هنروتجربه: جلسه نقد و بررسی فیلم «مکان» عصر روز چهارشنبه سوم مرداد با حضور سید مهدی احمد پناه، کارگردان و امین مقدسی، بازیگر فیلم و با اجرای دکتر علی آذری در پردیس سینمایی گلستان شیراز برگزار شد.

علی آذری جلسه را با طرح سوال در مورد پیشینه کاری سید مهدی احمد پناه و چگونگی شکل‌گیری این فیلم، آغاز کرد. احمد پناه پاسخ داد:«در مقطع کارشناسی در رشته مهندسی تحصیل کرده‌ام و از همان دوران دانشجویی تئاتر کار می‌کردم. بعد از آن کارشناسی ارشد کارگردانی خواندم و حرفه‌ای‌تر به تئاتر پرداختم. قبل از این فیلم سالیانه حداقل یک اجرا در تئاتر داشتم و فیلم کوتاه هم ساخته‌بودم، اما این فیلم اولین تجربه بلند من است. ما فیلم «مکان» را با یک تیم خیلی جوان، بودجه خیلی کم و زمان خیلی محدود ساختیم. اسم فیلم از این ایده می‌آید که مشکلی که ما جوانان، حتی در پایتخت داریم، مکان مناسب برای تفریح سالم جوانان وجود ندارد. اما برای کار خلاف گزینه‌های زیادی وجود دارد.»

آذری در ادامه پرسید:«برای این فیلم برنامه‌ریزی دقیق، دورخوانی و تمرین داشتید و تا چه اندازه بداهه کار کردید؟»

احمد پناه توضیح داد:«به خاطر تجربه قبلی که در تئاتر داشتم، نزدیک دو ماه تمرین و دورخوانی داشتیم. اما تلاشم در این جهت بود که دیالوگ‌ها به شکلی گفته شود که به نظر بداهه برسد، البته نمی‌دانم تا چه اندازه در این کار موفق بوده‌ام. همه چیز برنامه‌ریزی شده بود، همه کلمات و حتی مکث‌ها از قبل مشخص شده بود.»

در ادامه این نشست امین مقدسی بازیگر فیلم هم در مورد تجربه کار در تئاتر و سینما صحبت کرد:«رشته دانشگاهی من هم مثل آقای احمد پناه مهندسی بود، ولی از آن دوران تئاتر کار کردم. این فیلم اولین تجربه تصویری‌ام بود. قبل ازآن حتی فیلم کوتاه هم کار نکردم. البته پنج،شش بار تجربه اجرای عمومی ‌تئاتر داشتم. ابتدای کار با دوربین راحت نبودم، چون به‌عنوان بازیگر تئاتر قبلا تجربه کار با دوربین را نداشتم. اما کم کم بازی مقابل دوربین برایم عادی شد. تمرین‌های عجیبی برای این فیلم داشتیم، به عنوان مثال واقعا با تاکسی در خیابان آدم‌ها را سوار می‌کردیم. به‌تدریج وقتی جمع شکل گرفت، شخصیت‌ها پرداخته شد.»

در بخش دیگری از این نشست،آذری این فیلم را با «نفس عمیق» ساخته پرویز شهبازی مقایسه کرد:« یکی دو صحنه فیلم یادآور«نفس عمیق» بود و به نظرمی‌آید، در ساخت این فیلم تحت تاثیراین فیلم بوده‌اید. به‌عنوان مثال صحنه ورود دختر به داستان و شباهت آن با ورود مریم پالیزبان به «نفس عمیق»، یا این‌که در هر دو فیلم یک نگاه نهیلیستی وجود دارد. شهبازی در آن فیلم جوان‌های نسل ما را به تصویر کشیده بود و شما جوانان دو دوره بعد از خود را در این فیلم به نمایندگی از نسل جوان امروز نمایش دادید. اما در مورد صحنه ورود دختربه فیلم به نظرم باید کمی‌مقدمه چینی می‌کردید. چون حضور دختر در فیلم موتور محرک یک سوم انتهایی فیلم است و به همین دلیل نحوه ورودش به فیلم مهم است. مورد دیگر این‌که رده سنی شخصیت‌های فیلم پشت کنکوری بود، در حالی که بازیگران این نقش‌ها سن و سال بیشتری داشتند.»

احمد پناه در این مورد این نکات توضیح داد:«صحنه مورد نظر شما طولانی‌تر بود و بعد از اکران در جشنواره سال ۹۵ حدود هشت دقیقه از فیلم حذف شد و ورود دختر به ماشین هم جزصحنه‌هایی بود که جزییات بیشتری داشت. ما از اول پیش‌بینی حذفیات را نداشتیم و صحنه‌های جایگزینی فیلم‌برداری نکرده بودیم. کل فیلم‌برداری فیلم در هشت شب انجام شد. در مورد فیلم «نفس عمیق» هم باید این را بگویم که آن را دوست دارم، اما برای ساخت این فیلم الگویم نبوده‌است. «نفس عمیق» هم مثل فیلم «مکان» در مورد نسل جوانان بعد از خودمان است. در ارتباط با سن بازیگران هم، ازاول قرار بود با همان رده سنی مورد نظر فیلم کار کنم، با چند نفر هم تمرین کردم، اما برای رساندن آن‌ها به فیلم تمرین بیشتر و زمان طولانی‌تری نیاز بود که ما این زمان را نداشتیم. در نهایت به این نتیجه رسیدم که  با رده سنی بزرگ‌تر کار کنم و با گریم و طراحی لباس آن‌ها را به کاراکترها نزدیک کنم.»

امین مقدسی هم در همین ارتباط اضافه کرد:«ما برای نزدیک شدن به فضای روحی و شخصیتی نسل جوان امروز، با یک سری از آن‌ها ارتباط داشتیم و سعی می‌کردیم که هرکدام اطلاعات‌مان را در اختیار بقیه بگذاریم تا بتوانیم شبیه آن‌ها صحبت و رفتار کنیم. این چهار شخصیت نماینده بچه‌های خوب امروزی هستند و در واقع کسانی هستند که خلاف نمی‌کنند و با این وجود این اتفاقات برای آن‌ها رخ می‌دهد.»

در ادامه جلسه سوالی درباره میزان رضایت کارگردان از ساخت این فیلم مطرح شد. احمدپناه در این مورد گفت:«در مورد رضایت خودم از فیلم، مساله این است که هیچ وقت از خودم راضی نیستم. اما درواقع این فیلم اولین تجربه بلند من بود و برای دیدن واکنش مخاطب خیلی هیجان داشتم و واکنش‌ها تا الان از چیزی که فکرمی‌کردم، بهتر بود. به نسبت شرایط و امکاناتی که برای ساخت فیلم در اختیار داشتیم و با توجه به این که فیلم بعد از دو سال به اکران عمومی‌رسید، از نتیجه کار راضی هستم. برای گرفتن پروانه ساخت مجبور شدم در فیلم‌نامه تغییراتی بدهم، اما در نسخه اولیه اتفاق فاجعه‌بارتری برای این جوان‌ها می‌افتاد.»

در پایان جلسه آذری در مورد کار بعدی احمد پناه و مقدسی پرسید.

احمد پناه پاسخ داد:«دو فیلم‌نامه دارم که هر دو اقتباس از نمایش‌نامه است و امیدوارم بتوانم برای آن‌ها تهیه کننده پیدا کنم.البته فیلم‌نامه‌ها بیشتر با سینمای بدنه تناسب دارد.»

مقدسی هم عنوان کرد که در حال مذاکره با کارگردان یک تئاتری است که تا یکی دو ماه آینده تمرینات آن شروع می‌شود.