هنر و تجربه – ترجمه مریم شاه‌پوری: جدیدترین اثر جیم جارموش در جشنواره کن با واکنش‌های رسانه‌ای ضدونقیضی روبه‌رو شد؛ اما وقتی بیل موری در میان بازیگران شما حضور دارد، خیال‌تان از نشست خبری راحت باشد!

موری که پیش از این در فیلم‌های «گل‌های پرپر» و «مرزهای کنترل» هم با جارموش همکاری کرده بود، در نشست خبری سؤال‌ها را یکی بعد از دیگری با شور و هیجان پاسخ می‌داد. به عنوان مثال وقتی از گروه بازیگران پرسیده شد که کدام فیلم‌ها در کودکی آن‌ها را به وحشت می‌انداخت، موری با صورتی سنگی گفت: «برای من جشنواره کن ترسناک بود.» مدیر نشست در پاسخ گفت: «اما این‌جا زامبی پیدا نمی‌کنید.» که موری با همان لحن افزود: «تو می‌تونی این را بگی.»

به هر حال خیلی‌ها فکر می‌کنند «مردگان نمی‌میرند» نتیجه استفاده جارموش از ژانر فیلم‌های زامبی به عنوان استعاره‌ای برای پرداختن به شرایط سیاسی فعلی آمریکاست؛ موضوعی که خود فیلم‌ساز به طرز عجیبی در نشست انکارش کرد. در این فیلم موری، آدام درایور (که در جلسه حاضر نبود) و کلویی سویگنی نقش مأموران پلیسی را بازی می‌کنند که در یک شهر کوچک آمریکایی متوجه اتفاقی غریب و هراس‌انگیز می‌شوند و…

اما موری در پاسخ به سؤال یک ژورنالیست ایرانی که با اشاره به عدم حضور فیلمی از ایران در جشنواره امسال آغاز شد، چنین توضیح داد: «متأسفم که امسال یک فیلم ایرانی هم در این رویداد حضور ندارد… اما برای پاسخ دادن به شما باید تلاش بیش‌تری کنم چون سؤال خوبی پرسیدی که دیگران این کار را نکردند (می‌خندد). من وقتی برای معاشم کار می‌کنم در بهترین حالتم قرار می‌گیرم. وقتی هم که کار نمی‌کنم تنبلی می‌کنم. در واقع احساس می‌کنم سرزندگی فیلم، خروجی وضعیت فعلی من است. من وقتی در یک فیلم بازی می‌کنم آدم بهتری هستم؛ و توجهم به سیاره زمین و کسانی که در فیلم با آن‌ها همکاری دارم بروز پیدا می‌کند. من این جوری کار می‌کنم. این فرصت و شانس من است؛ و به این شکل است که من در بهترین شرایط ممکن خودم قرار می‌گیرم…»

اما جیم جارموش که شب قبل از برگزاری نشست برای اولین بار با جان کارپنتر و داریو آرجنتو دیدار کرده بود، بخش قابل توجهی از صحبت‌هایش را به منبع آشکار تأثیرپذیری‌اش در ساخت «مردگان نمی‌میرند» اختصاص داد: «مطمئناً «شب مردگان زنده» اولین فیلمی بود که من از جرج رومرو دیدم. البته در کودکی فیلم‌های هیولایی یونیورسال تأثیر زیادی روی من گذاشتند مثل «دراکولا». بیش‌تر هم طرفدار خون‌آشام‌ها هستم تا زامبی‌ها. فیلم‌های جان کارپنتر را دوست دارم… اما رومرو اهمیت بسیار ویژه‌ای دارد چون او ایده چیستی زامبی‌ها و حتی هیولاها را تغییر داد. به عبارت دیگر، هیولاهایی مثل گودزیلا و فرانکنشتاین از خارج ساختار جامعه می‌آیند و هویت‌شان هم خارج از اجتماع معنی می‌شود. اما رومرو زامبی‌ها را از درون جامعه‌ای روبه‌فروپاشی بیرون کشید و آن‌ها را هم قربانی معرفی کرد. این خیلی جالب است که آن‌ها هم نوعی هیولا هستند و هم قربانی…»

نمایش عمومی «مردگان نمی‌میرند» از ۱۴ ژوئن (۲۴ خرداد) آغاز می‌شود.

• پلی‌لیست