هنروتجربه: کارگاه آموزشی بخش دارالفنون با حضور رضا کیانیان و موضوع «بازیگری» روز جمعه اول اردیبهشت درپردیس چهارسو کاخ جشنواره جهانی فیلم فجر برگزار شد.

کیانیان با گفتن این که قصد دارد تجربه سه راز بزرگ سینما را با هنرجویان در میان بگذارد، این کارگاه را آغاز کرد و گفت:«از ۱۵ سالگی بازیگری را در گروه‌های حرفه‌ای تئاتر آغاز کردم. درس خواندم، عکاسی کردم، ۱۰ کتاب نوشتم و همچنین فیلم‌نامه می‌نویسم و در کنار این‌ها مجسمه می‌سازم و به دنبال رازهای زندگی و هنر هستم. می‌خواهم این دنیا را کشف کنم و از چگونگی آن سر در بیاورم. قصد دارم سه راز بزرگی که چکیده همه کشفیاتم تا به امروز است را در اختیار شما بگذارم.»

او راز اول سینما را روایت‌گری دانست: «شما باید بلد باشید، روایت کرده و قصه تعریف کنید. هنرمند باید بتواند اتفاقی که امروز در زندگی‌اش افتاده را برای دیگران به خوبی تعریف کند. طنز را خیلی خوب بگوید و در هر مجلسی آن را به شکلی متفاوت بیان کند.  ظاهرا فکر می‌کنید برای این کار به یک انسان پررو احتیاج دارید. یا شاید برای این کار لازم است زیاد خودنمایی کنید و حرف بزنید. اما بدانید که عکس این قضیه هم ممکن است و یک آدم خجالتی هم می‌تواند این کار را انجام دهد.»

او ادامه داد: «اگر کتاب زندگی‌نامه بازیگران را بخوانید، می‌بینید که بسیاری در بچگی خجالتی بودند. از جمله خود من این‌قدر خجالتی بودم که وقتی مهمان خانه ما می‌آمد، داخل صندوق لباس می‌رفتم و قایم می‌شدم. مادرم فقط می‌دانست من کجا هستم و می‌آمد و مرا با کلک از آنجا بیرون می‌کشید. با این حال که شکل‌های مختلفی از زندگی را تجربه کرده بودم برای خودم بازی می‌کردم. بیشتر اوقات جلوی آینه یا شیشه‌ها بودم. بارها توسط دیگران دستگیر شدم وهمه به من می‌خندیدند.»

کیانیان ضمن اشاره به اهمیت فیلم‌نامه نویسی بیان کرد: «یاد‌ بگیرید بتوانید چیزی را تعریف کنید. گاهی کار مشاوره فیلمنامه هم انجام می‌دهم. همیشه بعد از خواندن فیلم‌نامه از فیلم‌نامه‌نویس می‌خواهم که برایم آن قصه را تعریف کند. وقتی او داستان را تعریف می‌کند، قسمت‌هایی را جا می‌اندازد، به او می‌گویم تو قسمت‌هایی از فیلم‌نامه را جا انداختی بنابراین آن قسمت‌ها یا مهم نبودند یا آن‌ها را فراموش کرده‌ای. هیچکاک می‌گوید، اگر توانستی فیلم‌نامه‌ات را به ۲۰ صفحه تبدیل کنی و بعد به ۱۰ صفحه بعد ۵ صفحه، یک صفحه و در نهایت به یک خط؛ آن‌وقت می‌توانی مطمئن باشی که فیلم‌نامه‌ات را فهمیده‌ای.»

او درباره خط اصلی قصه توضیح داد: «وقتی فیلم‌نامه می‌نویسید، محو زیبایی‌ها یا چیزهای «فریبنده» می‌شوید. گاهی یک نکته کوچک آنقدر در ذهن ما بزرگ می‌شود که خط اصلی داستان را فراموش می‌کنیم.  وقتی فیلم‌نامه را خلاصه می‌کنید، خود به خود مجبورید بخش‌هایی از آن را کنار بگذارید، آن‌وقت فقط خط اصلی قصه برایتان باقی می‌ماند. شما باید خط اصلی قصه را بدانید. در بازیگری به خصوص در تئاتر تمرینی وجود دارد. وقتی بازیگر برای بازی در نقش خاصی آماده می‌شود، یک پاکت کاغذی روی سرش می‌گذاریم تا تمرین کند. با این تمرین می‌خواهیم میمبک را از او بگیریم. بسیاری از بازیگرها فکر می‌کنند، میمیک چهره برای بازی یک نقش کافی است و به این دلیل میمیک بدن را فراموش می‌کنند.»

کیانیان درباره راز دوم توضیح داد:«شما باید بازیگوش باشید. بازیگوشی به معنای کودکی کردن است. زمانی که ما بچه هستیم، ‌هر وقت گرسنه می‌شویم سریع به مادرمان می‌گوییم مامان گرسنه‌ام. اصلا مهم نیست در آن موقعیت ما مهمان داریم  یا نداریم، پدرمان فقیر است یا ثروتمند، غذا حاضراست یا خیر؟! بچه‌ها قراردادهای اجتماعی را نمی‌فهمند و این قراردادها مادامی که بزرگ‌تر می‌شویم، باعث می‌شوند، روی چهره‌مان ماسک بزنیم. این نقاب‌ها ما را به انسانی ناقص تبدیل می‌کند. حیوانات و بچه‌ها بهترین بازیگران جهان هستند، چون اصلا برایشان مهم نیست، جلوی دوربین هستند یا نیستند. آن‌ها همیشه راحت و رو هستند. ما باید به عنوان هنرمند این را کشف کنیم. اگر این را کشف نکنیم، تقلبی می‌شویم. در تمام فرهنگ‌ها وقتی یک نفر خارج از قاعده است، می‌گویند او هنرمند است.»

کیانیان سومین راز را حرفه‌ای‌ترین و آموختنی‌ترین راز هنر دانست و گفت:«باید  یاد بگیرید که مثل یک شعبده‌باز حیرت ایجاد کنید. در همه وجوه چیزی بگذارید که تماشاگر آن را کشف کند. آن نکته حیرت‌انگیز را شما تعبیه کرده و مخاطب را راهنمایی می‌کنید تا آن را کشف کند. این موضوع در فیلم‌های پلیسی و کشف کردن شخص قاتل قابل ردیابی است.» او اضافه کرد: «به حیرت انداختن دیگران به شنیدن و دیدن بسیار نیاز دارد. توصیه می‌کنم رمان‌های پلیسی بخوانید و سعی کنید زمانی که تماشاگر از سینما بیرون می‌رود لذت کشف یک اتفاق تازه را چشیده باشد. لذت کشف از بالاترین لذت‌هاست. به همین دلیل است که ما به دیدن شعبده‌بازی‌ها می‌رویم، چون رازی در پشت سر آن قرار دارد.»