هنروتجربه/عاطفه محرابی: طرح سینما_مدرسه از اسفند ٩۴ در سطح آموزش و پرورش فارس، توسط مهگان فرهنگ با حمایت و نظارت کارشناسی فرهنگی‌هنری استان، سیفژ و معاونت پژوهشی ناحیه سه شیراز و کارشناسی پژوهشی در حال اجراست. براساس این طرح تاکنون فیلم‌هایی به شکل منتخب برای کودکان، نوجوانان و جوانان به نمایش گذاشته شده است. فیلم‌های «مادر زمین»، «پازلی‌ها»، «پنبه تا آتش» و انیمیشن «قلب سیمرغ» از گروه هنروتجربه از جمله فیلم‌های منتخب گروه سینما_مدرسه بوده که برای نوجوانان و جوانان به نمایش درآمده است. به همین بهانه با مهگان فرهنگ گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

از اهداف و چگونگی آغاز این طرح برایمان بگویید؟
این طرح را اولین بار از مدرسه‌ای که در آن مشغول به کار هستم، آغاز و به شکل یک کار پژوهشی آن را پیاده کردم. البته این امکان را نداشتیم که همه بچه‌ها و مدارس همه مناطق را پوشش بدهیم، درنتیجه کار را با دانش‌آموزان یک سری مدارس خاص شروع کردیم. وقتی طرح را به شکل  یک پروپوزال پژوهشی به مدیریت آموزش و پرورش منطقه‌ام ارائه کردم، خیلی مورد استقبال قرار گرفت و اجازه دادند ما این کار را اجرایی کنیم.در شش ماه اول سال ۱۳۹۵ رویکرد ما مبنی بر صلح و دنیای بدون خشونت بود و بر همین اساس توسط یک تیم مشاوره فیلم «دو راه حل برای یک مسئله» عباس کیارستمی و «ربات و کشاورز» اثر عبدالله علیمراد را به عنوان اولین فیلم‌ها انتخاب کردیم تا برای بچه‌ها به نمایش گذاشته شود.
بنابراین ما از طریق کارشناسی پژوهشی توانستیم رفته‌رفته وارد مدارس شویم و طرح‌مان را به اجرا برسانیم. کارمان را با مدارس لازم‌التوجه آغاز کردیم. به تدریج مدارس دیگری هم به طرح پژوهشی ما اضافه شد. ما بازخوردهای بچه‌ها در مدارس مختلف را بررسی می‌کردیم و از آن‌ها می‌خواستیم فیلم را تحلیل کنند. طی همین تحلیل‌ها بود که متوجه می‌شدیم خیلی از بچه‌ها توانایی این‌که بخواهند نظراتشان را ارائه بدهند ندارند. چرا که هیچوقت به آنها میدان داده نشده بود تا در بحث‌های جدی مشارکت داشته باشند. با تاکیدی که روی ارائه نظرات بچه‌ها داشتیم، آن‌ها درباره فیلم و برداشتی که از آن داشتند صحبت می‌کردند.

از میان فیلم‌های هنروتجربه«آوانتاژ» را هم نمایش دادید، مخاطبان شما با این فیلم ارتباط برقرار کردند؟
به تدریج وقتی وارد سال ۱۳۹۶ شدیم، تصمیم گرفتیم این طرح را روی مقطع متوسطه پیاده کنیم. بنابراین کار را با سه مدرسه آغاز کردیم. در همین راستا تعدادی از دانش‌آموزان را برای دیدن فیلم «آوانتاژ» به سینما بردیم. این فیلم تأثیر فوق‌العاده زیادی روی بچه‌ها گذاشت. از همان‌جا برایمان انگیزه ایجاد شد تا به کارمان ادامه دهیم. در نتیجه تاثیرات مثبتی که از تماشای فیلم «آوانتاژ» به‌دست آمد، مدیران نیز توجه‌شان جلب شد و اجازه دادند طرح را توسعه بدهیم.

و نمایش مستندهای کارستان هم گویا با استقبال مواجه شد؟
تابستان ۹۶ برای تقاضای همکاری با هنروتجربه به تهران آمدم و با خانم بنی‌اعتماد نیز درباره این طرح و نمایش مستندهای کارستان برای مدارس صحبت کردم. همکاری بسیار خوبی شکل گرفت و ما دانش‌آموزان بعضی از مدارس را برای تماشای سه فیلم «مادر زمین»، «پنبه تا آتش» و بیشتر از همه برای «پازلی‌ها» به سینما می‌بردیم.سال گذشته سعی کردیم بر پژوهشی بودن این طرح تمرکز بیشتری کنیم. برای همین بعد از اینکه بچه‌ها فیلم را می‌دیدند، پرسشنامه‌هایی در اختیار آن‌ها قرار می‌دادیم. بخشی از این پرسشنامه‌ها مربوط به سینما و ذهنیتی بود که بچه‌ها بعد از تماشای فیلم به دست می‌آوردند و بخشی هم سوالاتی درباره علایق آن‌ها و یا سوالات علمی بود.
برای ما جالب بود که تعداد زیادی از بچه‌ها در پرسشنامه نوشته بودند که تا پیش از این، هیچ‌وقت فیلم مستندی را در سینما ندیده بودند. به نظرم از این لحاظ هم نوعی فرهنگ‌سازی در طرح ما وجود دارد تا بچه‌ها متوجه شوند فقط برای تماشای فیلم‌های کمدی و مفرح نباید به سینما بروند و باید نگاه جدی‌تری به این عرصه داشته باشند. شاید حدود ۸۰ درصد از بچه‌ها در نظرسنجی نسبت به تماشای فیلم‌ها علاقه نشان داده بودند.
بچه‌ها فیلم «مادر زمین» را هم خیلی‌ دوست داشتند و بعد از این فیلم تأثیرات مثبتی ایجاد شد. در یکی از مدارس، بعد از تماشای این مستند، باشگاهی با عنوان «هنر و محیط زیست» تشکیل دادند و تحت تاثیر همین فیلم بچه‌ها توجه‌شان به موضوع بازیافت جلب شد.
فیلم «پازلی‌ها» دومین فیلمی بود که تصمیم گرفتیم برای مقطع متوسطه و دانشجویان به نمایش بگذاریم. این فیلم به‌خاطر مفهوم اهمیت کار گروهی برای ما مورد توجه بود و بچه‌هایی که فیلم را دیدند نیز ارتباط بسیار خوبی با آن برقرار کردند. شاید اولش تصور می‌کردیم این فیلم‌ها به دلیل زمان طولانی که دارند در حوصله دانش‌آموزان نوجوان نگنجد ولی برخلاف تصور ما آن‌ها خیلی از فیلم خوش‌شان آمده بود و حتی به دوستانشان نیز تماشای فیلم را پیشنهاد داده بودند.
سال ۹۶ بیشترین تمرکز ما روی مقطع متوسطه بود ولی سال ۹۵ بیشتر روی مقطع ابتدایی کار کردیم. به دلیل شرایط سختی که برای صدور مجوز اردوی مدارس وجود دارد، دیر به دیر می‌توانیم مجوز بیرون بردن بچه‌ها از مدرسه را به دست بیاوریم. قطعا اگر امکان رفت‌وآمد ما به سینما بیشتر بود، این پروژه با تاثیرگذاری بیشتری به اجرا می‌رسید. این یک فرهنگ‌سازی اصولی است.

برای سال جدید چه برنامه‌هایی دارید؟
برای سال ۱۳۹۷ به بعضی مدارس پیشنهاد دادیم که با نمایش انیمیشن «قلب سیمرغ» بتوانیم به این پروژه ادامه دهیم تا به این واسطه بچه‌ها با اسطوره‌ها و فرهنگ ایران باستان آشنا شوند.با وجود این‌که فقط سه تا چهار مدرسه در شیراز با ما برای طرح سینما_ مدرسه همکاری کردند، کلی بازخورد دریافت کردیم، فکرش را بکنید اگر این طرح به شکل کلی‌تر به اجرا برسد، چه اتفاقی خواهد افتاد.