هنروتجربه -قاسم فتحی: نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «مات» روز شنبه ۱۱ دی ماه با حضور صبا کاظمی(کارگردان) و میلاد نیازی( فیلمنامه‌نویس و تدوین‌گر) در مشهد برگزار شد.

کاظمی در ابتدا این نشست درباره فرایند ساخت و تولید فیلمش صحبت کرد:« ایده اول این فیلم،خبری بود درباره فروش یک خانه به ۴۲نفر، براساس این اتفاق واقعی  ما می‌خواستیم که یک کار نیمه بلند بسازیم و بیشتر می‌خواستیم به عنوان یک نمونه کار ارائه دهیم. اما با زمانی که روی فیلمنامه گذاشتیم، تبدیل به یک فیلم بلند شد و شروع به کار کردیم». کاظمی در پاسخ به این سوال که ترسی از ساخت فیلم آپارتمانی نداشتید، گفت: «فیلم‌نامه‌ای که با اقای نیازی ما کار کردیم ، مدل آپارتمانی بود و نمی‌توانستیم جای دیگری کار کنیم. واقعیتش این بود که ما از اول توی این فکر نبودیم که حتما فیلم آپارتمانی بسازیم بلکه این ایده فیلم‌نامه بود که ما را به این سمت سوق داد. ما قبل از این دو سه تا فیلم‌نامه با هم نوشته بودیم که همه آن‌ها در فضاهای خارجی اتفاق می‌افتاد.در هر صورت برای ما مهم بود که روایت قصه فیلم‌نامه درست باشد».

نیازی فیلنامه‌نویس اثر هم در ادامه گفت: «همان طور که آقای کاظمی گفتند ما از ابتدا به فرم کار و روایت قصه در آپارتمان فکر نکرده بودیم. داستان این کشش را داشت که از اول تا اخر در آپارتمان روایت شود و این اقتضا می‌کرد».

می‌خواستیم یک چالش فکری راه بیندازیم

کاظمی در ادامه درباره اینکه چرا تمام فیلم از چند پلان سکانس تشکیل شده است، توضیح داد:«این سوال را خیلی از من در جلسات نقد و بررسی می‌پرسند و عده‌ای هم معتقدند مد شده که بدون کات زدن فیلم‌برداری کنند.  شاید خیلی راحت تر بود کل فیلم را در یک نما و لانگ تیک  بگیریم اما ما می‌خواستیم روند ماجرا مهندسی شده باشد. یک جور ادای دینی هم به فیلم «طناب» هیچکاک کرده باشیم. دوربین ما هم «دی اس ال آر» بود که خودش یک جای مشخصی کات می‌کرد».

کاظمی افزود:« ما نمی‌خواستیم خیلی داستانی فیلم را روایت کنیم و برعکس روی وجه مستند بودن آن تاکید داشتیم. از آنجایی که روند ساخت هم کارگاهی بوده، سعی کردیم اول خودِ کاراکترها با این موضوع آشنا شوند. حالا یکی دوستان می‌گوید زمان قبول و درک شخصیت‌ها از این اتفاقی که برایشان رخ داده زمان زیادی شده ولی از آنجایی که گفتم ما کارگاهی جلو رفتیم، شاید به نظر شما کمی طول کشیده است. تازه ما سعی کردیم از ۱۰۴دقیقه فیلم به ۹۰دقیقه برسیم. از طرف دیگر وقتی برای خودِ ما اتفاقی از این دست مثل کلاهبرداری می‌افتد به هر حال تا وقتی که متوجه موضوع شویم، زمان می‌برد تا به خود مسلط شویم  و به نظر من این طبیعی است».

 فلو بودن برخی نماها فیلم تعمدی است

کاظمی درباره فلو و فوکوس‌های زیادی که در طول فیلم وجود دارد، گفت:«ببینید! ما به خاطر فضا و اسم فیلم تعمد داشتیم در فلو بودن برخی صحنه‌ها ، سعی کردیم جوری دوربین را بگیریم که انگار ان کاراکترها در حال حرکت هستند. حالا اینکه اذیت‌کننده است و دوستان هم به این مورد اشاره کردند، شاید درست باشد امام من این‌طور فکر نمی‌کنم. این هم یک روشی بوده که می‌خواستم امتحانش کنیم ،حالا این‌که چقدر موفق بودیم، نمی‌دانم. اینکه فلوها شما را اذیت کرده یک بحث است و اینکه شما این فلو و فوکوسها را دوست ندارید یک مورد دیگر. چون این روش فیلم‌سازی من است و البته من هم‌چنان کمی از  فیلم‌بردارم ناراضی هستم. اما باید اشاره کنم سعی کردم از فیلم‌برداری استفاده کنم که کار داستانی نکرده باشد. چون فیلم‌بردارهای حرفه‌ای سینمای داستانی،اجازه نمی‌دهند من چنین صحنه‌های را بگیرم».

نیازی درباره اینکه چرا زیرنویس فارسی برای دیالوگ‌های عربی انجام نشده، گفت:« ما تعمدا می‌خواستیم که یک شوکی به مخاطب وارد شود و این سوال برایش به وجود بیاید که چرا زیرنویس ندارد و چرا اصلا دارند عربی صحبت می‌کنند؟ این هم قسمتی از کار ما بوده و کاملا تعمدی است. البته دیالوگ‌ها بیشتر فنی و کوچک بود و خیلی مهم نبوده. چون ما از لحن آنها متوجه می‌شویم که خیلی حرف‌های مهمی نیست».