برگزاری نشست نقدو بررسی «دربست» در اصفهان
علی خامه‌پرست:می‌خواستم راننده یک آدم خنثی باشد/ پایان فیلم مثل زندگی جوان‌های امروز است
هنروتجربه – مریم محمدی:عصر چهارشنبه(۳۰ فروردین) سینما سوره اصفهان میزبان فیلم سینمایی «دربست» به کارگردانی علی خامه پرست فرد بود .
در ابتدای جلسه سید مهدی سجادزاده مجری جلسه با معرفی و خوش‌آمدگویی به کارگردان از او در مورد ایده اولیه فیلم پرسید. علی خامه‌پرست پس از اظهار خوشحالی از حضورش در جمع تماشاگران و در شهر اصفهان در پاسخ به این سوال گفت:«خیلی از دوستان هنری من به دلیل نداشتن درآمد کافی از رشته هنری‌شان در کنار کارهای فیلم و تئاتر، به مسافرکشی مشغولند.فکر اصلی این فیلم از روی خاطراتی که آن‌ها برایم تعریف کرده‌بودند و اتفاقاتی که برایشان افتاده‌بود، به ذهنم رسید.»
او در ادامه درباره روند نگارش فیلم‌نامه «دربست» توضیح داد:« بعد از نگارش قصه‌های اولیه تعداد آن‌ها به ۷۰ قصه رسید. در این مرحله از دوستان نویسنده‌ام که از اهالی تئاتر هستند خواستم از بین این قصه‌ها تعداد کمتری را به نگارش درآورند و با هم‌فکری هم این تعداد را به چند قصه اصلی رساندیم که این فیلم‌نامه برای گرفتن پروانه ساخت ارائه شد. در این مرحله هم متأسفانه برخی از آن‌ها حذف و برخی دیگر جایگزین شد.»
کارگردان فیلم «دربست» در ادامه این بحث و در جواب یکی از حضار که سوژه فیلمش را به خاطر حضور در ماشین تکراری خواند،تاکید کرد:«هر فیلمی می‌تواند در هرجایی اتفاق بیافتد. امروز فیلم‌های آپارتمانی زیادی ساخته‌می‌شود پس باید بگوییم همه‌شان تکراری هستند، این طور نیست هر فیلمی قصه خودش را دارد.»
علی خامه‌پرست در بخش دیگری از این نشست با اشاره به اینکه برای ساخت فیلمش در شرایط خاص و سختی قرار داشته‌است، عنوان کرد:« این فیلم‌نامه را سال ۹۱ ثبت کردم و درست در پاییز ۹۲ پروانه ساخت گرفتم . دقیقا در همان تاریخ، سینمای مستند تجربی اعلام کرد دیگر از کسانی که قصد ساخت فیلم اول‌شان را دارند، حمایت مالی نمی کند. بنابراین مجبور شدم با هفت درصد بودجه‌ای که برآورد کرده بودم، فیلم را بسازم. خیلی از دوستان لطف کردند و بدون دستمزد با این فیلم همکاری کردند.»
او هم‌چنین با توضیح این نکته که فیلم از نظر روایی دارای دو بخش است، افزود:«فیلم در یک بخش، اتفاقات درونی را مد نظر دارد که این‌ها همان‌هایی است که از دل شخصیت اول یا به نوعی راوی فیلم می‌آید.بخش دیگر، اتفاقات بیرونی را مورد توجه قرار می‌دهد که در واقع همان آدم‌هایی هستند که به‌عنوان نمونه از دل جامعه انتخاب شده‌اند.»
و در ادامه در جواب یکی از حاضرین که از چرایی تعدد داستانک‌های فیلم پرسش کرده‌بود، توضیح داد:«خودم می خواستم فیلم این همه داستان داشته‌باشد. طراحی من طوری بود که شخصیت اصلی را یک داستانک دیدم که به واسطه‌اش داستانک‌های دیگر روایت می‌شود.»
نکته دیگری که خامه پرست در صحبت‌هایش به آن پرداخت، توجه به منطق تصادف در این فیلم بود:«داستان‌های ما دو به دو به هم مربوط می‌شود ، مثلا آن دو نفر که می‌رفتند ازدواج کنند با آن بازیگر تئاتر در ارتباطند. درواقع می‌خواستم بگویم ما در زندگی به هم برمی‌خوریم و به هم مربوط می‌شویم و روی زندگی یکدیگر تأثیر می‌گذاریم یا در گذشته و یا در آینده. به‌هرحال این اتفاقی است که برای خود من زیاد افتاده‌است. شاید این اتفاق‌ها در واقعیت در بازه زمانی بلند مدت‌تری رخ دهد اما در فیلم، ما بازه زمانی محدودی در اختیار داریم.»
پایان‌بندی نسبتا امیدوارکننده فیلم موضوع دیگری بود که این کارگردان به آن اشاره داشت:«این مثل زندگی خود ماست، مثل زندگی همه جوان‌های امروز. گاهی حس می‌کنی خیلی نگران و افسرده هستی، با دوستانت هم که حرف می‌زنی، می‌بینی آن‌ها هم همین طور هستند. بعد با یک اتفاق کوچک مثل دیدن یک فیلم کوتاه یا یک صحنه یا هر چیزی در زندگیت، تصمیم می‌گیری از فردا یک مدل دیگر زندگی کنی. امیدوار می‌شوی، چند روزی را هم با این شیوه زندگی می‌کنی اما شاید دوباره به همان روال قبلی برگردی. در مورد شخصیت اصلی فیلم هم همین‌طور است، شاید او هم دو روز دیگر به همان افکار و زندگی قبلی برگردد.»
بحث بعدی مطرح شده در این نشست پیرامون بازیگری و بازیگران این فیلم بود. کارگردان فیلم «دربست» با تأیید بازی خوب بازیگر فیلمش مهدی نصرتی در نقش اصلی گفت:« او دوست بسیار خوبم است و از بچه‌های تئاتر، به هیچ وجه یک نابازیگر نمی‌توانست این نقش را در بیاورد. می‌خواستم این راننده یک آدم خنثی باشد و هیچ واکنشی برای دیده شدن در فیلمم نشان ندهد و او به خوبی از پس این کار برآمد.»
او هم‌چنین در جواب این سوال که انتخاب این همه بازیگر چهره برای رونق گیشه فیلمش بوده، توضیح داد:« از این بازیگران وقت زیادی نگرفتم. با بعضی دو ساعت و با بعضی نصف روز کار کردم . قصدم از اول انتخاب این‌همه بازیگر چهره نبود اما وقتی شرایط همکاری پیش آمد، من هم استفاده کردم . البته گیشه هم مهم است اما معمولا کسی که فیلمش را در هنروتجربه اکران می‌کند، به گیشه فیلمش خیلی فکر نمی‌کند یا لااقل برایش در اولویت نیست.»
خامه پرست در ادامه به نحوه طراحی بازی بازیگران فیلم هم اشاره کرد:« بازی شخصیت اصلی یا همان راننده را درون‌گرا طراحی کردم، او خیلی دپرس و درونی نیست کمی از داخل خراب است اما عکس‌العمل‌های معمولی دارد.گاهی هم می‌بینیم، لبخندی به لب می آورد. اما طراحی بازی دیگر بازیگران فیلم برون‌گرا است.»
کارگردان فیلم «دربست» با اشاره به اینکه قصدش در فیلم نشان دادن نوعی کنتراست و تضاد بوده، درباره این نکته توضیح داد:« معمولا همه کسانی که دربست می‌گیرند،عجله دارند. اما در این فیلم ماشینی به پست‌شان می‌خورد که نمی‌تواند سرعت برود، نشان دادن این کنتراست برایم مهم بود.»
در همین ارتباط یکی از حاضرین به هماهنگ نبودن سرعت ماشین از بیرون و داخل اشاره کرد،خامه‌پرست در پاسخ گفت:« یکی دوجا این پلان‌ها توی ذوق من هم می‌زند اما چاره‌ای نبود ، شرایط ماشین ما که دو روز بعد از فیلم‌برداری موتورش سوخت، هم طوری نبود که بتواند در سربالایی‌ها تند برود، حتی در جاده صاف هم به دلیل صدای زیاد موتور پیکان، نمی‌توانستیم گاز بدهیم.»
خامه‌پرست در ادامه همین بحث به طرح مشکلات ناشی از کمبود بودجه که با آن مواجه شده‌اند، پرداخت. او برای نمونه به خیابان‌های خلوتی که در فیلم دیده‌می‌‌شود، اشاره کرد:«باوجود اینکه دوست داشتم فیلم را در خیابان‌های شلوغ فیلم‌برداری کنم اما برای اینکه روزهای فیلم‌برداری کمتر شود،خیابان‌های خلوت را جایگزین کردیم.درواقع به دلیل همین کمبود منابع مالی، به جای هفتاد روز فیلم‌برداری که برآورد کرده‌بودیم، فیلم را طی دوازده روز فیلم‌برداری کردیم و اگر یاری دوستان نبود، شاید همین کار هم ممکن نمی شد.»
در پایان کارگردان فیلم «دربست» با تشکر از تماشاگران حاضر در سالن تاکید کرد:«این اولین جلسه نقد فیلم است که در آن شرکت کرده‌ام.هیچ‌وقت این خاطره را فراموش نمی‌کنم.»
عکس: دامون درخشانی
