هنروتجربه-سعیدحضرتی: نشست نقد وبررسی فیلم سینمایی «درسکوت» روز یکشنبه، ۱۹ آبان‌ماه در خانه هنرمندان برگزار شد. در این نشست ژرز هاشم‌زاده کارگردان این فیلم و ایلیا محمدی‌نیا مجری ومنتقد حضور داشتند.

ایلیا محمدی‌نیا در ابتدای این نشست درباره  فیلم‌نامه «در سکوت» اشاره داشت:«این فیلم سوژه‌ای ملتهب دارد اما متاسفانه فیلم‌نامه آن‌قدر جان ندارد تا در پس سوژه جذاب آن بتواند مخاطب را درگیر داستان کند. فیلم‌نامه این فیلم به دور از گره‌افکنی معمول و مرسوم درام اجتماعی است. تعلیق این فیلم خیلی زود لو می‌رود و جذابیت فیلم خیلی زود از دست می‌رود. تماشاگر امروز مخاطبی باهوش و فهیم است که باید از تمهیدات سینمایی به درستی در فیلم استفاده کرد تا او فیلم را تا انتها دنبال کند. این شیوه پرداخت برای من به عنوان یک مخاطب قابل پذیرش نیست».

او ادامه داد: «مخاطب به درستی متوجه نمی‌شود که پس از بازگشت کاراکتر اصلی فیلم  پس از ۲۳ سال دوری چرا رفتار خانواده همسر و دخترش در مواجهه با او تند و غیرقابل باور است. در این فیلم عامل انگیزه پیش‌برنده داستان فیلم است که فیلم به درستی از پس از اجرای آن برنمی‌آید. من در این فیلم متوجه انگیزه کاراکترها نشدم و این روابط را درک نکردم. نمی‌دانم آیا کارگردان در این رابطه تعمدی داشته است یا نه؟».

ژرژ هاشم‌زاده در پاسخ به این سوال توضیح داد: «من به سینمای مینی‌مال عشق می‌ورزم و قائل به کمترین دیالوگ در یک اثر سینمایی هستم. تمایل دارم که مخاطب خودش روابط و فضاهای میان کاراکترها را درک کند. به همین دلیل از ارائه توضیح اضافی در فیلم پرهیز کردم».

ژرژ هاشم زاده:زمانی که متوجه شدم فیلم در هنروتجربه پخش می‌شود خیلی خوشحال شدم و از اکران فیلم در این گروه سینمایی هیچ ناراحتی‌ای ندارم. خوشحالم که مخاطبان فرهیخته و فهیم‌تری به تماشای فیلم من می‌نشینند

این منتقد درباره شیوه کارگردانی این اثر سینمایی عنوان کرد:«ژرژ هاشم‌زاده کارگردان محترم و کاربلدی است و این فیلم اثری قابل احترام محسوب می‌شود. این اثر در شیوه کارگردانی دچار نقص نیست و پاشنه آشیل این فیلم ضعف در فیلم‌نامه است. این فیلم‌نامه، قلابی به طرف مخاطب نمی‌اندازد تا او را با اثر همراه کند. امیدواریم در آثار بعدی هاشم‌زاده با کارهایی به مراتب پخته‌تر و کامل‌تر سروکار داشته باشیم».

او درباره اکران این فیلم در گروه هنروتجربه اشاره داشت: «فیلم «درسکوت» تمام پارامترهای لازم برای اکران در سینماهای بیشتری هم دارد. این فیلم از بازیگران شناخته شده‌ای هم‌چون فاطمه معتمدآریا، سعید پورصمیمی، پانته آ پناهی‌ها، ویشکا آسایش و… استفاده کرده است که می‌تواند مخاطب را به پای گیشه سینماها بکشاند».

در ادامه این نشست نوبت به ژرژ هاشم‌زاده رسید. این کارگردان درباره دلیل اکران نشدن فیلم در سینمای آزاد و جریان اصلی اشاره داشت: «سعید ملکان به عنوان تهیه کننده این فیلم باید درباره اکران شدن یا نشدن «در سکوت» در سینمای بدنه توضیح بدهد. بنیاد سینمایی فارابی سرمایه گذار این فیلم است و اگر فارابی نبود این فیلم بعد از گذشت چهار سال از تولید و ساخت آن اکران نمی‌شد».

این کارگردان اضافه کرد: «تمایل داشتم تا مخاطبان بیشتری فیلم من را ببینند. زمانی که متوجه شدم فیلم در هنروتجربه پخش می‌شود خیلی خوشحال شدم و از اکران فیلم در این گروه سینمایی هیچ ناراحتی‌ای ندارم. خوشحالم که مخاطبان فرهیخته و فهیم‌تری به تماشای فیلم من می‌نشینند».

او در پاسخ به سوالی که آیا دلیل اکران نشدن چهارساله فیلم به دلیل مشکلات ممیزی بود یا خیر؟ اشاره داشت:«این فیلم اصلا اصلاحیه‌ای درحد یک‌صدم ثانیه هم نداشت. فیلم مونتاژ شده دقیقا همین فیلمی است که روی پرده مشاهده کردید».

این کارگردان در ادامه افزود: «زمانی که مجوز ساخت این فیلم صادر شد من مشغول کار کردن روی یک فیلم‌نامه دیگری بودم. اما زمانی که مجوز «در سکوت» صادر شد آن فیلم‌نامه را رها کردم و به سراغ تولید و ساخت این فیلم رفتم. برای من مضامین اجتماعی عمیق مهم است و در سینمای رایج اهمیت چندانی به آن نمی‌دهند. موضوعاتی که انسان را به ورطه سقوط و ویرانی می‌برد برایم قابل توجه و پرداختن است. فیلم‌نامه «درسکوت» با یک داستان دو خطی شروع شد و من جذب آن شدم».

او در پاسخ به این سوال که چرا فیلم تازه‌ای را پس از گذشت چهارسال از ساخت «در سکوت» کلید نزدید؟ عنوان کرد: « تمایل زیادی دارم که فیلم تازه‌ای را بسازم. فیلم‌نامه کار بعدی من آماده است و یک موضوع اجتماعی در رابطه با بزهکاری اجتماعی دارد اما هنوز نتوانسته‌ام تهیه کننده و سرمایه‌گذاری برای آن پیدا کنم».

در بخش دیگری از این نشست هاشم زاده از تعلق خاطرش به سینمای کوتاه گفت:«فیلم «در سکوت» اولین ساخته سینمایی بلند من است. من باید حتما سالی یک فیلم کوتاه بسازم وگرنه پریشان خاطر می‌شوم. نمایش دادن فلسفه در سینما را دوست دارم و معتقدم باید فلسفه  از طریق تصویر به مخاطب عرضه شود. به عنوان مثال کتاب «چهارشنبه و خاکستر» فرمانروای ذهن من بود که در این اثر جلوه پیدا کرد. اساسا داستان کوتاه را به رمان ترجیح می‌دهم و در سینما علاقه ای به سنت ندارم».

هاشم‌زاده ضمن انتقاد از کمدی‌های سخیف روی پرده عنوان کرد: «به اخلاقیات اهمیت می‌دهم و از هرزه گویی در سینما اجتناب می‌کنم و ار آن منزجز هستم. در کمدی‌هایی که اکران می‌شوند شوخی‌های دم دستی و هرزه‌گویی به طور علنی و پنهان بیان می‌شود. ظاهرا ما دوباره به سینمای قبل از انقلاب و دهه ۵۰ برگشته‌ایم و چون فرمول سینمایی مشخصی نداشتیم، عقب‌گرد کرده‌ایم. در این سال‌های طولانی که از عمر سینما در کشور می‌گذرد، کوچک‌ترین تلاشی برای تربیت تماشاگر نکردیم».

این کارگردان در ادامه درباره تعلیق در این فیلم هم اشاره داشت: «تعلیق در سینما همیشه یک شکل نیست و شیوه‌های مختلفی دارد. به عنوان مثال تعلیق در سینمای ساموئل خاچیکیان متفاوت از تعلیق در سینمای هالیوود و کارگردان‌های شناخته شده آن است. من تمایلی ندارم که تماشاگر را گیج و سردرگم کنم و دیالوگ‌های منحرف کننده به کار ببرم. قصد دفاع از فیلم خودم را ندارم. این موضوع برآمده از نگرش من به سینما است. من فیلم‌نامه نویس حرفه‌ای نیستم و اگر در داستان اشکالاتی وجود دارد به من برمی‌گردد که مدام فیلم‌نامه حرفه‌ای مهدی شیرزاد را مینی‌مال کردم».

هاشم‌زاده اضافه کرد: «بی شک تعلیق‌های رایج در سینمای ایران مورد پسند من نیست. دوست دارم فیلمم را با کمترین دیالوگ پیش ببرم. احتمالا در فیلم بعدی‌ام از تعلیق بیشتری استفاده کنم. فیلم‌نامه کار جدیدم دیالوگ‌های بیشتری دارد که به اقتضای فضای فیلم‌نامه به این سمت وسو رفته است».

او درباره انتخاب بازیگران «در سکوت» توضیح داد: «کار با تمام بازیگران این فیلم برای من تجربه بسیار درخشانی بود. فاطمه معتمدآریا از ابتدای نوشتن فیلم‌نامه در جریان کار قرار داشت و بعد از آنکه فیلم‌نامه کامل را خواند قبول کرد که در این کار حضور پیدا کند. تمایل زیادی داشتم که سعید پورصمیمی در این فیلم ایفای نقش کند که خوشبختانه آن را پذیرفت».

عکس:یاسمن ظهورطلب