هنروتجربه-کامبیز حضرتی: نشست نقد و بررسی فیلم‌ «پناه» ساخته احمد بهرامی در خانه هنرمندان برگزار شد. در این نشست علاوه بر بهرامی، مهدی اصلانی مدیر فیلم‌برداری، هدی آهنگر بازیگر و سحرعصرآزاد منتقدسینما حضور داشتند.

سحرعصرآزاد ضمن ابزار خرسندی از برگزاری جلسه نقد و بررسی در گروه هنروتجربه درباره این فیلم بیان کرد: «من اساسا به سکون در فیلم نقد دارم اما در این فیلم سکون و سکوتی وجود دارد که از جنس و بافت خود اثر است. این فیلم در لحظات مختلف از جمله در سکانس شب نیاز به تامل دارد. این شب در زندگی پناه تعیین‌کننده است و او به عبدالحسینی که فوت کرده فکر می‌کند. پناه با این شیوه نمایش معادل بیرونی عبدالحسین است. ضمن این‌که او غرق تفکر بین عشق ناکام و تفاوت دنیاها است.»

احمدبهرامی: ریتم تند را نمی‌پسندم
احمدبهرامی در ابتدای این نشست اشاره داشت: «پیش از ورود به سینمای داستانی در حوزه ساخت فیلم‌های مستند فعالیت می‌کردم، به همین سبب از ابتدا ساخت فیلم «پناه» این نوع نگاه همواره با من بود. حدود ۱۰ سال پیش با کویر آشنا شدم و در همان زمان مستندی با عنوان «لبخند خاک» را مقابل دوربین بردم که بسیار روی خودم تاثیرگذاشت. همین اتفاق سبب شد با وجه دیگری از کویر آشنا شوم. همه مردم و توریست‌‌هایی که به کویر سفر می‌کنند نهایت دو روز در آن‌جا اقامت می‌کنند و فقط درگیر زیبایی‌‌های کویر می‌شوند اما این سکه روی دیگری هم دارد و آن زندگی مردمان کویر است. روی دیگر این سکه برای من همواره بسیار جالب توجه بوده است.»

این کارگردان درباره ریتم کند این فیلم عنوان کرد: «در این فیلم قرار نبود بیشتر از چهل پلان از کویر نشان دهیم و می‌خواستیم ملال زندگی در کویر را به واسطه تدوین و تصاویر کار نشان دهیم. معمولا توریست‌ها دوهفته و حدود پنج یا شش ماه از سال به کویر سفر می‌کنند،به همین دلیل ساکنان این مناطق در باقی سال، دچار روزمره‌گی می‌شوند و حتی اگر پول هم داشته باشند جایی ندارند که آن‌را خرج کنند. به همین دلیل فیلم را کند ساختم و اساسا به ریتم کند متمایل هستم تا سینما شبیه زندگی باشد و ریتم تند را نمی‌پسندم.»

او در ادامه افزود: «اساسا آدم‌های کویری پر از سکوت و سکون هستند و کمتر دست به عمل می‌زنند. ما در خرده‌داستان‌ها به عبدالحسین فکر کردیم. او اسطوره صبر و مقاومت در کویر بود و حدود ۶۰-۷۰ سال به تنهایی در آن‌جا زندگی کرد. در انتهای فیلم پناه بین رفتن و ماندن مردد است.»

بهرامی درباره استقبال مخاطبان از این فیلم توضیح داد: «فیلم «پناه» تاکنون در جشنواره‌های بین‌المللی هم‌چون نهمین دوره جشنواره فیلم مهاجرت اسلوونی، جشنواره مدیترانه کن و هم‌چنین در بخش بازار هفتادمین جشنواره فیلم کن نمایش داده شد.با این همه فیلم را با عموم مردم تماشا کردم  و از پیر گرفته تا جوان با آن ارتباط برقرار کردند و تا پایان فیلم با اثر همراه بودند به‌ ویژه این‌که با خرده‌داستان‌‌های آن نیز ارتباط برقرار کردند. اما فارغ از این در جشنواره‌‌های خارجی نیز به‌جز افرادی که دغدغه جشنواره را داشتند، مردم عادی نیز به جهت فضای توریستی جالب فیلم «پناه» به تماشای آن نشستند و تقریبا همه سالن‌‌های فیلم تا انتها پر بود.»

او درپاسخ به این انتقاد که نریشن‌های فیلم اضافه بود و کارکردی پیش‌برنده نداشت، عنوان کرد: «ما فیلم را بدون نریشن در جشنواره‌های خارجی نشان دادیم اما برای اکران از راوی استفاده کردم.  البته تجربه من از بازی گرفتن از نابازیگر کم بود و در ابتدا بازیگری را با خودمان به کویر بردیم که نتوانست لهجه را خوب دربیاورد و براین اساس از نابازیگر استفاده کردم. درباره سکانس نهایی فیلم باید اشاره کنم که با تدوین‌گر فیلم درباره این پلان بحث داشتیم و او این پایان را دوست ندارد اما ما اول فیلم پناه را در جاده می‌بینیم و تردید او در انتهای کار به نوعی این تردید را نشان می‌دهد که او رفته است و انگار در یک دایره قرار داریم. در انتها تکلیف پناه مشخص بود اما باید می‌فهمیدیم که  گلستان چه می‌شود؟»

هدی آهنگر: بدون فیلم‌نامه بازی کردم
هدی آهنگر بازیگر این فیلم درباره نحوه حضورش در فیلم توضیح داد: «بازیگری را با تئاتر شروع کردم. کارگردان فیلم بازی‌ام  در تئاتر را دیدند و زمانی که این نقش به من پیشنهاد شد. ایشان و همسرشان را از نزدیک نمی‌شناختم اما تعریف‌شان را زیاد شنیده بودم. در این کار فیلم‌نامه‌ای پیش رویم نبود بلکه شناسنامه‌ای از کاراکتر شادی به من دادند که این شخصیت باید مدیرو مدبر و فعال باشد.»

او ادامه داد: «ما بازیگران تئاتر بارها متن را بازخوانی می‌کنیم و من واقعا نمی‌دانستم در پلان بعدی یا روز بعد چه کاری باید انجام دهم و چه دیالوگی باید بگویم. این انتخاب کارگردان بود که می‌خواست کار چهارچوب روشنی نداشته باشدو سوژه در لحظه بکر باشد. این فیلم کارگردان کاربلد و تیم کاردانی داشت‌.»

مهدی اصلانی: حضور در فیلم یک فرصت بود
مهدی اصلانی فیلم‌بردار فیلم درباره تلاشش در این پروژه عنوان کرد: «ما یک‌ماه قبل از تولید جلسات مختلفی درباره تصاویر فیلم و تولید کار داشتیم و درباره تعداد پلان‌های آن بحث کردیم اما درنهایت به این نتیجه رسیدیم که آن را سکانس- پلان بگیریم.»

او اضافه کرد: «این فیلم را با لنز ۷۵ آنامورفیک گرفتیم و هیچ لنز دومی نداشتیم. زمان کاری ما در کویر بین ۵ تا ۷ صبح و ۵ تا ۸ شب بود و به خاطر شدت نور در این زمان کم‌تر از شش ساعت فیلم‌برداری کردیم.  پیش از این فیلم در سال ۱۳۸۶ برای فیلمی از جلیل سامان به کویر رفتم و تجربه حضور در آن‌جا را داشتم.»

او درباره سختی‌های فیلم‌برداری این فیلم بیان کرد: «قبل از فیلم‌برداری با کارگردان صحبت‌های خوب و زیادی داشتیم و سرکار مشکلی پیش نیامد. ساعت کار ما مشخص بود و گروه دوستانه خوبی در این پروژه حضور داشتند. چنین لذتی در فیلم‌هایی که با هزینه بالا ساخته می‌شود وجود ندارد و همکاری در این فیلم برای همه ما یک فرصت بود. تنها چیزی در طول کار دیده نمی‌شد سختی‌های کار بود. من برای بزرگان این سینما از جمله مهرداد فخیمی، ایرج عاشوری، تورج اصلانی، فرشادمحمدی و…دستیاری و شاگردی کردم و این تجربه‌ها در طول ساخت این فیلم به کمک من آمد‌.»