هنروتجربه: جشنواره جهانی فجر هیاهو و جنجال ندارد. این جشنواره درعین مهم و موردتوجه قرار داشتن تلاش می‌کند  روحیه آکادمیک خودش را حفظ کند و با برگزاری کارگاه‌های تخصصی و دارالفنون سعی در انتقال تجربه و پرورش استعدادهای تازه فیلم‌سازی دارد. درهمان حال از همراهی با اتفاقات ملی غافل نیست و بیش از سینما یک رسالت فرهنگ‌ساز برای خودش قائل است و با حوادث اجتماعی همدردی و همراهی می‌کند. این جشنواره با حادثه تلخ سیل که نیمی از کشور را در سال جدید درگیر کرد همراهی و همگامی دارد. به طوری‌که در مراسم جمع‌وجو افتتاحیه این جشنواره تفاهم‌نامه‌ای با سازمان هلال احمر منعقد و جشنواره جهانی فیلم فجر به عنوان «سفیر مهربانی» در حوزه بلایای طبیعی معرفی شد دبیر جشنواره با همراهی تعدادی از هنرمندان  هم به صورت نمادین با لباس امدادگران هلال‌احمر را پوشیدند. در این مراسم هم‌چنین اعلام شد:«تمامی عواید فروش بلیت و محصولات فرهنگی این دوره جشنواره به هموطنان سیل‌زده اختصاص می‌یابد. دل ما با همه هموطنان سیل‌زده‌مان در خوزستان، لرستان، شمال کشور و … است. ما به یاد شما هستیم.

۱- از حاشیه‌سازی تا جواب مدیر
بعد از گذشت چهارسال و باوجود دستاوردهای مختلفی که جشنواره فجر جهانی در برگزاری کارگاه‌ها و دعوت از مهمانان سینمایی موثر و فیلم‌های قابل قبول داشته است هنوز زمزمه‌های یکی کردن دوباره جشنواره ملی و جهانی این طرف و آن طرف شنیده می‌شود. حتی کسانی پیشنهاد می‌کنند که این دو جشنواره دوباره ادغام شده و دبیری آن به رضا میرکریمی واگذار شود که سوابق خوبی در برگزار این جشنواره دارد. این زمزمه‌ها اخیرا واکنش رضا کیانیان -مدیرچهارساله کاخ جشنواره که بیشتر ساعات شبانه‌روز خود را در چارسو سپری می‌کند- را برانگیخت تا بگوید چون در حال پیشرفت هستیم به ما سنگ می‌زنند. وبا گلایه از منتقدانی که می‌خواهند زیرآب جشنواره را بزنند گفت:«از قدیم می‌گویند قطار که حرکت می‌کند به آن سنگ می‌زنند و کسی با قطار ایستاده کاری ندارد. این جشنواره هم دارد پیش می‌رود و قاعدتا منتقدانی دارد.»

با این وجود جشنواره جهانی فیلم فجر این روزها در راس اخبار سینمایی کشور قرار دارد؛ جشنواره‌ای که موافقان و مخالفان زیادی دارد و هر کسی از جنبه‌ای درباره این رویداد که تا همین چند سال پیش بخشی از جشنواره ملی فیلم فجر بود سخن می‌گوید.

۲- از کنایه تا جوابیه
جشنواره جهانی فیلم فجر شروعی توفانی داشت. در افتتاحیه این جشنواره فیلم مرمت شده «دیده بان» به نمایش درآمد. در همه جای دنیا، فیلم‌هایی را که در حال نابودشدن است با کمک دیجیتال مرمت می‌کنند و ما هم از این قاعده استثنا نیستیم. در سال‌های اخیر فیلم‌های مهمی از تاریخ سینمای ایران در این بخش مرمت شده و به نمایش درآمده است. اما ماجرا به کنایه منتقد سینما به فیلمساز برمی‌گردد. گلمکانی درعین صحبت‌هایش درباره «دیده بان» در سخنانی کنایه‌آمیز گفت: «این فیلم مربوط به زمانی است که حاتمی‌کیا بیشتر فیلم می‌ساخت نه اینکه جنجال به پا کند! او در سال‌های اخیر از هر فرصتی برای جنجال استفاده می‌کند ولی من هنوز هم آن حاتمی‌کیا را بیشتر دوست دارم. می‌خواهم برادرانه به او توصیه کنم که فیلم‌هایش را بسازد، چون وقتی جنجال به پا می‌کند برای منتقدان قضاوت درباره فیلم‌هایش را سخت می‌کند. حتی برای دوست دارانش.»

حاتمی‌کیا هم در واکنش به گفته‌های هوشنگ گلمکانی که از صحبت‌های جنجالی او انتقاد کرد پاسخ داد: «من واکنش‌هایم مانند فیلم‌هایم است. یعنی آنچه که بروز دادم از فیلم‌هایم می‌آید. من از پارسال تا کنون چهارصد روز است که صحبت نکرده‌ام اما یک جمله من می‌تواند موج به راه بیندازد و فقط من نیستم که از این حرف‌ها می‌زند. آن جوان ۲۷ ساله الان ۵۷ ساله است. در حال حاضر پدربزرگ هستم و مسائل دیگری برایم مساله است.»

۳- از خاطره‌بازی تا استقبال از فیلم‌ها
پنج فیلم ایرانی «پرده آخر» به کارگردانی واروژ کریم مسیحی، «دونده» امیر نادری، «دیده بان» ابراهیم حاتمی کیا، «طلسم» داریوش فرهنگ، «جاده‌های سرد» مسعود جعفری جوزانی از ایران و هفت فیلم خارجی «در آسایش نزد بیگانگان، بیگانه‌ای نزد خویش» نیکیتا میخالکوف، «درسو اوزالا» آکیرا کوروساوا، «ماجراهای اداره» اِلدار ریازانوف، «دایی وانیا» آندری کونچالوفسکی، «استاکر» آندری تارکوفسکی، «سواری به نام مرگ» کارن شاه نظروف و «گردش در خیابان‌های مسکو» گیئورگی دنیلا از اتحاد جماهیر شوروی در بخش «فیلم‌های کلاسیک مرمت شده» جشنواره حضور دارند.

تماشای دوباره کلاسیک‌های خاطره‌ساز اتفاقی است که بیشتر علاقمندان سینمای جشنواره برای آن‌ها صف طولانی می‌بندند و لذت تماشای آن را از دست نمی‌دهند. در کنار این نمایش‌های خاطره‌ساز «مصائب شیرین ۲» داوودنژاد هم یک تجدید خاطره سینمایی است. از «مصائب شیرین۱» که امروز تبدیل به فیلمی کلاسیک شده است ۲۰ سال گذشته و حالا داوودنژاد دنباله‌ای برای آن فیلم ساخته است. فیلم صمیمی این کارگردان در ستایش از سینماست.

رونمایی از اولین تجربه بلند سینمایی سروش صحت در چهارمین روز از جشنواره جهانی فیلم فجر یکی از اتفاقاتی بود که بااستقبال مخاطبان همراه شد. «جهان با من برقص» عنوان عجیب فیلمی است که سروش صحت فیلم‌نامه آن را با همراهی ایمان صفایی نوشته و حال و هوایی مشابه با دنیای عجیب‌وغریب خوش دارد.

تا روز پنجم جشنواره فیلم‌هایی مثل «بی‌حسی موضعی» حسین مهکام که رد و نشان فیلم‌های کاهانی را دارد اما خیلی‌ها آن را جمع و جورتر و بهتر می‌دانستند و نیز «استخوان‌های شکسته….» برادران محمودی با استقبال مواجه شده و هر دو هم به سانس فوق‌العاده رسیده‌اند تا از فیلم‌هایی باشند که برای‌شان صفی طولانی تشکیل شده است چون امسال از آن صف‌هایی که یک ساعت قبل از نمایش فیلم‌ها تشکیل می‌شد چندان خبری نیست و این خیلی از علاقه‌مندان حاضر در چارسو را که بدون استرس نبود جا می‌توانند فیلم ببینند خوشحال می‌کند.

۴- از منتقدان تا رسانه‌ای‌ها
در جشنواره جهانی فیلم فجر منتقدان حضور پررنگی دارند. چه در انتخاب یا داوری‌ها چه در سالن‌های سینمایی و تماشای آثار. معمولا در جشنواره ملی حضور اهالی رسانه‌ پررنگ‌تر است تا منتقدان. اما فجر جهانی به منتقدان نگاه ویژه‌تری دارد. درحالی که منتقدان سرگرم تماشا و تحلیل فیلم‌های جشنواره هستند اهالی رسانه غالبا به چشم دورهمی به این رویداد فرهنگی نگاه می‌کنند. نبود اینترنت مهم‌ترین مشکل برای کار رسانه است. موضوعی که در چندسال گذشته در فجر ملی همیشه دردسرساز و مشکل آفرین بوده و مسئولان جشنواره همواره درباره آن حاضر به پاسخگویی بودند اما ضرورت آن انگار در جشنواره جهانی احساس نمی‌شود. علاوه بر این برنامه مدونی برای ارتباط گرفتن با میهمانان خارجی به اهالی رسانه اعلام نمی‌شود و هنوز به دقت نمی‌دانیم که مهم‌ترین میهمان جشنواره جهانی یعنی پل شریدر قرار است چه طور و چگونه با مشتاقان سینمایی‌اش در جشنواره جهانی فجر مواجه شود. اساسا جای آن دارد که جشنواره بعد از چهارسال به تحلیل هدفمند دستاوردهای خود بپردازد تا بخش‌های مختلف آن از جمله اهمیت بازار بیشتر برای روزنامه نگاران تشریح شود.