هنروتجربه-سحر آزاد:«نار و نی»یکی از فیلم‌های جریان‌ساز سینمای ایران در سال‌های پس از انقلاب،قرار است در دهمین برنامه «تابستانه» باشگاه فیلم هنروتجربه به نمایش درآید. «نار و نی» اولین ساخته بلند سینمایی ابراهیمی فر محصول سال ۱۳۶۷ است که در جشنواره فیلم فجر همان سال برنده جایزه ویژه هیات داوران، برنده سیمرغ بلورین بهترین تدوین و برنده سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری شد. داستان آن درباره عکاس جوانی است که به‌طور اتفاقی با پیرمرد ناشناسی که دچار عارضه قلبی شده، مواجه می‌شود و او را به بیمارستان می‌رساند و با مرور دفترچه خاطرات او، مسیر جدیدی پیش روی خود می‌بیند. حالا بعد از سه دهه نسخه ترمیم شده این اثر با همکاری فیلم‌خانه ملی ایران چهارشنبه ۲۷ شهریور ساعت۲۱ در سالن شماره پنج پردیس سینمایی چارسو و همزمان ساعت ۲۰ در هنر شهر آفتاب شیراز و ساعت ۱۹ در پردیس سیتی سنتر اصفهان در باشگاه فیلم هنروتجربه به نمایش در می آید. به همین بهانه به سراغ سعید ابراهیمی‌فر رفتیم تا از شکل‌گیری ایده فیلم و شرایط ساخت و هم‌چنین احساسش از باز نمایش آن برایمان بگوید.
فکر می‌کنید نمایش فیلم «نار و نی» برای نسل جدید یا کسانی که فیلم‌های دهه ۶۰ را ندیده‌اند، چه جذابیتی دارد و برای اینکه آن‌ها با آثار مهم سینمای بعد از انقلاب ایران آشنا شوند، چه کمکی می‌کند؟
به‌نظرم مهم نیست یک فیلم چه زمانی ساخته شده، مهم این است که حرفی برای گفتن داشته باشد و به طور کلی سینما باشد. وقتی فیلمی چنین شرایطی داشته باشد، ماندنی می‌شود.
خود شما وقتی این فیلم را می‌ساختید به این موضوع فکر کردید که فارغ از زمان و ماندنی باشد؟
وقتی یک کارگردان فیلمی می‌سازد معمولا به دو شکل است: تعدادی از فیلم‌ها مربوط به مسائل روز و با اهداف اقتصادی ساخته می‌شوند که معمولا این فیلم‌ها ماندگار نیستند و فیلم‌ساز هم به شکل یک تکنسین (متخخص فنی) کارش را انجام می‌دهد اما یک جور فیلم‌سازی هم هست که فیلم‌ساز دغدغه و حرفی دارد و از آنجا که سینما زبان است، فیلم‌ساز حرف را از طریق سینما بیان می‌کند حالا اگر این حرف درست بیان شده باشد، فیلم می‌ماند. به شخصه وقتی «نار و نی» را می‌ساختم به این فکر نمی‌کردم که چه اتفاقی برای این فیلم می‌افتد. مسئله‌ام فقط این بود که فیلم باید ساخته شود چون حرفی که از طریق این فیلم می‌خواستم بزنم، دغدغه‌ام بوده و کماکان دغدغه‌ام است چون فیلم درباره احترام به انسانیت است و فکر می‌کنم احترام به انسانیت خصلتی است که اتفاقا این روزها بیشتر از گذشته معنا پیدا می‌کند و مهم است که مطرح شود.
به شخصه وقتی «نار و نی» را می‌ساختم به این فکر نمی‌کردم که چه اتفاقی برای این فیلم می‌افتد. مسئله‌ام فقط این بود که فیلم باید ساخته شود چون حرفی که از طریق این فیلم می‌خواستم بزنم، دغدغه‌ام بوده و کماکان دغدغه‌ام است چون فیلم درباره احترام به انسانیت است
درباره شکل گرفتن ایده فیلم صحبت شده است اما شرایط ساخت در آن زمان و انتخاب جهانگیر الماسی چه بود؟
در دهه ۶۰ سینمای ایران به نوعی دوباره راه‌اندازی شده بود و سیاست کلی کشور این بود که بد نیست سینما دوباره راه بیافتد. آنقدر که الان دست کارگردان‌ها برای انتخاب بازیگر باز است، در دهه ۶۰ این‌طور نبود چون انقدر تنوع بازیگر نداشتیم. در آن دوره با محدودیت بازیگر روبرو بودیم و کلا به سینما با تردید نگاه می‌شد. یکسال قبل از ساخت «نار و نی»، یک فیلم‌نامه کوتاه به نام «شوق» با آقای ایری نوشته بودیم که آقای الماسی در آن بازی کرده بود و از آن موقع در ذهنم بود که اگر بخواهم «نار و نی» را بسازم شاید آقای الماسی مناسب باشد که انتخاب درستی بود و او هم زحمات بسیار زیادی برای این فیلم کشید.
الان نمایش دوباره فیلم چقدر برای‌تان خاطره انگیز است؟
خیلی زیاد. برای اینکه نگران بودم نسخه «نار و نی» در طول زمان از بین برود. وقتی قرار شد از فناوری‌های دیجیتال برای ترمیم نسخه استفاده کنند، نگران بودم که این اتفاق درست می‌افتد یا نه اما وقتی فیلم در خانه سینما نمایش داده شد، با اینکه نیمه دوم آن به لحاظ رنگ و تصویر خوب نبود اما خیلی خوشحال شدم چون فکر کردم این فیلم ماندگار شد پس نگرانی‌ام نسبت به از میان رفتن نگاتیو برطرف شد و الان خیلی خوشحالم. وقتی یک نسخه دیجیتال داریم می‌توانیم فیلم را به شکل گسترده‌تری پخش کنیم تا افراد بیشتری آن را ببینند. حتی می‌توان آن را به صورت محدود در بازارهای فرهنگی ارائه کرد و اگر کسانی علاقه‌مند چنین سینمایی باشند، آن را در آرشیو خود داشته باشند.
وقتی نسخه ترمیم‌شده «نار و نی»به نمایش درآمد، بازخوردها چطور بود؟
استقبال خیلی زیادی شد. اگر به سوال اول برگردیم، می‌توانم این‌طور بگویم که خیلی از کسانی که این فیلم را ندیده، فقط درباره آن شنیده بودند و متعجب بودند که چرا این فیلم آنقدر سروصدا کرد، بعد از دیدن فیلم متوجه فضای آن شدند. بازخوردهای خیلی خوبی شد و در کل نسبت به ترمیم نسخه فیلم‌های گذشته خیلی امیدوارم چراکه از این طریق افراد بیشتری می‌توانند فیلم را ببینند.
