا شوند.»
راعی در پاسخ به این پرسش که آیا جشنواره مستقل هنروتجربه میتواند محلی برای معرفی آثاری در خاص باشد و پس از پایان آن هم با مجموعهای از آثار برتر دز این زمینه روبرو باشیم، اظهار میکند:« زمانی میتوان این فرضیه را اجرایی دانست که جشنواره فیلم فجر کاملا به سینمای بدنه بپردازد، چیزی که امروز وجود ندارد و همین امسال بیشتر فیلمهایی که از جشنواره جایزه گرفتهاند در دستهبندی سینمای هنری هم قرار میگیرند. پس اگر ما تعریف مشخصی برای جشنواره فجر داشته باشیم که تنها به فیلمهای سینمای بدنه بپردازد، در این صورت جشنواره هنر و تجربه هم تنها برای آثار هنریوتجربی خواهد بود.»
این کارگردان معتقد است تصمیمگیری برای جشنوارهها باید در سطح کلان و هماهنگ انجام شود:«البته این تصمیمگیریها باید در سطح کلان سینمای کشور باشد و با رسمیت شناخته شدن جشنواره هنروتجربه و با مشخص شدن ساز و کار آن، کارگردانها بدانند که آثار هنریشان در جشنواره فیلم فجر انتخاب نمیشود. اما تا زمانیکه این اتفاق نیفتد، بیشتر با تکرار روبرو هستیم، برای مثال فیلم «ایستاده در غبار» که امسال سیمرغ جشنواره را از آنِ خود کرد، کاملا تجربی بود ولی باید جایزه را میگرفت.»
راعی البته اعتقاد دارد جشنواره فیلم فجر به شکلی است که همه فیلمسازها دوست دارند در آن حضور داشته باشند:« جشنواره فجر بزرگترین جشنواره کشور است و فیلمسازان به دنبال این هستند که اثرشان در فجر دیده شود و تا زمانیکه خط مشی مشخصی برای انتخاب آثار وجود نداشته باشد، در جشنواره فجر هم فیلمهای بدنه دیده میشود ، هم هنری و تجربی وضعیت به این گونه خواهد بود . البته گاهی برخی آثار هستند که هم جنبههای هنری دارند و هم برای مخاطب عام جذابیت دارند و در سینمای بدنه قرار میگیرند که تعدادشان معدود است.»
داور جشنواره فیلم فجر درباره بینالمللی بودن جشنواره مستقل هنروتجربه هم معتقد به تفکیک وظایف جشنوارههاست : «از آنجایی که من با تفکیک جشنواره ملی و بینالملل فجر مخالف هستم، میگویم تا زمانیکه مرزهای این جشنوارهها با یکدیگر مشخص نشود، برگزاری آنها به جز تداخل با یکدیگر هیچ نتیجهای نخواهد داشت. همین حالا در بخش بینالمللی جشنواره فیلم فجر آثار هنری زیادی را میبینیم، پس جشنواره بینالمللی هنروتجربه قرار است چه چیزهایی را نمایش بدهد؟ پیش از این برنامهریزیها باید هویت این جشنوارهها مجزا شود و شاخصههایی برای هرکدام معرفی شود.»
راعی که گروه هنروتجربه را در مسیر خودش صد در صد موفق میداند اشاره میکند برای انتخاب فیلمها تنها باید معیارهای هنری در نظر گرفته شود تا این گروه به مرور زمان راهش را گم نکند:« در سالهای دور هم شرایطی مانند هنروتجربه امروزی وجود داشت و سالنهایی در سینما عصر جدید برای فیلمهای هنری و کم مخاطبتر در نظر گرفته میشد، اما در دورهای این شرایط وجود نداشت تا اینکه با عنوان هنروتجربه به شکل گستردهتر دوباره کار خودش را شروع کرد و فیلمهایی که مخاطب خاص خودش را دارد ولی آنقدری نیست که در سینمای بدنه قرار بگیرد را اکران کرد. این تنها گروه باید با در نظر گرفتن معیارهای هنروتجربی هر اثر را مورد بررسی قرار دهد، معیارهایی جدی که همیشه هم جلوی چشم باشند تا گروه راه خودش را گم نکند و بتواند مسیری را که آغاز کرده به شکل صحیحی ادامه دهد.»