هنروتجربه-کامبیز حضرتی: جلسه نقد وبررسی فیلم‌«مواجهه» روز یک‌شنبه یکم مهرماه در خانه هنرمندان با حضور سعید ابراهیمی‌فر کارگردان و طهماسب صلح‌جو منتقد برگزار شد.

طهماسب صلح‌جو در ابتدای این نشست عنوان کرد: «پیش از این با ابراهیمی‌فر صحبت داشتیم و اشاره کردم که سینمای فعلی در روند بلاتکلیفی قرار گرفته است. ماجراهای این فیلم مربوط به ۱۴ سال پیش است. ابراهیمی‌فر سال‌های سال تلاش کرده تا سینمای دیگری را دنبال کند. من اسم این سینما را تجربی می‌گذارم، هرچند که تعریف واژه تجربی بلاتکلیف است.»

او اضافه کرد: «ما فیلم‌سازانی داریم که با تیزهوشی می‌کوشند تجربه تازه‌ای در روایت انجام دهند. اما متاسفانه سینمای تجربی در سینمای ایران جنبه تشریفاتی پیدا کرده است. ما در سینما همیشه گذشته را  به عنوان نوستالژی می‌بینیم اما در این فیلم خبری از این دست نوستالژی‌ها نیست. این فیلم می‌توانست مخاطبان زیادی داشته باشد. سینما فقط جریان اصلی و بدنه نیست. ما انواع و اقسام مخاطب و دسته‌بندی داریم. هنروتجربه باید در تبلیغ فیلم‌های غیرکلیشه‌ای‌اش تلاش بیشتری کند. من نزدیک شاهد بودم که فیلم‌های هنروتجربه در شهرستان‌ها مخاطب خودش را دارد اما در تهران این میزان پایین مخاطب غم‌انگیز است.»

این منتقد درباره وجوه فیلم ‌«مواجهه» اشاره داشت: «نقطه محوری این فیلم زمان است و تمام دغدغه‌ها مربوط به گذشته است. نسل ما با عشق و امید وارد سینما شد اما فیلم به ما نشان می‌دهد که گذشت زمان هیچ چیز را عوض نمی‌کند. این فکر به خوبی در فیلم بیان می‌شود و همه چیز تکرار می‌شود. تصویربرداری فیلم خوب است و نقطه دید ما در لانگ‌شات‌ها همان چیزی است که قرن‌هاست عوض نشده. روایت فیلم تکرار تراژدی در طول زمان است. اشیا فیلم مثل خودنویس و سازها همه ما را به گذشته می‌برد.»

طهماسب صلح جو:ماجراهای این فیلم مربوط به ۱۴ سال پیش است. ابراهیمی‌فر سال‌های سال تلاش کرده تا سینمای دیگری را دنبال کند. من اسم این سینما را تجربی می‌گذارم، هرچند که تعریف واژه تجربی بلاتکلیف است

صلح‌جو افزود: «سینما در کشور ما علاقه‌مندان زیادی دارد و دانشجویان سینما می‌توانند فیلم‌های هنروتجربه را به قصد آموزش ببینند.»

سعید ابراهیمی‌فر در ادامه این نشست درباره تولید این فیلم بیان کرد: «برای من سینما خلق زبان تازه بوده است. سعی کردم با سه فیلمی در سالیان گذشته ساختم تجربه تازه‌ای انجام دهم. در این ۴۰ سال نقص‌هایی مبتنی بر سومدیریت سینمایی صورت گرفته است. من از ابتدای انقلاب وارد بازار کار شدم و این تجربه مدیریتی که روی ما ‌فیلم‌سازان انجام می‌شد را از نزدیک دیدم. این روند نادرست به امروز رسیده است و سینمای ما بازار خرید و فروش و کسب درآمد شده است. البته این را بگویم که سینمای سرگرمی در همه جا هست اما هیچ کجا تولید فیلم مبتنی بر پول نفت نیست. من از این فضا دلخور هستم. فیلم  «مواجهه» را در ۴۸ سالگی ساختم و الان بیش از ۶۰ سال دارم. اگر آن فیلم در زمان خودش محدود اکران می‌شد اتفاق خوبی بود.»

او درباره فیلم بیان کرد: «مشکل سینمای ما فیلم‌نامه است. من در این فیلم در روایت تجربه جدیدی کردم. اگر این روایت اقتباسی در زمان خودش اکران می‌شد من را به تجربه‌های دیگری می‌کشاند. تا یک ماه قبل که قرار شد «مواجهه» اکران شود با فیلم رابطه‌ای نداشتم. امروز که برمی‌گردم شاید تاکید بیش از حد روی اشیا نمی‌کردم. این تاکید بر اشیا در اصل داستان بورخس وجود داشت.»

کارگردان «شاید عشق نبود» درباره شکل فیلم‌سازی‌اش عنوان کرد: ‌«فیلم‌سازانی که بین کارهای‌شان فاصله می‌افتد بغض و خشم‌شان به نوعی در فیلم بعدی نمودار می‌شود. من از اتفاقاتی که مانع فیلم‌سازی‌ام می‌شد عصبانی بودم و شاید در «مواجهه» روی چاقو به عنوان شی تاکید زیادی کردم. اما امروز آرام شده‌ام و به تلطیف پیرمردانه‌ای رسیده‌ام.»

او ادامه داد: «تمام لوکیشن‌های فیلم انتخاب شده بود. من جغرافیای کرمان را دوست دارم. معماری کار همان‌چیزی بوده  که در آن منطقه موجود است و ما در داخلی‌ها به فضاها دست زدیم و طراحی صحنه انجام دادیم. »

این کارگردان درباره بازخورهای بعد از اولین نمایش فیلم در جشنواره فجر عنوان کرد: «فیلم در بخش خارج از مسابقه جشنواره فجر به نمایش در آمد و  از بخش اصلی کنار گذاشته شد. ایرج تقی‌پور به عنوان تهیه‌کننده از این موضوع ناراحت شد ولی من خواستم فیلم  در جشنواره نمایش داده شود، چون دنبال سیمرغ نیستم. فیلم خارج از مسابقه اکران شد و بازخوردهای خوبی داشت و حتی آن را فیلمی لینچی دانستند.»

در ادامه این نشست ابراهیمی‌فر به رورت تبلیغات برای دیده شدن پنین آثاری اشاره کرد:« «اگر پشت این فیلم تبلیغات باشد حتما اتفاق بهتری می‌افتد. ما به دنبال روایت و شکل دیگری از سینما هستیم. الان بیش از سه دهه است که انواع تکنولوژی‌ها وارد سینما شده است. ما تماشاچیانی داریم که از سراسر دنیا فیلم می‌بینند. اگر فیلمی متفاوت باشد و تبلیغ نشود تماشاچی کم‌تر متوجه می‌شود چنین فیلمی وجود دارد. باید چند سالن مشخص برای هنروتجربه اختصاص داده شود و البته همین تلاش هنروتجربه قابل ستایش است.»

سعید ابراهیمی فر:سینمای ما بازار خرید و فروش و کسب درآمد شده است. البته این را بگویم که سینمای سرگرمی در همه جا هست اما هیچ کجا تولید فیلم مبتنی بر پول نفت نیست. من از این فضا دلخور هستم

او درباره کارگردانی در سینما بیان کرد: «دلیل اکران نشدن این فیلم به خاطر کم‌کاری سرمایه‌گذار فیلم بود‌. سرمایه‌گذاری فیلم کاملا خصوصی بود و هیچ پولی از هیچ جا نگرفت. فیلم به جشنواره در بخش اصلی نرفت و برای اکران آن جنگندگی نشد چون سرمایه‌گذار احتیاجی به بازگشت سرمایه نداشت و انگیزه خودشان را از دست دادند و به دنبال پروانه نمایش نرفتند.»

در بخش دیگر نشست این کارگردان در پاسخ به سوالی پیرامون سکانسپایانی فیلم توضیح داد: «در سکانس آخر «مواجهه»با کابوس یا رویای مهمان‌دار هواپیما مواجه هستیم اما این صحنه بیش از آن نشان می‌دهد که همه ما مسافری هستیم که سفر می‌کنیم. این تداعی معانی به واسطه یک شی تداعی می‌شود.»

ابراهیمی‌فر درباره فضای داستان این فیلم بیان کرد: «این فیلم شخصیت‌پردازانه نیست و بیشتر تودرتویی قصه‌ها برای من مهم بود. ما در هنروتجربه نمی‌توانیم تبلیغاتی مانند سینمای جریان اصلی داشته باشیم. باید به دنبال راه‌های اطلاع‌رسانی تازه‌ای برای سینمای هنروتجربه باشیم.»

عکس:یاسمن ظهورطلب