
کتی جهانگیری:«قطار مسیر ۶۰» روایت داستان شخصیت موسیقی است
هنروتجربه:مستند «قطار مسیر ۶۰» به کارگردانی کتی جهانگیری این روزها در گروه هنروتجربه در حال اکران است.هنرآنلاین به همین بهانه با کارگردان این مستند گفتوگو کردهاست که بخش هایی از آن را می خوانید:
در بخشی از این گفتوگو از کتی جهانگیری از نسبت خودش با موسیقی سوال میشود،او میگوید:« در دانشگاه هنر از شاگردان کلاس سلفژ آقای گورگن موسسیان بودم و در گروه کُر ایشان هم عضویت داشتم. در این حد با بستر موسیقی آشنا بودم، اما فکر میکنم لزوماً ضرورتی ندارد که یک مستندساز نسبت به سوژهای که روی آن کار میکند، عالم و متبحر باشد. من وقتی قرار است درزمینهٔ موسیقی یک مستند بسازم، لازم است در این زمینه تحقیقات انجام بدهم و به مبانی آن مسلط شوم اما نیاز نیست درس موسیقی را بخوانم و موسیقی کار کنم. ضمن اینکه مستند «قطار مسیر ۶۰» بیشتر از اینکه تحلیل و بررسی موسیقی باشد، بررسی تاریخ است و بُعد تاریخی و تأثیرگذاری آن برای من حائز اهمیت بوده است. انگار موسیقی برای من یک شخصیت است و من آن را بررسی کردهام. اینکه این شخصیت وقتی وارد عرصه انقلاب و تاریخ شده، چه اتفاقاتی برایش افتاده است. در حقیقت من در فیلم «قطار مسیر ۶۰»دارم داستان شخصیت موسیقی را میگویم؛ بنابراین من نیامدهام موسیقی را تحلیل کنم. درست است که در فیلم میگوییم یکچیزهایی خوب یا بد بوده است ولی اینها در حد همان تحلیل شخصیت است و نه بیشتر.»
و در ادامه همین بحث درباره سوارشدن شخصیت موسیقی در قطار توضیح میدهد:«اینطور فکر کردم که کسی که این فیلم را نگاه میکند، انگار مسافر این قطار شده است؛ یعنی من به مخاطبانم میگویم که بیایید سوار قطار مسیر ۶۰ شوید تا این مسیر را باهم طی کنیم و شما نگاه کنید که از ابتدای دهه ۶۰ تا انتهای آنچه اتفاقی برای موسیقی رخداده است. خودم جدای از مبحث موسیقی که در فیلم «قطار مسیر ۶۰»به آن پرداخته میشود، خود دهه ۶۰ را در این فیلم میبینم. تمامرنگ و لعاب و حال و هوای دهه ۶۰ خودش را در بستر موسیقی در این فیلم نشان میدهد. موسیقی یک ابزار است. یک فرد است که ما با آن همراه و همسفر میشویم که برویم ببینیم در آن بازه زمانی چه اتفاقاتی برایش افتاده است.»
این کارگردان همچنین درباره منابع تحقیقی فیلم عنوان میکند:«بخشی از تحقیقات بهصورت کتابخانهای بود که بیشتر شامل تحقیقات تاریخی میشد. من به یک سری از مؤسسات مثل مرکز اسناد انقلاب اسلامی رفتم و نوارهایی که دست آنها بود گرفتم و گوش دادم، اما چیز خیلی بهدردبخور و دندانگیری در میان آنها وجود نداشت؛ بنابراین پیش یک سری از پژوهشگرها رفتم که همه گفتند تابهحال کسی روی این موضوع کارنکرده است. شروع کردم به ثبت خاطرات آنها و دراینبین یک اتفاق بد افتاد و آنهم این بود که نوار گفتوگوهایی که انجام داده بودم را به مرکز گسترش سینمای مستند تجربی تحویل دادم و متأسفانه نوارها در جابهجایی مدیریتی مرکز گم شد. درحالیکه این نوارها خود سند بودند و میشد آنها را حفظ کرد. درواقع فیلم «قطار مسیر ۶۰» مسیر طولانی و سختی را طی کرد تا به اکران رسید. سالهای زیادی برای این فیلم تحقیق کردم. درواقع از دهه ۸۰ که کار را شروع کردم تا سال ۹۲ که تدوین کار تمام شد، در بستر تحقیقات را نبستم.»
در بخش دیگری از این گفتوگو کتی جهانگیری از کارگردانی مستندی برای شبکه مستند درباره نجات حیات وحش خبر میدهد و درباره کارجدیدش در حوزه مستند سینمایی میگوید:«سوژهای دارم که طرح اولیهاش را به مرکز گسترش سینمای مستند تجربی دادهام و بسیار سوژه جذابی است. اگر بتوانیم این طرح را تصویب کنیم و جلوی دوربین ببریم، فکر میکنم این هم یک فیلم متفاوت و خاص باشد.»
این کارگردان در پایان گفتوگو عنوان میکند:«ما باید برای مستندسازی ارزش زیادی قائل شویم. نهفقط مسئولین، بلکه خود مستندسازها نیز باید از ارزش و جایگاه مستندسازی آگاه شوند. برای بخش تحقیق و بخش تخصصی مستندسازی باید ارزش قائل شویم و صداقتمان را به هیچ قیمتی از دست ندهیم. در مستندسازی شما در عین اینکه دیدگاهتان را وارد میکنید ولی باید واقعی باشید. نباید دروغ بگویید. دروغ و خیالپردازی متعلق به سینمای داستانی است و برای مستند نیست. اگر دوستانی میخواهند وارد حوزه مستندسازی شوند، باید بدانند که درست است دوربینها و امکانات خیلی سادهشده است ولی به همان نسبت مسائل دیگر سخت شده است. ساختن یک مستند خوب سخت شده است و شما صرف اینکه یک سوژه جذاب دارید، نمیتوانید یک مستند خوب بسازید.»