هنر و تجربه، مریم شاه‌پوری: کشورهای مختلف جهان و هیأت‌های سینمایی، حسابی مشغول بررسی فیلم‌های منتخب و معرفی نماینده‌های رسمی‌شان به بخش اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان در نودمین مراسم آکادمی هستند و هر چند روز یک بار، دست‌کم یکی‌دو خبر منتشر می‌شود که ما تا حد امکان سعی کرده‌ایم مجموعه‌ی این اخبار را پوشش دهیم. این بار نوبت قاره سبز بود تا فعال‌تر ظاهر شود و چند نامزدش را در طول روزهای هفته‌ی گذشته، از کشورهای بزرگ‌تر و صاحب سینمای آن تا سرزمین‌های کوچک‌تر، معرفی کند.

از بریتانیا شروع کنیم که اولین فیلم بلند سرمد مسعود با عنوان «زمین پاک من»/ My Pure Land را به عنوان نماینده‌اش به اسکار معرفی کرد؛ فیلمی که داستان حقیقی یک مادر و دو دخترش را در منطقه‌ای روستایی در پاکستان روایت می‌کند. آن‌ها مجبور می‌شوند از زمین‌شان در برابر دویست جانی مزدور دفاع کنند. این اولین بار است که فیلمی به زبان اردو به عنوان نماینده‌ی بریتانیا به اسکار فیلم خارجی‌زبان معرفی می‌شود. کارگردان جوان «زمین پاک من» اولین بار با فیلم کوتاه «دو دوسا» تحسین شد که با سرمایه‌گذاری «فیلم لاندن» ساخته شد.

«زمین پاک من» در پاکستان و در شرایط دشواری جلوی دوربین رفت. کمپانی تولید فیلم «بیل کِن‌رایت فیلمز» اعلام کرد که گروه تولید مجبور شدند برای هموار شدن راه‌شان با غیرنظامیان تا دندان مسلح مختلفی مذاکره کنند. از این رو عجیب نیست که جمله‌ی تبلیغاتی فیلم آن را چنین معرفی می‌کند: «یک وسترن خشونت‌آمیز معاصر که از دل واقع‌گرایی برآمده و مضمون کاملاً زنانه‌ای را در بر می‌گیرد.» به هر حال اولین نمایش جهانی این فیلم در جشنواره ادینبرو اتفاق افتاد.

«۱۲۰ تپش در دقیقه»/ ۱۲۰ Beats Per Minute به کارگردانی روبان کامپیلو هم نماینده رسمی سینمای فرانسه در اسکار شد. این درام که درباره یک فعال مبارزه با بیماری ایدز است، اولین نمایش جهانی‌اش را در جشنواره کن پشت سر گذاشت و علاوه بر تحسین گسترده‌ی منتقدان، جایزه بزرگ هیأت داوران به ریاست پدرو آلمودووار را هم برنده شد. این فیلم اولین تجربه‌ی حضور کارگردانش در بخش رقابتی کن را رقم زد و یکی از بهترین فیلم‌های دوره‌ی هفتادم کن ارزیابی شد.

«۱۲۰ تپش در دقیقه» که داستانش کاملاً در جامعه‌ی فرانسه ریشه دارد، در عین حال کاملاً موضوعی جهانی را مطرح می‌کند. گای لاج منتقد «ورایتی» فیلم را چنین توصیف کرده است: «تصویری جمعی از فعالان مبارزه با  ایدز در پاریس اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ که هیجان‌انگیز و شورانگیز است… و یک نگاه غیرآمریکایی نادر و ارزشمند به بحران سلامت جهانی که در شرف قرن بیست‌ویکم خیلی‌ها را از پا درآورد.» این منتقد دست‌آخر فیلم را با درام‌هایی مانند «فیلادلفیا» و «باشگاه مشتریان دالاس» مقایسه کرده است.

اما از میان کشورهای اروپای شرقی هم کوزوو، بلغارستان و جمهوری چک به‌ترتیب سه فیلم «ناخواسته»، «افتخار» و «مادر یخی» را به بخش اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان معرفی کردند.

«ناخواسته»/ Unwanted اولین فیلم بلند ایدون ریزوانولی است که بازیگر بوده و حالا با موفقیت کارگردانی را تجربه کرده است. این درام اجتماعی درباره پسر نوجوانی به نام آلبان است که با مادرش به هلند تبعید شده است. این فیلم به تهیه‌کنندگی کمپانی‌های «۱۲۴۴ پروداکشنس» و «آسفالت فیلمز»، اولین نمایش جهانی خود را در جشنواره کارلووی واری تجربه کرد.

«افتخار»/ Glory توسط زوج پتر والچانوف و کریستینا گروزیوا ساخته شده است و یک فیلم تراژدی/ کمدی است درباره کارگر راه‌آهنی که پول هنگفتی را در بین ریل‌ها پیدا می‌کند و آن را تحویل پلیس می‌دهد. این فیلم که بر اساس یک داستان حقیقی شکل گرفته است، ابتدا در جشنواره فیلم آنتالیا روی پرده رفت و سپس در جشنواره فیلم ادینبرو به نمایش درآمد. کمپانی پخش‌کننده‌ی «فیلم موومِنت» حقوق پخش فیلم در ایالات متحده و بخش‌های انگلیسی‌زبان کانادا را در اختیار دارد.

و اما «مادر یخی»/ Ice Mother ساخته‌ی بوهدان اِسلاما که اولین نمایش بین‌المللی خود را در جشنواره تریبکا پشت سر گذاشت و جایزه بهترین فیلم‌نامه را از آن سازندگانش کرد. داستان این درام عاشقانه هم درباره بیوه‌ای از خود گذشته است که در اواخر زندگی‌اش یک بار دیگر عشق را تجربه می‌کند. کمپانی فروش «مچ فکتوری» این فیلم را در بازارهای بین‌المللی عرضه می‌کند. بوهدان اسلاما پیش از این فیلم «زنبورهای وحشی» را در کارنامه دارد که جایزه ببر جشنواره روتردام را برای کارگردان جوانش به ارمغان آورد.

نودمین جوایز آکادمی چهارم مارس ۲۰۱۸ (سیزده اسفند) در «دالبی تیاتر» هالیوود برپا خواهد شد. فهرست نامزدها هم طبق برنامه روز سه‌شنبه ۲۳ ژانویه (سوم بهمن) اعلام خواهد شد.

ورایتی •