
مراسم یادبود محسن سیف در خانه سینما برگزار شد
حضور او میتوانست برای هر سردبیری رشکبرانگیز باشد/رفاقت را از زاویه مستقل خود معنا میکرد
هنروتجربه: مراسم یادبود منتقد پیشکسوت سینمای ایران، زنده یاد محسن سیف، عصر روز شنبه یازدهم دی ماه با حضور نویسندگان، منتقدان، هنرمندان سینمای کشور و اعضای خانواده او در تالار زنده یاد سیفالله داد خانهسینما برگزار شد.
در ابتدای این مراسم پس از تلاوت آیاتی از قرآن کریم و پخش دکلمه شعری با صدای زندهیاد محسن سیف، مجری برنامه از یاری و همراهی خانهسینما در طول بیماری ایشان و همچنین مساعدت در برگزاری مراسم تشییع و نیز یادبود او قدردانی کرد.
مجری همچنین از سوی اعضای شورای مرکزی انجمن متشکل از جواد طوسی، رضا درستکار، جعفر گودرزی، شاهین امین، زهرا مشتاق، اصغر نعیمی و همچنین اسماعیل میهن دوست (بازرس انجمن) حضور میهمانان واعضای انجمن را در این مراسم خوش آمد گفت و به ویژه از همراهی چهرههایی نظیر سیروس الوند، عزیز ساعتی، هوشنگ گلمکانی،جابر قاسمعلی ، منصور ضابطیان، امیرپوریا، زینت رضا، محمدعلی دیباج، سیامک اطلسی، مسعود میمی، نیما عباسپور، محمود جهرمی، پیر هادی، بخشایش، جعفری و … قدردانی کرد.
جواد طوسی رییس انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران اولین سخنران این مراسم بود. او صحبتهایش را با انتقاد از شرایط اجتنابناپذیری که باعث دور شدن افراد از همدیگر شدهاست، آغاز کرد:«با تمام این حرفها به نظر نمیرسد این شرایط بتواند ما را از اصول و پایههای اخلاقی دور کند. در همین چرخه روزمرگی هم میتوان کاری کرد تا پایمردانه پای برخی اصول ایستاد و آنها را حفظ کرد. اصول و الگوهایی که خوشبختانه مشمول مرور زمان نمیشود، همدلی برمیانگیزاند و میتواند به نگاه و لهجهای تبدیل شود که تاثیر اجتماعی وسیعی هم داشته باشد. محسن سیف یکی از همین الگوها بود که رفاقت را از زاویه مستقل خود معنا میکرد و بر پایه همین رفاقتها بود که در ژورنالیسم اواخر دهه چهل و اوایل دهه پنجاه به انتخابهای خاص خود روی آورده بود.»
طوسی در ادامه افزود:«در شرایط فعلی که بنا به هر دلیلی از هم دور افتادهایم بیایید به یاد محسن سیف نگاه پایمردانهای به ساحت رفاقت داشته باشیم و قبیله گمنامی در مفهوم و ذات واقعی رفاقت بنا کنیم تا در یک قدر دانستن به موقع بتواند بار معنایی خودش را پیدا کند.»
عباس یاری، مدیر اجرایی ماهنامه سینمایی فیلم نیز محسن سیف را «چهرهای توانا و یک استاد تمامعیار در عرصه روزنامهنگاری» دانست و ضمن یادآوری خاطره نخستین دیدار خود با این نویسنده فقید گفت:«بیش از چهل سال بود که محسن سیف را میشناختم و همیشه از این همه توان و توانمندی او در عرصه مطبوعات حیرت میکردم.محسن سیف و جهانگیر پارساخو که در مقطعی با همدیگر همکاری داشتند،جدا از شباهت اخلاقی، از جهات دیگری هم بسیار شبیه هم بودند؛ و آن اینکه هر دو آنها به تنهایی میتوانستند بار یک تحریریه را بهدوش کشیده و هر نوع مطلبی را بنویسند. متاسفانه دست تقدیر به گونهای رقم خورد که در آبان ماه گذشته و به فاصله هفده سال از مرگ جهانگیر پارساخو، محسن سیف را نیز در منزل ابدی او (در قطعه هنرمندان بهشت زهرا) به خاک سپردیم.»
در ادامه مراسم نوبت به سیروس الوند، نویسنده، کارگردان و دوست و همکار قدیمی محسن سیف رسید تا از او سخن بگوید.الوند زندگی و مرگ را دو روی یک سکه دانست و خاطراتی از فعالیت مطبوعاتی خود را بازگو کرد: «نکتهای که در مورد نوشتههای زندهیاد سیف وجود داشت این بود که برخلاف بسیاری از مطبوعاتیها که بعدها به فیلمسازی و سایر مشاغل مرتبط با این حرفه روی آوردند نقدنویسی برای او مسیر نبود، یک مقصد بود. سینما و مفهوم آن برای محسن سیف از ارزش والایی برخوردار بود.بنابراین از روزنامهنگاران حاضر در مراسم میخواهم تا نوشتههای قدیمی این نویسنده از دست رفته را برای کمک به ترویج این مفهوم در میان نسل فعلی منتقدان منتشر کنند.شوخی نیست. محسن سیف نزدیک به نیم قرن قلم میزد و برخی نوشتههای قدیمی او حتی برای نسل امروز هم حرفهایی برای گفتن دارد.»
طهماسب صلحجو، منتقد و همکار قدیمی محسن سیف نیز از دیگر کسانی بود که در مراسم یادبود محسن سیف از این منتقد گفت:« در زمان آغاز فعالیت این روزنامهنگار برجسته جزو خوانندههای مطبوعات بودم. همان دوران از محسن سیف یادداشت کوتاهی خواندم که به دلیل طنز تلخ و نگاه معترضی که نسبت به فضای روشنفکری آن دوران داشت، هنوز در خاطرم مانده و امشب میخواهم لذت ناشی از مطالعه آن را با حاضران در مراسم به یادگار بگذارم.»
او سپس یکی از یادداشتهای قدیمی زندهیاد سیف درباره اجرای نمایش «سلطان مار» (بهرام بیضایی) در تالار سنگلج را برای حاضرین خواند و در ادامه افزود:«خود این نوشته به صورت آشکارا روحیه محسن سیف را به نمایش میگذارد. البته این روزها کسانی وجود دارند که برای کسب شهرت منفیبافی میکنند و برای اینکه دوربینها به سوی آنها بچرخد حرفهای عجیب و غریب میزنند اما این حرفها مورد قبول نیست. چنان که اهل فرهنگ و قلم نیز چنین برخوردهایی را برنمیتابند و فقط به راستیها روی خوش نشان میدهند.»
شاپور منصف، روزنامهنگار و از همکاران قدیمی زندهیاد محسن سیف از دیگر سخنرانان این مراسم بود. او با اشاره به همکاری خود با نشریه موسسه مهر گفت: «آن زمان یک محصل دبیرستانی بودم و در این موسسه به همت مرحوم جهانگیر پارساخو مجلهای به نام «هنر» منتشر میشد که سراسر کاغذ کاهی بود. یک روز جوانی به دفتر مجله آمد تا در مقابل تعجب و حیرت اعضای تحریریه، از کسی که تیترهای جذاب و جنجالی روی جلد مجله را زده بود تشکر کند؛ و او کسی نبود جز محسن سیف که بعدها به یکی از همکاران خوب ما تبدیل شد.محسن سیف از جمله افراد پرکار مطبوعات بود. مغز او مثل موتور کار میکرد و کافی بود سوژه را بدهی تا بنشیند و برایت بنویسد. حضور او میتوانست برای هر سردبیری رشکبرانگیز باشد. اینکه در تحریریه کسی را داشته باشی که در هر زمینهای بنویسد و جور سایر نویسندهها را بکشد برای هر روزنامهنگاری آرزو است.»
ایرج صابری و عباس تهرانی و اسماعیل میهن دوست نیز در این مراسم از ویژگیهای اخلاقی و حرفهای محسن سیف گفتند.
در میانه مراسم کلیپی با عنوان «ده دقیقه با محسن سیف» ساخته میثم میرزایی به نمایش درآمد که مورد توجه حضار قرار گرفت.
در خاتمه مراسم حمید پاک طینت (خواهر زاده زنده یاد محسن سیف) به نمایندگی از خانواده سیف پشت تریبون قرار گرفت و ضمن ابراز احساسات خود و خانواده نسبت به صحبتهای سخنرانان، از شورای مرکزی و اعضای انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران برای برگزاری این مراسم قدردانی کرد.