هنروتجربه – ترجمه مریم شاه‌پوری: هیروکازو کورئیدا که زمانی نه‌چندان دور در صنعت سینمای ژاپن یک بیگانه به حساب می‌آمد، حالا هر روز بیش‌تر مورد توجه نگاه رسمی قرار می‌گیرد!

کورئیدا که موفق شد نخل طلای جشنواره فیلم کن ۲۰۱۸ را برای جدیدترین فیلمش «دله‌دزدها» برنده شود، روز اول ماه مارس (دهم اسفند) در چهل‌ودومین جوایز آکادمی ژاپن معادل اسکار که البته هنوز به چنین اعتباری در داخل ژاپن دست نیافته!)توانست هشت تندیس را برای این درام خانوادگی تیره‌وتارش برنده شود از جمله جوایز بهترین فیلم و کارگردانی برای دومین سال پیاپی شد.

کورئیدا که از سال ۱۹۹۱ با مستندسازی کارش را آغاز کرده، تا زمان ساخت «پسر کو ندارد نشان از پدر» (۲۰۱۳) که اولین فیلم موفق تجاری‌اش هم بود و بیش از ۲۸ میلیون دلار فروخت، مورد توجه جوایز آکادمی ژاپن قرار نگرفته بود؛ آکادمی‌ای که البته از زمان آغازبه‌کارش در سال ۱۹۷۸ همواره فیلم‌های موفق تجاری را به آثار محبوب منتقدان ترجیح داده است. در واقع کورئیدا به موفقیت توأمانی در گیشه و در میان منتقدان دست یافته است که بعد از عصر طلایی سال‌های پس از جنگ سینمای ژاپن (وقتی آکیرا کوروساوا حاکمی مقتدر بود) به‌ندرت فیلم‌سازی غیرانیماتور به آن دست یافته است.

به هر حال «دله‌دزدها» در ژاپن اصلاً به همان اندازه‌ای مورد تقدیر و تحسین قرار نگرفت که در جهان به آن توجه شد. نِت‌وَندهای ژاپنی (نت‌وند بر وزن شهروند و تلفیق «اینترنت» و «شهروند»؛ کسانی که در شبکه‌های اجتماعی و در کل اینترنت کاملاً فعال‌اند) با پیام‌های جناح‌راستی خود به‌شدت فیلم را نکوهش کردند به‌خصوص برای تصویر سیاهی که از ژاپن ارائه می‌دهد. علاوه بر این، کورئیدا هم برای نپذیرفتن دعوت وزیر فرهنگ ژاپن به مراسم جشنی به بهانه کسب نخل طلای جشنواره کن، مورد انتقاد شدید قرار گرفت به‌ویژه بعد از اظهار نظرش با این مضمون که نمی‌خواهد تصور شود با دولت همکاری می‌کند. واکنش شینزو اِیبِ نخست‌وزیر هم این بود که به طور علنی به کورئیدا تبریک نگفت.

در هر صورت، هیچ‌یک از این وقایع تأثیر قابل توجهی بر «دله‌دزدها» یا حتی پروژه جدید هیروکازو کورئیدا نگذاشت؛ درامی با نام «حقیقت» که دو ستاره سینمای فرانسه یعنی کاترین دنوو و ژولیت بینوش در آن بازی کرده‌اند و به احتمال قوی دوباره در جشنواره کن پیش رو حضور خواهد داشت و کسب موفقیتش هم دور از انتظار نیست (البته روی کاغذ و بر اساس گروه سازندگان فوق‌العاده‌اش). اما آیا «حقیقت» در مراسم بعدی جوایز آکادمی ژاپن هم مورد توجه قرار می‌گیرد؟ اصلاً بعید نیست و حتی می‌توان انتظار استقبال بزرگ‌تری را داشت.

• ورایتی