
نشستهای رسانهای جشنواره فیلم فجر-۳۶/«قسم»
محسن تنابنده:گرهافکنی در داستان بسیار سخت بود
هنروتجربه: نشست خبری فیلم «قسم» با حضور محسن تنابنده نویسنده فیلمنامه و کارگردان، الهام غفوری و جلیل شعبانی تهیهکنندگان، حسن پورشیرازی، مهناز افشاربازیگران، تورج اصلانی مدیر فیلمبرداری ، مهدی ابراهیم زاده صدابردار، فرحناز نادری طراح لباس، خشایار موحدیان تدوینگر و دیگر عوامل فیلم و با اجرای فرزاد حسنی برگزار شد.
تورج اصلانی در ابتدای این نشست، توضیحاتی درباره فیلمبرداری «قسم» ارائه داد:« فیلمبرداری از نظر لوکیشن بسیار محدود و چالشبرانگیز بود. از ابتدا که با آقای تنابنده صحبت کردیم، چند راه در پیش داشتیم یا باید روی پرده سبز فیلم میگرفتیم و بعد متریال مان را به آن اضافه میکردیم. از آنجا که استودیوی ما برای نور خورشید محدود است، بنابراین تست زیادی زدیم و به نتیجه ایدهآل نرسیدیم و تصمیم گرفتیم برای فیلمبرداری به لوکیشن واقعی برویم. صحنه سقوط در فیلم نیز با هشت دوربین فیلمبرداری شده و طراح صحنه در این بخش به ما خیلی کمک کرد. همه چیز در این فیلم ساخته شده است. برای فیلمبرداری در بخشهای دیگر هم همزمان با دوربین کار کردیم.»
در ادامه نشست محسن تنابنده در پاسخ به نکاتی که در مورد خوش ساخت بودن فیلمنامه و گره افکنی در داستان مطرح شد، عنوان کرد:« ما چون هیچ ماجرای موازیای در فیلم نداشتیم و کل فیلم در اتوبوس اتفاق میافتاد، گره افکنی در داستان بسیار سخت بود. ابتدا تصمیم داشتم فیلم را به شکل دیگری بنویسم و بسازم که خارج از اتوبوس باشد اما در نهایت احساس کردم که این مدل در اتوبوس و افرادی که دارند به سفر میروند هیجان انگیز و چالش برانگیزتر است. خیلی سخت بود اما با نوشتنهای زیاد توانستم به این داستان برسم.»
مهناز افشار هم در مورد ایفای نقش خود در این فیلم گفت:« خیلی خوشحالم که توانستید شخصیت راضیه را حس کنید. من در این فیلم معنای کار گروهی را تجربه کردم.من بعد از بازی در فیلم آقای صفی یزدانیان تصمیم داشتم مدتی بازی نکنم اما وقتی فیلمنامه آقای تنابنده را خواندم حس کردم این اتوبوس و افرادش نماد تمام افراد جامعه ما هستند که در آن زندگی میکنند. چیزی که برای من در این قصه ارزشمند و قشنگ بود حس خواهرانه راضیه بود. در نهایت از آقای تنابنده ممنونم که به من اعتماد کردند و خوشحالم که مقابل دوربین ایشان بازی کردم.»
تنابنده درمورد شباهت ریتم فیلم و قاب بندیهای «قس» به سریال «پایتخت» هم توضیح داد:« نه استایل،نه فیلمبرداری و نه شکل قصه هیچ شباهتی به پایتخت ندارد.شاید تنها شباهتی که این فیلم به پایتخت دارد تعداد زیاد بازیگرانش است. من از پایتخت زیاد آموختم اما این فیلم در هیچ نقطهای به آن مجموعه ربط ندارد. شکل میزانسن و حرکت دوربین هم اصلا شبیه به این فیلم نبود.»
موحدیان، تدوینگر فیلم هم به سختی تدوین این فیلم به دلیل شلوغی و پر بازیگری آن اشاره داشت:« گاهی تنفس میگذاشتیم و از پلانهای آزاد استفاده میکردیم تا بیننده دچار سردرگمی نشود.»
حسن پورشیرازی درباره پاسخ به این سوال که «آیا بدلی هم در این فیلم داشته است»، گفت: «آقایی رانندگی اتوبوس در فیلم را بر عهده داشت که راننده خوبی بود و رانندگی در بسیاری از صحنهها را او انجام میداد و در برخی جاها او به من کمک کرد زیرا مسیر فیلمبرداری پر و پیچ و خم و خطرناک بود.»
تنابنده در مورد حضور مشاورین حقوقی و قضایی در فیلم و همچنین ایرادات حقوقی موجود در فیلم، گفت: ما در این فیلم از مشاورین قضایی و قضات پر تعدادی استفاده کردیم و خودم بیش از ۵۰ پرونده قضایی محرمانه را مطالعه کردم.در این بین هم قضاتی بودند که در پرونده های قسامه حضور داشته اند. گاهی یک فیلمنامه ای فقط با مشاوره ۴ وکیل نوشته می شود اما گاهی با حضور چند قاضی برجسته نوشته می شود. آنقدر که من مشاوره گرفتم و خودم پرونده مطالعه کردم و به صراحت می گویم مو لای درز فیلمنامه نمی رود.اگر فقط من پای فیلمنامه بودم،اشکالات مطرح شده را می پذیرفتم اما سه قاضی گردن کلفت کشور بالای سر این فیلمنامه هستند.
جلیل شعبانی، تهیه کننده نیز درباره اینکه چرا اسم الهام غفوری به عنوان تهیه کننده دیگری در تیراژ نیامده است، توضیح داد: «تلاش کردیم که در تیتراژ اسم هر دو تهیه کننده باشد که موفق نشدیم.»
در بخش دیگری از این نشست تنابنده در مورد حضور مشاورین حقوقی و قضایی در فیلم و همچنین ایرادات حقوقی موجود در فیلم، گفت:« ما در این فیلم از مشاورین قضایی و قضات پر تعدادی استفاده کردیم و خودم بیش از ۵۰ پرونده قضایی محرمانه را مطالعه کردم.در این بین هم قضاتی بودند که در پروندههای قسامه حضور داشتهاند. گاهی یک فیلمنامهای فقط با مشاوره چهار وکیل نوشته میشود اما گاهی با حضور چند قاضی برجسته نوشته میشود. آنقدر که من مشاوره گرفتم و خودم پرونده مطالعه کردم و به صراحت میگویم مو لای درز فیلمنامه نمیرود.اگر فقط من پای فیلمنامه بودم،اشکالات مطرح شده را میپذیرفتم اما سه قاضی کشور بالای سر این فیلمنامه هستند.»