
بازتاب هنروتجربه در رسانهها
دو یادداشت بر«هجوم» و «نفس»
هنروتجربه: سومین فیلم بلند شهرام مکری «هجوم» این روزها بر پرده سینماهای هنروتجربه است، امروز روزنامه همشهری در صفحه فرهنگ و هنر یادداشتی را به قلم مسعود میر و با تیتر «املت با پنیر خامهای» درباره این فیلم منتشر کرده است.در خبرگزاری خبرآنلاین هم نقدی نوشته دبورا یانگ درباره فیلم «نفس» منتشر شدهاست. به خواندن بخش هایی از این دو نقد دعوتتان میکنیم.
«هجوم»:تجربهای قابل احترام
در بخشی از یادداشت روزنامه همشهری درباره «هجوم» میخوانیم: «هجوم سرشار است از وهم و خرق عادتهایی که هر چند در سینمای ایران نوظهور است اما در سینمای مکری دیگر شناسنامهدار و تکراری به حساب میآید. فیلم روایت یک تسویه حساب خونین در عالم رفاقت است اما این خط داستانی آنچنان در شیطنتهای کارگردانی فیلمسازش نهفته شده، باید بیتعارف اعلام کرد که «هجوم» یک تجربه فرمالیستی دیگر از شهرام مکری است. روایت تو در توی ورزشکارانی که دیگر تاب اطاعت از فرامین سرگروه خود را ندارند و خشونتی را بازتاب میدهند که در مدتی طولانی توسط سرگروهشان به آنها اعمال شده فتح باب حضور گرههای پلیسی در فیلم میشود.»
در بخش دیگری از این یادداشت آمده است: «مکری اما در چنین بستر متفاوتی هم با اصرار هر چه تمامتر، باز قصه را رها میکند تا اثرش را با فرم و نه قصه متمایز کند. ارجاعات فیلم به خونآشامها و البته اسکارلت ویچ – شخصیت خیالی ابر قهرمان در کتابهای کامیک- از یک سو و تکرار این شعر حضرت مولانا که:«تو نه چنانی که منم من نه چنانم که تویی» سبب میشود که گاهی مخاطب فیلم در جهانی سرگردان شود که بیشباهت به سالن ورزشی محل وقوع داستان فیلم نباشد؛ جهانی سراسر وهم، بیاعتمادی و البته مبارزه با خویشتن. «هجوم» با همه این تفاسیر از حیث اجرا و البته کارگردانی در سینمای ایران درخشان است. فیلم مکری هرچند ممکن است چندان به مذاق برخی عشاق سینما خوش نیاید اما بیتردید تجربهای است قابل احترام و البته نسبتا مطلوب.درست مانند خوردن املت با پنیر خامهای… .»
«نفس»:یادآور فیلمهای خاطره انگیز سینمای ایران
دبورا یانگ در بخشی از یادداشت خود که در نشریه ورایتی منتشر شده، «نفس» نماینده ایران در اسکار را «یک فیلم ایرانی به یاد ماندنی درباره کودکی» توصیف کردهاست:«نرگس آبیار در فیلمی پرپیچ و تاب و در عین حال گیرا دنیای خیالی دختری ۹ ساله را عالی به تصویر میکشد.»
یانگ فیلم «نفس» را در ردیف ساختههای بزرگان سینمای ایران درباره کودکی میداند. او در اینباره نوشتهاست: «فیلم در ردیف فیلمهای خاطرهانگیز ایرانی از استادانی چون کیارستمی، نادری، مجیدی و پناهی درباره کودکی جای خود را باز میکند. البته اینجا دیدگاه پربصیرت کارگردانی زن در کنار بازی درخشان ساره نورموسوی امتیاز اضافهای برای فیلم محسوب میشود…..گرچه موضوع فیلم کودکی است اما تنها تماشاگران بزرگسال قادر به درک شکاف میان آنچه بهار میفهمد و بیرحمی دنیا هستند.»
یانگ همچنین درباره انیمیشنهای ساده به کار رفته در «نفس» نوشته است: «استفاده از انیمیشنهای ساده در کنار فیلمبرداری و بازیهای واقعبین، حس اواخر حکومت شاه، انقلاب اسلامی و جنگ ویرانگر ایران و عراق را منتقل میکند.»
به نظر یانگ فیلمبرداری ساعد نیکذات نیز از دیگر نقاط قوت فیلم است: «فیلمبرداری مدرن پرشور ساعد نیکذات دنیا را با آزادی سحرآمیز دیدگان کودک باز تفسیر میکند.»