
بازتاب هنروتجربه در رسانهها
از توصیه به دیدن و لذت بردن از فیلمهای تقوایی تا ارزیابی گروه هنروتجربه
هنروتجربه: در آستانه برگزاری جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران، خبرها و اظهار نظرها مرتبط با این رویداد از اخبار قابل توجه رسانههاست.صحبتهای علی جنتی وزیر پیشین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم تودیع و معارفهای که روز گذشته(دوشنبه ۱۷ ابان) برگزار شد هم بخصوص در روزنامههای بازتاب زیادی داشتهاست. برگزاری بیست و دومین دوره نمایشگاه مطبوعات فرصت مناسبی را برای اهل رسانه فراهم کرده تا با هنرمندان و مدیران بازدیدکننده از نمایشگاه درباره مسائل مختلف گفتوگو کنند، خبرگزاری مهر صبح امروز(۱۹ آبان) در غرفه این خبرگزاری با حبیب ایل بیگی معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی درباره نحوه تعامل با فیلمسازان گفتوگو کردهاست. ایل بیگی در صحبتهایش عنوان کرده که همراهی شوراها با هنرمندان و پذیرش و تعاملی که از آن وجود دارد، جنبههای ممیزی و اصلاحات فیلمها بعد از ساخت را تا حدود زیادی به حداقل رسانده است.البته او در ادامه تاکید کردهاست:« البته منظور این نیست که دیگر بعد از ساخت اصلاحاتی وجود ندارد، ولی این اتفاق به حداقل رسیده است و این باعث می شود که ما هنگام اکران نسبت به نسخه نمایش داده شده در جشنواره فیلم فجر تغییر کمتری داشته باشیم.» نکته دیگری که در این گفتوگو به آن اشاره شده، توصیه برای ارائه نسخه نهایی فیلمها به جشنواره فیلم فجر است.
این روزها تغییرات پیشآمده در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،از منظرهای مختلف در رسانهها مورد بررسی قرار میگیرد. روزنامه فرهیختگان هم درصفحه تماشا به بهانه این تغییرات به سراغ چند سینماگر رفته و نظر آنها را درباره عملکرد معاونت سینمایی در زمینههایی چون تشکیل گروه هنروتجربه، افزایش مخاطب سینما، اکران نشدن برخی فیلمها و…جویا شدهاست. فرزاد موتمن که فیلم «سایه روشن» او در گروه هنروتجربه اکران شد، در صحبتهای خود ایده تشکیل این گروه را بسیار عالی توصیف میکند اما به آن انتقاداتی هم دارد:«به نظرم ایده بسیار عالی است. واقعا میتواند موثر واقع شود؛ اما در عمل موفق نبوده است. اطلاعرسانی بهشدت ضعیفی دارد. این شکلی که اجرا میشود راه به جایی نخواهد برد. ما باید در این گروه فیلمهایی را ببینیم که تجربهای متفاوت را به تصویر میکشند. چرا باید فیلمهایی مانند «جدایی نادر از سیمین» یا مثلا فیلمهای قدیمی و کهنه در این گروه اکران شود؟! فیلم مهمی مانند «ایران سرای من است» پرویز کیمیایی با شکل بسیار مهجوری اکران شده و کسی آن را نمیبیند.» موتمن درمورد افزایش مخاطب و رکوردهای فروش هم میگوید:«واقعا نمیدانم چگونه باید در مورد سینمای ایران و رکوردهای فروش نظر بدهم. هیچ چیز قطعی و ثابتی وجود ندارد. مردم بر خلاف چند سال گذشته فیلم میبینند. اصلا فکر نمیکنم برنامهای در کار باشد. به دلیل تبلیغات ماهواره هم نیست. چون خیلی از فیلمها تبلیغ شدند و نفروختند. شرایط اقتصادی و اجتماعی دگرگون شده است. باید جامعهشناسی بشود. یا شرایط مردم بهتر شده که به سینما میروند یا برعکس، آنقدر وضع مردم بد شده که تنها میتوانند فقط به سینما بروند.»
سینماگر دیگری که در این گزارش با او گفتوگو شده، احمد طالبینژاد است که مستند«موج نو» او از ۱۹ آبان در سینماهای گروه هنروتجربه اکران میشود.او کارگردانی و موضوع فیلمها را دلیل اصلی رونق سینما میداند:« «انشاءالله فیلم موج نو اکران بشود و شرایط مساعدی هم داشته باشد. فیلم بعدی خود را با رویکرد به سینمای عامهپسند روانه اکران میکنم. مردم با سینما آشتی کردهاند. برعکس دولت قبل که هر کاری میکرد و مردم لج کرده بودند؛ این بار مردم با فضای اجتماعی فعلی و حتی سینما آشتی کردند. لج مردم در گذشته باعث شد بدنه سینمای ایران آسیب جدی ببیند. سالنها و پردیسهای سینمایی جدید و با کیفیت مزید بر علت است. مردم دوست دارند در یک سالن با کیفیت و با امکانات بالای تصویری و صوتی یک اثر سینمایی را بهعنوان یک کالای فرهنگی استفاده کنند. البته دلیل اصلی رونق سینما، کارگردان و موضوع فیلم است.» طالبینژاد در ادامه صحبتهایش درباره تشکیل گروه هنروتجربه تاکید میکند:«همیشه گفتهام که گروه هنر و تجربه یک اتفاق مهم تاریخی در سینمای ایران و کاری بزرگ بود.»
روزنامه اعتماد هم در صفحه هنر و ادبیات یادداشتی را به بهانه نمایش فیلمهای ناصر تقوایی در گروه هنرو تجربه منتشر کرده است.درابتدای این مطلب به قلم پریسا ساسانی میخوانیم:«سینمای تقوایی سینمای ارزانی نیست و نمیتوان به راحتی این پرسش را مطرح کرد که چرا تقوایی فیلم نمیسازد؟ ناصر تقوایی از آن دسته از فیلمسازانِ شناسنامهداری است که سینما را نه به دلیل اشراف بر ادبیات بلکه به واسطه سواد ادبی و بصری که در طول سالها فعالیت مستمر در عرصه فرهنگ به دست آورده، میشناسد و باید قدر دانست. به همین دلیل است که نمیتوان و نباید انتظار داشت که این سواد سینمایی ارزان در اختیار سرمایهدارانی که امروزه دنبال اسم و رسم هستند، گذاشته شود.
پاسخ درست به این پرسش که چرا تقوایی فیلم نمیسازد، در همین نکته نهفته است که سینمای این فیلمساز سینمای ارزانی نیست و تقوایی به واسطه مولف بودن خود نیاز به تهیهکنندهای مولف دارد. تجربه ساخت سریالی چون «دایی جان ناپلئون»، آثار مستندی مانند «بادجن»، «اربعین» و… یا فیلمهای داستانی مانند «آرامش در حضور دیگران»، «ناخدا خورشید»، «کاغذ بیخط» و… توسط تقوایی حاکی از آن است که این فیلمساز از کوچکترین و کمترین جزیینگری در کارگردانی آثار خود نگذشته است و شاید به دلیل همین جزیینگری و البته مولف نبودن برخی از تهیهکنندگان است که دو فیلم «چای تلخ» و «زنگی و رومی» نیمهکاره باقی ماند و هرگز رنگ پرده را به خود ندید.
درواقع تقوایی معماری است که سنگ بنای ساختمان خود را خشت به خشت کنار هم چیده است. بنابراین نوع نگاه و معماری خاص فیلمساز نشان داده که اگر قرار است سرمایهای کنار تقوایی و آثارش قرار گیرد، باید سرمایهای از جنس تالیف باشد و این فیلمساز بیش از اینکه نیازی به تهیهکننده به معنای عام در سینما داشته باشد، نیازمند تهیهکننده مولف است.»
و در پایان این یادداشت آمدهاست:«اما خبر خوش سینمایی در این روزها، اکران سه فیلم از ساختههای ناصر تقوایی است که پس از سالها در گروه سینمایی هنروتجربه در حال اکران است. «تعزیه»، «تمرین آخر» و «کشتی یونانی» از جمله آثار این روزهای در حال اکران هستند و تماشای این فیلمها بر پرده نقرهای از یکسو توضیح میدهد که چرا تقوایی به هر قیمتی فیلم نمیسازد و از سوی دیگر ارزشهای سینمای گوهرگون این فیلمساز را نشان میدهد. حضور نداشتن افرادی چون تقوایی باعث شده سینمای ایران در سالهای اخیر کمتر رنگ دقت، زلالی و زیبایی در روایت و تصویر ببیند.
بنابراین به کرات باید گفت که سینمای تقوایی سینمای ارزانی نیست که آسان به دست آید. سینمایی است سراسر دقت که باید قدر و قدرت آن را ارج نهاد و به دلیل همین ارج نهادن است که سه فیلم «تعزیه»، «تمرین آخر» و «کشتی یونانی» که به تازگی اکران شده است را باید روی پرده دید و از سینما به معنای سینما لذت برد.»
خبرگزاری ایسنا هم خبری را درباره مستند محمود رحمانی که در بخش مسابقه جشنواره سینما حقیقت به نمایش درمیآید،منتشر کرده است.رحمانی که دو مستند «ملف گند» و «مدار صفر درجه» او در هنروتجربه اکران شد، این مستند را براساس گفتوگوهای مسافران یک تاکسی ساخته است.
خبرگزاری فارس نیز در خبری به حضور متفاوت نرگس آبیار در مستند «ثانیه های سربی» به کارگردانی سید رضا رضوی پرداختهاست. آبیار که فیلم «نفس» او همین روزها اکران میشود در این مستند به عنوان داستان نویس حضور دارد. «ثانیههای سربی» هفته آینده در گروه هنروتجربه اکران میشود.
و آخرین خبر اینکه، قسمت جدید برنامه تلویزیونی فیلم کوتاه که امشب ساعت۲۱ از شبکه مستند سیما پخش میشود، میزبان سه چهره هنروتجربهای است.در بخشی از این برنامه مخاطبان با زندگی و کار مسعود حاتمی کارگردان فیلم کوتاه «تنازع» آشنا میشوند. همچنین بهتاش صناعیها کارگردان فیلم «احتمال باران اسیدی» میهمان ویژه این برنامه است. در بخش آموزشی برنامه هم مجید برزگر حضور دارد و اطلاعاتی را درباره فیلم کوتاه داستانی به مخاطبان ارائه میدهد. پایان بخش این قسمت، نمایش یک فیلم کوتاه خارجی است که با تحلیل پوریا ذوالفقاری همراه است.