هنروتجربه-الهه گودرزی/آرزو قربان پور: سینمای کره جنوبی در طول یکی دو دهه اخیر موفق‌تر از گذشته بوده و با ظهور کارگردانان توانمند هر روز به موفقیت‌های‌داخلی و جهانی چشمگیرتری دست یافته است. امسال نیزدر سی و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر یک بخش به مرور آثار اخیر این کشور اختصاص یافت وهفت فیلم در بخش «مروری بر سینمای کره» به روی پرده رفت. از این رو به سراغ کیم سئونگ هو سفیر کره جنوبی رفتیم تا بیشتر با سینمای این کشور آشنا شویم .سفیر کره جنوبی دکترای روابط بین الملل خود را از دانشگاه آمریکا گرفته و فعالیت دیپلماتیک خود را از وزارت امور خارجه درسال ۱۹۸۶ شروع کرده است.او تاکنون به عنوان مشاور سفارت کره در ایران، بلژیک و اتحادیه اروپا فعالیت کرده است. کیم سئونگ هو اطلاعات جامعی از سینمای کره دارد و بر روابط و تبادل سینمای ایران و کره جنوبی تاکید می‌کند.
لطفا در ابتدا کمی درباره وضعیت سینما در کره جنوبی توضیح دهید. شنیده‌ایم مردم کره جنوبی تعصب خاصی به سینمای کشورشان دارند و تماشاگر ثابت فیلم‌های کره‌ای هستند.
صنعت فیلم ما یکی از بزرگ‌ترین بازارهای دنیاست. جمعیت سالانه تماشاگران و مردمی که برای تماشای فیلم‌ها می‌روند، چهاربرابر جمعیت کل کشور ماست. ما پنجاه میلیون جمعیت داریم، بنابراین حداقل سالانه دویست میلیون نفر به سینماها می‌روند. یعنی هر نفر چهار بار در سال به سینما می‌رود و بنابراین می‌شود گفت ما بازار بزرگی داریم. سالانه سیصد فیلم ساخته می‌شود. نه تنها دولت ما به آن به عنوان فعالیت فرهنگی می‌نگرد، بلکه به آن به چشم بخش بزرگی از کل صنعت خود نگاه می‌کند.
با توجه به استقبال تماشاگران از سینما، وضعیت فروش فیلم‌ها در کشور شما چگونه است؟
فروش داخلی ما حدود ۲ میلیارد دلار آمریکاست و صادرات فیلم کره‌ای به کشورهای خارجی حدود یکصد میلیون دلار آمریکاست. فروش بازار فیلم هر سال حدود ۷ تا ۹ درصد رشد پیدا می‌کند.
در سینماهای‌کره جنوبی، فیلم‌های‌اروپایی و هالیوودی چه سهمی‌دارند و اساسا مردم چقدر به دیدن این فیلم‌ها می‌روند؟
بازار فیلم ما پنجاه، پنجاه تقسیم شده است. نیمی در دست فیلم‌های کشور خودمان و نیمی در دست هالیوود است و هم‌چنین فیلم‌های‌اروپا و چین نیز در این تقسیم بندی سهم کمی دارند. البته سهم اکران فیلم‌های اروپایی کمتر از آمریکایی است.
جشنواره بوسان یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های سینمایی منطقه آسیا است. برگزاری این جشنواره و حضور سینماگرانی از کشورهای مختلف، برای مردم کره جنوبی چقدر اهمیت دارد و چه تاثیری بر رشد سینمای کشور شما داشته‌است.
تصور می‌کنم هم اکنون جشنواره بوسان ۲۰ ساله باشد و یکی از بزرگ‌ترین و موفق‌ترین جشنواره‌های فیلم دنیا است که توسط کره برپا می‌شود. جشنواره فیلم بوسان نه تنها یک جشنواره فیلم برای صنعت فیلم است بلکه وزرات فرهنگ کره آن را کاملا پشتیبانی مالی می‌کند و هم‌چنین دولت محلی شهر بوسان به عنوان جشنواره فیلم بزرگی که برگزار می‌شود، آن را حمایت می‌کند. جشنواره فیلم بوسان بین شهروندان عادی کره و به‌خصوص تماشاگران جوان بسیار معروف و شناخته شده است؛ آنها با اشتیاق در این جشنواره فیلم شرکت می‌کنند.
جمعیت سالانه تماشاگران و مردمی که برای تماشای فیلم‌ها می‌روند، چهاربرابر جمعیت کل کشور ماست. ما پنجاه میلیون جمعیت داریم، بنابراین حداقل سالانه دویست میلیون نفر به سینماها می‌روند. یعنی هر نفر چهار بار در سال به سینما می‌رود
دلیل موفقیت این جشنواره را چه می‌دانید؟
فکر می‌کنم این جشنواره به دلیل تمایل زیادی که برای برگزار کردن یک جشنواره خوب وجود دارد، موفق است. آنها حمایت کامل دولت محلی و مرکزی را دارند و هم‌چنین می‌توان گفت جشنواره فیلم بوسان با رشد صنعت سینمای ما در کره همزمان شد. صنعت سینمای کره در دهه نود خیلی بزرگ نبود. همان‌طور که گفتم، هم اکنون بازار فیلم کره پنجاه پنجاه بین فیلم‌های‌داخلی و خارجی تقسیم شده‌است اما در دهه نود سینمای کره تنها ۱۵ تا ۲۰ درصد از این بازار سهم داشت. بیش از ۷۰ درصد در سلطه فیلم‌های‌خارجی بود اما در میانه دهه نود، زمانی که جشنواره فیلم بوسان شروع به کار کرد، رشد و شکوفایی صنعت سینمای کره آغاز شد. بنابراین می‌توان گفت موفقیت‌هایی در رشد صنعت سینمای کره وجود داشت.
طی دهه گذشته موج نویی در سینمای کره جنوبی توسط کارگردان‌های جوان و خلاق شکل گرفته که از آن استقبال هم می‌شود. دلایل شکل‌گیری این سینما را چه می‌دانید؟
به دلیل این‌که صنعت سینمای کره بسیار بزرگ است و فرصت‌های زیادی برای پول در آوردن وجود دارد، نتیجه طبیعی آن این است که افراد زیادی در صنعت سینما کار می‌کنند. امروزه جوانان زیادی هستند که می‌خواهند کارگردان فیلم یا بازیگر یا جزو فعالان سینما باشند، بنابراین اولین دلیل موفقیت این کارگردانان جوان این است که انتخاب‌های زیادی وجود دارد و همین طور شرکت‌های‌فیلم‌سازی بزرگ می‌خواهند که کارگردانان بزرگ، توانا و ثابتی بیابند وگرنه نمی‌توانند فیلم‌های‌بیشتری بسازند و در ادامه نمی‌توانند پول در بیاورند. این شرکت‌های فیلم‌سازی بزرگ کاملا علاقه‌مند هستند، فیلم‌سازان جوان نویددهنده‌ای بیابند یا این کارگردانان جوان را حمایت کنند. هم‌چنین به دلیل این‌که صنعت سینمای کره به قدر کافی بزرگ است، رقابت بسیار نیرومندی در آن جریان دارد. بسیاری از فیلم‌سازان جوان با یکدیگر رقابت می‌کنند تا به موفقیت دست یابند. به همین دلیل است که ما مرتب فیلم‌سازان جوانی در اختیار داریم. دولت نیازهای فیلم‌سازان جوان را تامین می‌کند و از آنها برای ساخت فیلم از نظر مالی یا اجاره وسایل مورد نیازشان، حمایت می‌کند.
حمایت دولت و سازمان‌های‌دولتی از سینمای مستقل کره جنوبی چگونه است؟ در بخش تولید فیلم و تامین منابع مالی و یا اکران آن از چه طریقی از سینما و فیلم‌سازان مستقل حمایت می‌شود؟
در وزارت فرهنگ، ما شورای فیلم کره را داریم. این شورا نهادی خصوصی است که از طرف دولت حمایت می‌شود و به حمایت صنعت سینما می‌پردازد. من تصور می‌کنم که بودجه سالانه شورای فیلم کره حدود صد میلیون دلار آمریکاست. آنها این پول را بین فعالیت‌های فیلم‌سازی مختلف پخش و تقسیم می‌کنند. فیلم‌سازان یا کارکنان جوان سینما یا کسانی که به فعالیت‌های فیلم‌سازی مرتبط هستند، می‌توانند برای دریافت پشتیبانی به این شورا درخواست بدهند. شورای فیلم کره درخواست آنها را بررسی می‌کند و اگر محصول او را به قدر کافی برای پشتیبانی خوب بدانند، از او حمایت مالی می‌کنند.
آیا معمولا این حمایت ها به فیلم های‌تجاری تعلق می‌گیرد یا برای آن ها فرقی میان فیلم های‌تجاری و مستقل نیست؟
به هر دو حمایت مالی تعلق می‌گیرد.البته این پشتیبانی شاخه‌های زیادی دارد. برای مثال حمایت مالی از فیلم‌سازان، حمایت مالی آموزش و پرورش جوانان برای فیلم‌سازی، حمایت مالی برای انتشار و سالن‌های سینما و مدارس.
در وزارت فرهنگ، ما شورای فیلم کره را داریم. این شورا نهادی خصوصی است که از طرف دولت حمایت می‌شود و به حمایت صنعت سینما می‌پردازد. من تصور می‌کنم که بودجه سالانه شورای فیلم کره حدود صد میلیون دلار آمریکاست. آنها این پول را بین فعالیت‌های فیلم‌سازی مختلف پخش و تقسیم می‌کنند
تماشاگران کره جنوبی نسبت به فیلم‌های مستقل چه واکنشی دارند و چقدر از آنها استقبال می‌کنند؟
این موضوع به فیلم‌ها بستگی دارد. گاهی ما فیلم‌های مستقل خوبی داریم که کیفیت خوبی دارند و فروش تجاری خوبی هم در پی دارند اما در بعضی سال‌ها چنین فیلم‌هایی نداریم. اگر بخواهم ارزیابی تقریبی‌ای داشته باشم، می‌توانم بگویم که هر سال ۱۰۰ فیلم مستقل ساخته می‌شود که به طور کلی در بین آن ها ۱۵ یا ۲۰ فیلم به موفقیتی در حدود جذب ۱۰۰هزار تماشاگر دست می‌یابد. هم‌چنین این موضوع به نگرش هر فردی و سلیقه فیلم او بستگی دارد. بعضی افراد فیلم‌های بزرگ تجاری را تماشا می‌کنند و بعضی دیگر به فیلم‌های هنری و مستقل می‌چسبند اما با این حال فیلم‌های مستقل ما ارتش بزرگ اندوخته شده ما هستند. ما می‌توانیم از میان آنها فیلم‌سازان، بازیگران و کارکنان فیلم خوب را انتخاب کنیم تا بتوانند موفقیت‌های بیشتری در فیلم‌های تجاری بزرگ به دست بیاورند.
سینمای ایران و کره جنوبی چگونه می‌توانند نسبت به تولیدات مشترک با توجه به مشترکات فرهنگی در آینده نزدیک برنامه‌ریزی کنند و این همکاری چه دستاوردی خواهد داشت؟
در اولین قدم ما باید فیلم‌های‌مان را با یکدیگر تبادل کنیم، فیلم‌های کره‌ای را در اینجا و فیلم‌های ایرانی را در کره نمایش بدهیم. در قدم دوم باید افراد را تبادل کنیم. بازیگران،کارگردانان و به‌طور کلی سینماگران شما می‌توانند به کره بروند و از کره به اینجا بیایند تا درباره این‌که چطور همکاری داشته باشیم و چطور در صنعت سینما به توافق برسیم، با یکدیگر بحث کنیم.
هر سال سفارت کره هفته فیلمی در سالن برج میلاد برگزار می‌کند… اگر ضرورتی برای بزرگ‌تر کردن این رویداد وجود داشته باشد، ما حاضریم با همکاری هنروتجربه این هفته فیلم را برگزار کنیم
این همان کاری است که هنروتجربه تلاش می‌کند در هفته‌های فیلم کشورهای‌مختلف انجام دهد. ما کارگاه‌هایی داریم که می‌توانیم در آنها کارگردانان و سینماگران کشور شما را دعوت کنیم تا بتوانند درباره نگرش‌شان و امکان وقوع همکاری بحث و گفت‌وگو کنند.
و قدم بعدی این است که اگر سینماگران اهل همکاری باشند، چرا که نه؟ ما می‌توانیم از این فرصت استفاده کنیم و برای فیلم‌سازی از ایران به کره برویم. فیلم‌های‌ایرانی توسط فیلم‌سازان کره‌ای و فیلم‌های کره‌ای توسط فیلم‌سازان ایرانی ساخته شود و هر بازیگری می‌تواند راه خود را به فیلم‌های کشور دیگر باز کند.
ایران و کره تاکنون هیچ محصول مشترکی در کارنامه خود نداشته‌اند، درست است؟
بله. این موضوع هیچ وقت اتفاق نیافتاده است. هیچ وقت.
برگزاری هفته فیلم بین دو کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا این نشست‌ها باعث شناخت بیشتر بین ملت‌ها و نزدیکی آنها می‌شود؟
همان‌طور که گفتم اولین قدم تبادل فیلم‌هاست و نمایش فیلم‌های کره‌ای در ایران و فیلم‌های ایرانی در کره. هر سال سفارت کره هفته فیلمی در سالن برج میلاد برگزار می‌کند که سالانه برای ما اجاره شده‌است. اگر ضرورتی برای بزرگ‌تر کردن این رویداد وجود داشته باشد، ما حاضریم با همکاری هنروتجربه این هفته فیلم را برگزار کنیم و البته امسال، پنجاه و پنجمین سالگرد روابط دیپلماتیک بین دو کشور است و این سال را سال تبادلات فرهنگی بین دو کشور اعلام کرده‌اند و بنابراین چنین فعالیت‌هایی از سمت کره جنوبی بسیار استقبال می‌شود.
حضور موفق کارگردانانی مانند کیم کی دوک ، پارک چان ووک ، کیم جی وون، بانگ جون هو در جشنواره‌های‌جهانی موجب شهرت سینمای کره در دنیا می‌شود. این حضور برای مردم و کشور شما چه دستاوردی دارد؟ دولت از این فیلم‌سازان چه حمایتی می‌کند؟
اول از همه ما بسیار به آن ها افتخار می‌کنیم و دوم این‌که، بله آنها از طرف شورای فیلم کره حمایت می‌شوند و این حمایت حتی زمانی که خیلی موفق نبودند و قبل از این‌که در جشنواره‌ای نامزد جایزه شوند،وجود داشت. درواقع دولت کره از ابتدا و از زمانی که دانشجو و فیلم‌سازان ناشناسی بودند، از نظر مالی از آنها پشتیبانی می‌کند .در صورتی هم که به شهرت جهانی برسند، شرکت‌های فیلم‌سازی زیادی وجود دارند که برای به دست آوردن بیشتر چنین کارگردانان مطرح بین‌المللی، با یکدیگر رقابت می‌کنند تا آن ها را به ستاره‌های بعدی فیلم‌های‌شان تبدیل کنند. از دیگر دلایل موفقیت این فیلم‌سازان، رهایی از قوانین دست و پا گیر صنعت سینمای کره است. تا دهه نود صنعت سینمای ما زیر نفوذ دولت بود، دولت گاهی سانسور می‌کرد و گاهی نظارت می‌کرد و تنها شرکت‌های مجاز می‌توانستند فیلم بسازند یا حداقل به این شکل بود که اگر کارگردانی فیلمی می‌ساخت باید توسط وزارت مربوطه تایید می‌شد اما از اوایل دهه نود، ما تمام این دخالت‌های دولت را کنار گذاشتیم و بنابراین هیچ نفوذی از سمت دولت بر سینما نبود و این فیلم‌سازان جوان می‌توانستند هر آنچه که می‌خواستند را بسازند. چنین آزادسازی‌ای بخشی از مسیر آنها به سمت موفقیت بود.
از اوایل دهه نود، ما تمام این دخالت‌های دولت را کنار گذاشتیم و بنابراین هیچ نفوذی از سمت دولت بر سینما نبود و این فیلم‌سازان جوان می‌توانستند هر آنچه که می‌خواستند را بسازند. چنین آزادسازی‌ای بخشی از مسیر آنها به سمت موفقیت بود
مردم کره جنوبی چقدر با سینمای ایران آشنایی دارند؟
خیلی زیاد. فیلم‌های ایرانی‌ای هستند که موفقیت‌هایی کسب کردند و فروش خوبی در کره جنوبی داشته‌اند. «خانه دوست کجاست» اثر عباس کیارستمی کاملا در کره معروف است، مردم کره از فیلم «بچه های‌آسمان» مجید مجیدی خیلی استقبال کردند و «جدایی نادر از سیمین» اصغر فرهادی در کره موفق بود.
به نظر می‌رسد آنها از میان فیلم‌سازان ایرانی بیشتر با آثار عباس کیارستمی و مجید مجیدی واصغر فرهادی آشنا هستند؟ فکر می‌کنید کدام وجه سینمای ایران برای مردم شما جذاب است؟
اگر بخواهم فیلم‌های هالیوودی را با فیلم‌های ایرانی مقایسه کنم، فیلم‌های هالیوودی شبیه کنسرت راک با تمام ارکستر هستند، در حالی که فیلم‌های‌ایرانی شبیه تکنوازی گیتار است. از نظر چیره‌دستی بسیار فروتن و در ابعاد کوچک اما در وجه تحت تاثیر قرار دادن ذهن مردم، بسیار موفق هستند. بعد از تماشای فیلم‌های هالیوودی با وجود جذابیت و راحتی تماشای‌شان، وقتی از سالن سینما خارج می‌شوید، فراموش‌شان می‌کنیم اما فیلم‌های ایرانی مانند امواج زیرین دریاچه و رزونانسی هستند که برای مدت‌ها باقی می‌ماند .به نظرمن این دلیلی است که فیلم‌های ایرانی تا این حد در کره جنوبی موفق هستند.
به عنوان سوال آخر، آینده سینمای مستقل کره جنوبی را چگونه می‌بینید؟
آینده روشنی دارد زیرا بدون فیلم‌های‌مستقل، نمی‌توانیم بازیگران و کارگردانان خوبی تجهیز کنیم که بتوانند فیلم‌های‌تجاری بزرگ را بسازند. برای موفقیت در فیلم‌های‌تجاری بزرگ، شرکت‌های فیلم‌سازی و دولت و مدارس فیلم باید این فیلم‌های مستقل را تعلیم دهند. این فیلم‌های مستقل مدرسه فیلم‌های‌تجاری هستند. بنابراین، آنها از هم جدا نیستند، بلکه کاملا در ارتباط با یکدیگر هستند.
عکس:یاسمن ظهورطلب •
