
کارگردانهای مستند «درجستجوی فریده»:
معرفی به اسکار غافلگیرکننده بود/ تمام تلاشمان را میکنیم تا اتفاق خوبی را رقم بزنیم
هنروتجربه:مستند «در جستوجوی فریده» ساخته مشترک کوروش عطایی و آزاده موسوی به عنوان نماینده سینمای ایران به آکادمی اسکار معرفی شدهاست. روزنامه اعتماد به این بهانه با کارگردانهای این مستند درباره این انتخاب گفتوگو کردهاست.این مستند سال گذشته در گروه هنروتجربه اکران شد و با عنوان پرفروشترین مستند این گروه را کسب کرد.
در ابتدای این گفتوگو سوالی پیرامون اینکه آیا تصور معرفی فیلم را به اسکار داشتند،مطرح شد.کوروش عطایی توضیح داد:«هم هنگام ساخت فیلم و هم قبل از شروع فیلمبرداری یعنی همان زمانی که اول خودمان با سوژه این فیلم آشنا شدیم، سوژه برایمان جذاب بود و بعد زمانی که کمپین کراود فاندینگ برای تامین سرمایه فیلم را راهاندازی کردیم فیدبک و بازخوردی که از مخاطب گرفتیم خیلی مثبت بود. خیلی از مخاطبان با قصه و شخصیت فیلم ارتباط برقرار کرده بودند. از همان زمان این حدس را میزدیم که «در جستوجوی فریده» فیلمی باشد که بتواند با مخاطب داخلی و خارجی ارتباط برقرار کند، وقتی کمپین کراود فاندینگ در خارج از ایران برپا شد این نکته برای ما بیشتر مسجل شد که مخاطب این فیلم را دوست خواهد داشت. هرچند در اولین اکران در ایران بازهم غافلگیر شدیم و آن حجم ارتباطی که تماشاگر با فیلم برقرار کرده بود و واکنشهای مثبتی که به فیلم نشان میداد واقعا برایمان جذاب بود، اما اینکه به اسکار فکر میکردیم یا نه، خیر طبیعتا فکر نمیکردیم (میخندد). در مرحله تولید هدف ما صرفا ساخت یک فیلم خوب بود که بتواند تماشاگران را با خود همراه کند. اما طبیعتا بعد از ساخت فیلم، مثل هر فیلمسازی که فیلم میسازد، به موفقیتهای بینالمللی، جشنوارهها و فستیوالهای مختلف فکر میکردیم و البته به اسکار کمتر. به علت اینکه ورود مستندها به اسکار ورود پیچیدهتری است و ازآنجاییکه از ایران هم فیلم مستندی تابهحال به اسکار معرفی نشده بود، معرفی به اسکار اتفاق غافلگیرکنندهای برایمان بود اما از طرفی دیگر بسیار خوشحالکننده هم بود.»
آزاده موسوی نیز گفت:«اینکه فیلم اول ما درباره اسکار بود و فیلم بعدی ما به اسکار معرفی شد این پیشامد را فقط میتوان به حساب قضا و قدر گذاشت و به نظر من این یک اتفاق است ولی نکتهای که وجود دارد این است که وقتی ما فیلمی را برای ساخت شروع میکنیم؛ نه به اسکار و نه حتی جشنواره دیگری حین ساخت فیلم فکر نمیکنیم. برای ما ساخت فیلم مهمتر از هر چیز دیگری است. به همین جهت تمام تلاش و تمرکزمان را میگذاریم که فقط فیلم خوبی بسازیم حالا بعدازاینکه فیلم تمام شد اتفاقهای جشنوارهای برای فیلم میافتد اما مهمترین چیز در زمان ساخت برای ما این است که فیلم خوبی بسازیم. آنقدر غرق فیلم و داستان میشویم تا بتوانیم درام خوبی از دل داستان درآوریم که واقعا نمی توانیم به جشنوارهها فکر کنیم، به اسکار که اصلا …»
در بخش دیگری از این گفتوگو کارگردانهای «درجستجوی فریده» درباره تلاشهایشان برای موفقیت در اسکار گفتند.عطایی در این ارتباط عنوان کرد:«در حال مذاکره با چند پخشکننده خارجی هستیم. از طریق پخشکنندهمان خانم نوبخت با چند کمپانیهای امریکایی وارد رایزنی شده تا بتوانیم در آنجا فیلم را نمایش دهیم و نهایت تلاشمان را میکنیم که این اتفاق به بهترین شکل ممکن بیافتد.»
موسوی درادامه افزود:« الان در تلاشیم بتوانیم اتفاقات درستی برای این فیلم در امریکا رقم بزنیم. از همهچیز مهمتر در امریکا برای شرایط امروزمان این است که فیلم را تبلیغ کنیم. شرکتهایی در امریکا هستند که روی ماجرای اسکار کار میکنند؛ فیلم را لانسه و معرفی و پخش میکنند، ما بیشتر دنبال این هستیم که روی این شرکتها کارکنیم و با آنها ارتباط بگیریم و ببینیم کدامشان بهتر بحث تبلیغات و معرفی فیلم را انجام میدهند. تنها چیزی که میتوانیم قول دهیم این است که ما تمام تلاش خودمان را میکنیم برای اینکه اتفاق خوبی را رقم بزنیم اما باید قبول کنیم که کار بسیار دشواری پیش روی ماست. با تمام این سختیها ما نا امید نمیشویم و از هیچ تلاشی کوتاهی نمیکنیم.»
سوالی هم در مورد احساس فریده شخصیت اصلی فیلم از معرفی مستند به اسکار مطرح شد.عطایی در این مورد گفت:«فریده خیلی خوشحال شد؛ همانطور که ما خیلی خوشحال شدیم. او آرزو کرد مخاطبان جهانی بیشتری فیلم را ببینند و اتفاق خوبی برای این فیلم بیافتد.»
و موسوی تاکید داشت:« بله فریده بینهایت خوشحال شد و جالب اینکه لحظهبهلحظه اخبار را دنبال میکند و در جریان اخبار قرار میگیرد. ما هر اخباری که به دستمان برسد به او میدهیم و او در صفحات مجازی خود منتشر میکند.»
از این کارگردانها همچنین درباره ادامه این فیلم مستند و جریان زندگی فریده پرسش شد. عطایی ساختن ادامه این مستند را منتفی دانست:«خیر در مورد سری دوم فکر نمیکنم این اتفاق بیافتد برای آنکه قصه فریده، قصه کاملی است که شروع و پایانی برای خود دارد و مساله فقط پیدا کردن خانواده او نیست. در این فیلم مساله خود فریده و جهان اوست و سفری است که او انجام میدهد.»
موسوی هم گفت:«من هم با آقای عطایی موافقم. قصدی برای ساخت سری دوم این فیلم نداریم و در حال حاضر مستند دیگری را برای ساخت شروع کردیم اما به این نکته توجه کنیم که ساخت فیلم مستند همیشه دینامیک است، نمیتوانیم نظر صددرصدی صادر کنیم. همهچیز به آینده مربوط میشود. زندگی است دیگر باید ببینیم در آینده چه اتفاقی میافتد و چه حرفی برای گفتن داریم الان قطعی چیزی نمیتوانم بگویم ولی الان قصدی برای ساخت فیلم ندارم.»
و درپایان هم به این سوال که اگر فیلم به به لیست نهایی جوایز اسکار راه پیدا نکند ،چه احساس خواهند داشت،پاسخ دادند.موسوی گفت:« اگر به عنوان نماینده از سینمای ایران انتخاب شود قطعا خیلی خوشحال میشویم و اگر انتخاب هم نشود ناراحت نمیشویم چون آنقدر رقابت سخت و سنگین است که نباید از این رویداد بینالمللی انتظار زیادی داشته باشیم که حتما جزو انتخابها باشیم. تنها کاری که میکنیم این است که تلاش کنیم فیلم دیده شود.»