
ابراهیم داروغهزاده:قابلیت رفع مشکل بسیاری از فیلمها وجود دارد
هنروتجربه: ابراهیم داروغهزاده کمتر از ۴۰ روز است که به جای حبیب ایلبیگی بر مسند معاونت ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی تکیه زده است؛ معاونتی که بیشک مهمترین و چالشبرانگیزترین بخش سازمان سینمایی محسوب میشود. معاون جدید ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی در همان بدو ورود و شروع کار خود مسئول کمیتهای برای رسیدگی به فیلمهای توقیفی سینما شده که در چند وقت اخیر به یکی از مهمترین سوژه رسانههای سینمایی تبدیل شده است. خبرگزاری ایسنا امروز(سه شنبه ۲۷ تیر) با داروغه زاده گفتوگوی مفصلی درباره مسائل سینما انجام داده، که بخشی از آن را میخوانید.
سوتفاهمات قابل رفع است
نظر سازمان سینمایی است این است که برخی فیلمهایی که برای اکران با مشکل روبرو شدهاند، با تغییراتی در برخی سکانسها میتوانند نمایش داده شوند و این کار براساس توافق و تفاهم با اعضای کمیته میان تهیهکننده صورت میگیرد که بعد در قالب یک پیشنهاد به شورای پروانه نمایش ارائه خواهد شد تا در آنجا به شکل قانونی مجوز بگیرد. فکر میکنم بسیاری از فیلمهایی که بررسی میشوند قابلیت رفع مشکل از آنها وجود دارد البته اگر نخواهند در مظان جریانهای سیاسی خارج از حوزه فرهنگ قرار گیرند چون برای بسیاری از آنها سوءتفاهماتی ایجاد شده که قابل رفع است و نگرانی ایجاد نمیکند و ممکن است خیلی موارد نادری باشند در میان فیلمها که مشکلشان را نمیتوانیم حل کنیم.
سرنوشت «خانه پدری»
برای رفع مشکل فیلم «خانه پدری» راه اول این است که با تهیهکننده گفتوگو کنیم تا آن سکانسی که بحث ایجاد کرده (ضربه زدن به سر دختر و کشتن او) حذف شود ولی اگر اصرار داشته باشند که آن صحنه در فیلم باشد پس باید رده سنی برای تماشاگران فیلم تعیین کنیم.
تعداد فیلمهای خوبی ارگانهاخیلی کم است
نهادهایی هم هستند که با بودجه بیتالمال باید فیلم بسازند، مثل فارابی، سازمان سینمایی اوج، حوزه هنری، انجمن سینمای دفاع مقدس و شهرداریها. اینها از بودجه عمومی ارتزاق میکنند تا فیلمهای واجد ارزش تولید کنند؛ ارزشهایی که مدعی آنها هستیم. در حالی که تعداد فیلمهای خوبی که این ارگانها وظیفه ساختاش را دارند خیلی کم است و تهیهکنندگان، الگویی از آن طرف نمیبینند چون این سازمانها خودشان فیلمی که مخاطب را جذب کند ندارند تا مثلا به بخش خصوصی آدرس دهیم که اگر بخواهید، میشود فیلمی ارزشمند ساخت که نه کمدی سطحی باشد و نه مشکل داشته باشد و در عین حال با مخاطب انبوه ارتباط برقرار کند.
فیلمهای توقیفی مُخل امنیت نظام نبودند
من معتقدم فیلمهایی که در این سالها توقیف کردیم هیچ کدام نه مُخل امنیت نظام بودند و نه خط قرمزهای مهم را رد کرده بودند، یعنی شاید یکی دو مورد باشد که خلاف مصالح اصلی یا امنیت نظام پیش رفته باشند که قابل اکران نبودند و باقی بیشتر سوتفاهم است. باید بپذیریم سیاست کلان و راهبردی مشخص کننده برای دولت و نظام منویات مقام معظم رهبری است که چراغ راه فیلمسازان و مدیران میشود.
گاهی پیش آمده نظر رهبری مخالف با آن فشارهای وارده بوده است، مثلا راجع به فیلم «آدم برفی» و «مارمولک» این اتفاق افتاد یا حتی فیلم «از کرخه تا راین» که دچار همین فشارها بود و عدهای فکر میکردند این فیلم به جانبازان و هشت سال دفاع مقدس توهین کرده است. بنابراین ما یک سیاستهای کلان داریم که باید در چارچوب آنها فیلم بسازیم. نباید فیلمی خطوط قرمز یا بنیانهای خانواده را تحت تأثیر منفی قرار دهد یا مثلا نهاد ازدواج را که یک امر مقدس در جامعه ما هست تضعیف کند چون از نظر ما فیلمی ساختارشکن و غیرقابل ساخت است؛ فیلمی که امنیت نظام و ارزشهای نظام را هدف قرار دهد یا مسائل شرعی را رعایت نکند خطوط قرمز ما و همه دولتهاست.
تغییراتی در رویه کار ما حتما صورت میگیرد
تغییراتی هم در شورای پروانه ساخت و هم در شورای پروانه نمایش با مشورت رئیس سازمان سینمایی انجام میشود که البته تغییراتی جزئی است و افرادی که الان حضور دارند هم متخصص و موثق هستند. در نتیجه شاید لازم نباشد تغییر افراد خیلی گسترده انجام شود، اما تغییراتی در رویه کار ما حتما صورت خواهد گرفت.
«خانه پدری» ،«عصبانی نیستم» و «آشغالهای دوست داشتنی» قابلیت نمایش دارند
برخی فیلمها مثل «خانه پدری»، «عصبانی نیستم» و «آشغالهای دوستداشتنی» در سالهای گذشته بیشتر با نگاه سیاسی با مشکل روبرو شدند در حالی که اتفاقا دو فیلم آخر در راستای نقد دولت دهم و تاکید بر وحدت ساخته شدند. وقتی میگویم فیلمی قابلیت نمایش دارد به این معنی نیست که آن را دوست دارم و مورد پسند من است یا حتی با حرفی که فیلم مطرح میکند، موافقم. مثلا من با حرفی که فیلم «خانه پدری» میگوید اصلا موافق نیستم و خودم به عنوان یک فرد سنتی مذهبی آن فیلم را اصلا دوست ندارم یعنی نه تنها آن فیلم را نمیپسندم بلکه اگر مسئولیت سینمایی نداشتم پس از نمایش حتما درباره آن نقدی مینوشتم و منتقد آن میشدم ولی به لحاظ قانونی واقعا معتقدم «خانه پدری» مشکلی ندارد و با در نظر گیری رده سنی مشخص میتوان آن را به صورت محدود اکران کرد و البته به هر حال طبیعی است که این فیلم پرفروش نخواهد شد چون آن جنبههایی از سینما که انبوه مخاطب بخواهد آن را ببیند ندارد.
تعیین رده سنی برای فیلمها
قرار است از این پس در شورای پروانه نمایش برای تمام فیلمها گروه سنی مشخص و در صورت لزوم توصیههایی برای افرادی که نباید فیلم را ببینند ارائه شود.
سرنوشت «رستاخیز» و «کاناپه»
بعضی فیلمها هستند که تصمیمگیری درباره آنها در اختیار شورای پروانه نمایش نیست بلکه خارج از مجموعه باید بررسی شوند مثل «رستاخیز» که پروانه نمایش داشت ولی برخی مراجع تقلید با آن مخالف بودند و حکم مرجع تقلید را نمیتوان کنار گذاشت. فیلم «کاناپه» هم چنین شرایطی دارد و بحث آن خارج از توان سازمان است چون ما نمیتوانیم فتوایی در این باره صادر کنیم.