
«پسران سندباد» به هنروتجربه میآیند
هنروتجربه: مستند «پسران سندباد» به کارگردانی رضا حائری در سینماهای هنروتجربه اکران میشود.اولین سانس نمایش این فیلم دوشنبه ۲۹ بهمن ساعت ۱۸ در موزه سینما است.
«پسران سندباد» تماشاگر را با خود به آبهای نیلگون خلیج فارس میبرد و ماجرایی را از قایقهای بادبانی و سنتی ایران روایت میکند که شاید کمتر شنیده باشیم.این مستند درباره یک سفر است:«خانم ماریون کاپلان عکاس زن مجله نشنال جئوگرافیک در سال ۱۹۷۴ برای تهیه گزارشی درباره قدیمیترین مسیر تجارت دریایی تصمیم میگیرد با یک کشتی بادبانی ایرانی از خلیج فارس به آفریقا برود. اما به باور دریانوردان سنتی یک زن تنها، هیچگاه نباید مسافر کشتی بادبانی شود.چهل سال بعد از این ماجرا، او برای دیدار دوباره با همسفرانش که زمانی اورا بدیمن میدانستند عازم بندر کنگ در جنوب ایران میشود. اما این دیدار نیز آن طور که او فکر میکرد، پیش نمیرود.»
رضا حائری کارگردان این مستند در یادداشتی درباره چگونگی رسیدن به این موضوع و ساخت این فیلم مینویسد:«سالهاست که قایقهای بادبانی و سنتی ایران بهنام «بوم» نابود شدهاند و از آنها جز خاطرهای در ذهن دریانوردان پیر منطقه چیزی نمانده است. دیگر کسی به یاد نمیآورد که زمانی نه چندان دور ایران صاحب کشتیرانی بومی عظیمی بوده است.امروز اگر به هر ایرانی بگویید،برای صدها سال هموطنانش مهمترین دریانوردان اقیانوس هند بودهاند که با این کشتیهای دست ساز، قدیمیترین راه تجاری جهان را به سمت هند و آفریقا میرفتند و باز میگشتند، شاید کسی باور نکند. در ابتدا قرار شد فیلمی بسازم درباره کشتیهای سنتی ایران به نام «بادبانهای جنوب»، از کتاب و پژوهشی به همین نام نوشته علی پارسا. اما آنچه بعد از چند سفردر طول کرانه شمالی خلیج فارس نصیب من و گروه فیلمبرداری شد، چیزی نبود جز خرده پارههای پوسیده این کشتیها. ما بیشتر از ۴۰ سال دیر رسیده بودیم.اما در یکی از سفرها به جنوب از دریانورد پیری ماجرای جالبی را شنیدم. ۴۰ سال پیش، قبل اینکه آخرین نسل ناخدایان بومها و بغلهها خشکی نشین شوند، یک خانم عکاس انگلیسی تصمیم میگیرد، سفر با کشتی بادبانی را امتحان کند و با یک بوم ایرانی از خلیج فارس راهی سفر به افریقا میشود.
خانم ماریون کاپلان گزارش و عکسهایش از این سفر را در شماره سپتامبر سال ۱۹۷۴ در مجله نشنال جئوگرافیک چاپ کرد. در اینترنت نام او را جستم و فهمیدم خوشبختانه هنوز در قید حیات است و در جنوب فرانسه زندگی میکند. به او ایمیل زدم و گفتم مشتاقم به دیدارش بروم و شرح سفرش به افریقا با بوم ایرانی میهندوست را از زبان خودش بشنوم و این شد شروعی بر داستان فیلم «پسران سندباد».»
این کارگردان به جز «پسران سندباد» ساخت فیلمهایی چون«برای کتابهایم»،«پایان همه محدودیتها»،«پرو آخر»،«با این دستها»،«نامهای از مترو»،«مجموعه اطلس تهران» و «یک گزارش ناتمام» در کارنامه دارد. فیلمهای او همچنین در جشنوارههایی نظیر برلین،ایدفا،هات داکس،مستند مادرید و یاماگاتا به نمایش درآمدهاند. حائری برای مستند«پرو آخر» برنده جایزه بزرگ جشنواره سینماحقیقت در سال ۱۳۸۷ شد و سال بعد فیلم«پایان همه محدودیتها»ضمن حضور در بخش فروم جشنواره برلین و ریودو ژانیرو، جایزه بهترین فیلم و بهترین مستند جشنواره ریودو ژانیرو را از آن خود کرد.
از دیگر فعالیتهای حائری میتوان به برگزاری برنامه «نوستالژی برای جای دیگر: مرور آثار آلمانی سهراب شهیدثالث» در سال ۱۳۹۵ اشاره کرد که طی این برنامه برای اولین بار در خارج از آلمان، مجموعه فیلمهای آلمانی سهراب شهیدثالث به نمایش درآمدند.
«پسران سندباد»/تهیه کننده و کارگردان: رضا حائری-تدوین: سهیل امیرشریفی-تصویر برداران:رضا تیموری،داوود اشرفی-پژوهشگر: علی پارسا-صدا: مهرشاد ملکوتی-دستیارکارگردان: ریحانه پویا-مدیر تولید: فربد مهاجر-اتالوناژ: محسن خیرآبادی-عکاس: حمید اسکندری-تولید مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی (۱۳۹۶)