
بازتاب هنروتجربه در رسانهها
محمد رحمانیان: میخواهم باز هم فیلم بسازم
هنروتجربه: بازتابهای رسانهای نشان میدهد که هنروتجربه جای خود را در سینمای ایران پیدا کرده است و روزانه بخش قابل توجهی از اخبار منتشر شده میان رسانههای فرهنگی و هنری به گروه هنروتجربه اختصاص دارد با وجود اینکه برخی نظر مساعدی روی گروه هنروتجربه و ساز و کارش ندارند . در همین راستا اخبار مرتبط با هنروتجربه را که امروز چهارشنبه ۱۵ دی در میان رسانهها دیده میشود با هم مرور میکنیم.
سینماسینما، گفتوگویی از علی کریم کارگردان فیلم «چاله» منتشر کرده و در آن به شرایط تولید این فیلم که در حال حاضر در گروه هنروتجربه اکران میشود، پرداخته است. کریم در همین راستا میگوید: «هشت سال طول کشید تا فیلم من به نمایش گذاشته شود. سئوال اینجاست که چرا با دیر اکران کردن فیلم به راحتی حق من را پایمال کردند؟ فیلم «چاله» هشت سال پیش ساخته شد اما امروز به نمایش در آمد که در نوع خود نیز جالب توجه است. ناخوداگاه در این شرایط فیلمساز شانس هماهنگی و همراهی مخاطب را ازدست میدهد.»
او با اشاره به اینکه پروانه فیلمش ویدیویی بوده است، میگوید: «بالاخره فیلم اکران شده و خوشبختانه با اقبال خوبی روبرو شده است. «چاله» نماینده سینمای ایران در جشنواره ونیز بود. اما جالب اینکه همان سال جشنواره فجر این فیلم را نپذیرفت! این نگاه باعث میشود که فیلم مورد نظر دیده نشود و دیده نشدن هم نتیجه خوبی ندارد. این هشت سال برای من سخت بود. «چاله» اولین فیلم بلندی است که ساختم. فیلم «من از سپیده صبح بیدارم» نیز دومین فیلمم است که چهار سال پیش آن را ساختم.»
او به اهمیت قصهگویی در سینما اشاره کرده و میگوید: «تمام سعی من در فیلم «چاله» این بوده که این فیلم باورپذیر و واقعی نمود پیدا کند. در صورتی که هیچکسی به این بخش یعنی قصهگویی به واسطه ابزار سینما توجه نمیکند. هنوز توجهها به بخش فنی فیلمسازی معطوف است. من امیدوارم شخصیت غلامرضا در این فیلم به خوبی به نمایش در آمده باشد. مهمترین چیز برای من رضایت مخاطب است. تا اینجای کار نیز اکثرا به بازی مصطفی طاری واکنش خوبی نشان دادهاند. همین چیزها برای من کافی است.»
کریم با اشاره به اکران فیلمش در گروه هنروتجربه میگوید: «اگر مدیریت جدید در سینما حضور پیدا نمیکرد، باز هم معلوم نبود که فیلم من اکران میشد یا خیر! فقط منظور فیلم خودم نیست بسیاری از دوستان هستند که فیلمشان بعد از سالها اکران شده، در این سالها که فرصت نمایش اثرشان را از دست دادهاند، متضرر شدهاند. این حق طبیعی فیلمساز است که اثر خود را بسازد، نمایش دهد و پیشرفت کند، اما اجازه این کار را نمیدهند. برای من که به هیچ عنوان این وضعیت مطلوب نبوده است.»
روزنامه شرق در گفتگویی که با محمد رحمانیان، کارگردان «سینما نیمکت» داشته است، با این هنرمند که بیشتر تجربه فعالیت در عرصه تئاتر را دارد، درباره تفاوت مدیوم تئاتر و سینما صحبت کرده است. رحمانیان که در حال حاضر «سینما نیمکت» را در گروه هنروتجربه روی پرده دارد در پاسخ به این سوال میگوید: «سینما برای من مانند تئاتر و داستان یک مدیوم است. سینما نیمکت درباره مفهوم دوبعدی و سهبعدیشدن بود و اینکه چطور از دل سینما میتوان یک تئاتر خلق کرد و برای این ایده به نظرم رسید سینما تنها مدیوم روایت است.»او از علاقهاش به فیلمسازی میگوید: «میخواهم باز هم فیلم بسازم هرچند با این مدیران نمیتوانم؛ محمد رحمانیان عوض نمیشود اما امیدوارم مدیران تصمیمگیر فعلی تغییر کنند».
خبرگزاری مهر نیز به بهانه اکران «جاودانگی» در گروه هنروتجربه، نشستی با مهدی فردقادری نویسنده و کارگردان و آنا نعمتی و مارال فرجاد دو بازیگر فیلم داشته است.نعمتی در بخشی از این گفتوگو به علاقهاش برای همکاری با فیلم اولیها اشاره کرده و میگوید: «به عنوان یک بازیگر خیلی دوست دارم با این بچههای جوان کار کنم و به سهم خودم به آنها کمک کنم، غالبا هم یا دستمزد نمیگیرم یا مبلغ خیلی کمی میگیرم ولی همین فیلمها هم حداقل یک امتیاز باید داشته باشد؛ حداقلش باید این باشد که اکران درستی در اختیارشان باشد. «جاودانگی» اصلا فیلم سادهای نبود و کارگردان سالها روی فیلمنامه و فرم اجرای آن کار کرده بود. این فیلم سکانس پلان بسیار سخت و پیچیدهای بود، زمان و مکان را به سختی با هم ترکیب کرده بود و واقعا دلم میسوزد که اینگونه با آن رفتار میکنند.»
اما مهدی فرد قادری در این گفتوگو شورای سیاستگذاری هنروتجربه را زیر سئوال برده و عنوان داشته نسبت به فیلمش بی عدالتی روا شده است :«این شورا همان شورایی است که در هیات انتخاب بخش «هنر و تجربه» جشنواره فیلم فجر هم هست. آن هیات انتخاب در فجر «جاودانگی» را انتخاب نکرده و طبیعی است که حالا در اکران این اتفاقات بیفتد. ما در کل این مملکت قحط الرجال داریم که تصمیم گیران «هنر و تجربه» از اکران تا داوری و هیات انتخاب محدود شوند به ۷ نفر؟ شما نگاه کنید! من پس از فجر فقظ گفتگویی با خبرگزاری مهر داشتم و در طول یکسال گذشته هیچ صحبتی در مورد گروه «هنر و تجربه» نکردم تا به زمان اکران رسیدیم، اما متاسفانه در اکران هم برخورد خوبی با «جاودانگی» صورت نگرفت و من مجبور شدم که در رسانه ها از فیلمم دفاع کنم.»
جالب آن که با توجه به پوشش تمام مراسمها جلسات نقد بررسی جاودانگی در تهران و شهرستان و مصاحبه مفصل با عوامل فیلم قادری سایت هنروتجربه را هم متهم به بی توجهی به فیلم کرده است : «قبل از اکران «جاودانگی» چقدر در سایت «هنر و تجربه» درباره آن نوشته شد؟ هیچی. البته آقای امیر عابدی خیلی به ما در تلگرام و اینستاگرام «هنر و تجربه» کمک کرده است ولی در سایت چقدر درباره ما خبر و مطلب نوشته شده است؟ هر فیلمی نیاز به کمک دارد تا دیده شود. اگر تهیه کننده، کارگردان، پخش کننده و دیگر عوامل به اکران یک فیلم کمک نکنند چطور آن اثر دیده شود.»
مارال فرجاد نیز در بخش دیگری از این گفتگو میگوید: «من تماشاچی پر و پا قرص فیلمهای گروه «هنر و تجربه» هستم و همیشه میگفتم خوشبختانه فضایی ایجاد شده تا هنرپیشههایی که سبک متفاوتی دارند و کارگردانهایی که فکر جدیدی دارند بتوانند خودشان را نشان دهند. در این دنیای سینما که بر اساس پول و شهرت شکل گرفته و یک دار و دستهای اجازه نمیدهند دیگران ورود کنند حداقل گروه «هنروتجربه» امکان دیده شدن را به کارگردانان و بازیگرانی که از جنس دیگری هستند، داده بود و میدیدم که هر بازیگری در این آثار حضور ندارد و بیشتر یک عده از بازیگران خاص در این آثار بازی میکنند و اینجا به آنها فضا داده که دیده شوند و این امر مرا خیلی خوشحال میکرد، ولی تازگیها میبینم که متاسفانه فضا در این گروه هم در حال تغییر است.»
خبرگزاری ایسنا در گفتوگو با بهنام بهزادی، کارگردان «وارونگی» درخصوص حال و هوای اکران فیلم در این روزهای تهران صحبت کرده است. بهزادی در همین راستا میگوید: «به نظرم نمیشود کسی در تهران زندگی کند و هر روز دغدغه محیط زیستی جایی که در آن زندگی میکند را نداشته باشد. این فیلم برای من حاصلضرب چیزهایی است که آنقدر ما را فرا گرفته که به حضورشان عادت کرده و فراموش کردهایم که نباید اینگونه باشند. آلودگی هوای تهران هم یکی از مسائلی است که آن چنان حضور دائمی و پررنگی در زندگی ما دارد که فراموش میکنیم چقدر مهلک وخطرناک است.»
او درباره اینکه آیا «وارونگی» را براساس داستان واقعی در محیط اطرافش ساخته است یا نه؟ میگوید: «براساس یک اتفاق واقعی که نبود ولی بر اساس داستانهای واقعیای بود که هر روز پیرامون ما اتفاق میافتد و خیلی احتیاجی نبود که مورد خاصی را به کار بگیرم چون به نظرم این اتفاق پربسامدی در اطراف ما است.»
او درباره تفاوت موضوع این فیلم و روند پرداخت آن با «قاعده تصادف» میگوید: «برای خود من مهترین نکته فیلم وارونگی این بود که چطور میتوانم انسانهای عادیای را روایت کنم که در زندگیشان اتفاق فاجعهبار یا هولناکی رخ نمیدهد، اما یاد میگیرند و دچار تحول میشوند و این موضوع برایم چالش فیلمنامه بود. با این حال معتقدم «وارونگی» همان قدر دغدغه دارد که فیلمهای قبلیام داشت.»
بهزادی که اردیبهشت امسال فیلمش در بخش نوعی نگاه جشنواره کن نمایش داده شد، درباره این تجربه و بازخوردهایی که گرفته بود بیان کرد: «جشنواره کن جای خیلی عجیبی است، چون به راحتی ممکن است تماشاگران بایستند و فیلم را هو کنند و به همان راحتی هم ممکن است بایستند و یک فیلم را تشویق کنند. برای من و گروه «وارونگی» هم در جشنواره کن چنین اتفاقی افتاد و پس از پایان نمایش فیلم تماشاگران دقایق طولانی ایستاده فیلم را تشویق کردند. این واکنش برای ما اتفاقی غافلگیرکننده بود و هیچکدام نمیدانستیم که چه باید بکنیم.»
بهزادی که در حال حاضر «وارونگی» را در سینماهای کشور و گروه هنروتجربه در حال اکران دارد، در پایان خطاب به مخاطبان فیلم خود گفت: «وارونگی میتواند پارهای از زندگی ما باشد، فیلمی که در آن وقایع هولناکی اتفاق نمیافتد اما برای مخاطب و بخصوص اهالی خانواده میتواند آشنا و همدلی برانگیز باشد.»
•