
اینیاریتو و هیأت داوران کن نمیتوانند از گفتوگو درباره نتفلیکس شانه خالی کنند!
هنر و تجربه – ترجمه مریم شاهپوری: روز گذشته نشست خبری هیأت داوران بخش مسابقه اصلی جشنواره فیلم کن برپا شد و صحبتها و ایدههای جالبی ردوبدل شد.
کلی رایکارد فیلمساز مستقل آمریکایی بهشوخی گفت: «این اولین باری است که تلاش نمیکنم از محدوده وظایفم به عنوان داور فراتر بروم.» او و همتای ایتالیاییاش آلیچه رورواکر اظهار امیدواری کردند که بهزودی شاهد روزی باشند که دیگر کسی با عنوان «کارگردانان زن» به آنها اشاره نکند. اما در نهایت رییس هیأت داوران، الخاندرو گونسالس اینیاریتو، بود که بار پرسوجوی رسانههای جهانی را به دوش کشید؛ و همان طور که از این فیلمساز برنده پنج جایزه اسکار انتظار میرود، بهخوبی از عهده عقیدههای جسورانه یا اظهار نظرهای طولانی برآمد.
همان طور که میدانید از سال ۲۰۱۷ سیاستهای جشنواره کن و نتفلیکس در تضاد با هم قرار گرفت و شاید شروع همه چیز از حرفهای رییس هیأت داوران آن سال، پدرو آلمودووار بود که به جهانیان گفت دو فیلم نتفلیکس در بخش رقابتی را برای کسب جوایز نهایی جشنواره مد نظر قرار نمیدهند. این حرفها و بحثهای بعدی میان نتفلیکس و پخشکنندههای فرانسوی که خواهان اکران همه فیلمهای راهیافته به جشنواره کن در سینماهای فرانسه بودند، باعث شد تا غول عرصه نمایش مجازی و پخش آنلاین سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ در این رویداد سینمایی حضور نداشته باشد و بحث نمایش مجازی و اکران سینمایی فراتر از جشنوارهها برود و همهگیر شود.
به هر حال، اینیاریتو در خصوص تقابل نتفلیکس و سینما گفت: «سینما وضعیت بسیار خوب و مقتدرانهای دارد… اما فکر میکنم آنچه واقعاً در معرض خطر قرار گرفته، شیوهای است که ما سینما را تجربه میکنیم؛ وگرنه فیلمهای فوقالعادهای در سراسر جهان ساخته میشوند و فقط مسأله این است که چهطور در دسترس تماشاگران قرار میگیرند. من واقعاً به تفاوت میان «تماشا کردن» و «دیدن» یک فیلم باور دارم و این دو، واقعاً مقولههای متفاوتی هستند. سینما متولد شد تا یک تجربه جمعی را برای مخاطبان رقم بزند. مخالفتی با تماشای هر چیزی روی تلفن همراه، لپتاپ یا… ندارم و گاهی وقتها خودم با هدفون این کار را انجام میدهم و لذت هم میبرم. اما میدانم این نوع تماشا کردن یک فیلم، همان تجربهای نیست که میتوانم در سالن سینما به دست بیاورم. اگر کسی از دویست سال قبل زنده شود و ببیند من در خودروی شخصیام و با چهار بلندگوی آن دارم به موسیقی بتهوون گوش میدهم، نمیگوید «مگر دیوانه شدهای؟» با این حال، وجود یکی نباید دیگری را انکار کند… به عنوان مثال در مکزیک، مالکان انگشتشماری داریم که سینماهای هنری خود را اداره میکنند و واقعاً قهرمان هستند. در این شرایط نتفلیکس کار فوقالعادهای انجام داده است چون بر کمبود فیلمهای هنری چیره شده و همه آنها را در تلویزیون برای علاقهمندان (هرچند کمشمار) ارائه داده است. این اتفاق فوقالعادهای است اما چرا فرصت و شانس تجربه سینمایی این فیلمها برای مخاطبان ایجاد نشود؟»
اینیاریتو به مسأله «دیوار» بین مکزیک و ایالات متحده هم پرداخت و بخشهایی از تاریخ را هم مرور کرد از جمله به وضعیت دنیا در سال ۱۹۳۹ یا حتی یونانیان روشنفکری که سقوط کردند و جای خود را به واقعیتهای دلخراش قرون وسطا دادند! اما در حالی که سایر داوران از جمله پاوو پاولیکوفسکی، روبان کامپیلو و یورگوس لانتیموس بیشتر ساکت بودند، ال فانینگ (بازیگر آمریکایی ۲۱ ساله) گفت: «من کاملاً شوکه شدم وقتی تلفن زنگ خورد و با این پرسش مواجه شدم که آیا میخواهم داور جشنواره کن باشم یا نه؟ من هنوزم این اتفاق را باور نکردم و اینکه الان کنار این هنرمندان شگفتانگیز نشستهام… واقعاً باعث افتخارم است و در ضمن مایه مباهاتم که نماینده جوانها هستم در این جشنواره و میتوانم فیلمها را تماشا کنم و نظر بدهم…»
- پلیلیست