هنروتجربه:معصومه نورمحمدی که دو مستند «مسافر فوکوشیما» و «سوزنگرد» از او در سینماهای هنروتجربه درحال اکران است، در نشست نقد و بررسی آثارش در مشهد به شرایط ساخت این فیلم‌ها اشاره کرد.

نشست نقد و بررسی دو فیلم «مسافر فوکوشیما» و «سوزنگرد» به کارگردانی معصومه نورمحمدی با حضور کارگردان عصر شنبه، ۲۱ دی در پردیس سینمایی هویزه مشهد برگزار شد. در ابتدا نورمحمدی درمورد مستند «سوزنگرد» که به نوع خاصی از فرش ایرانی می‌پردازد، صحبت کرد.

او درباره ایده اولیه این فیلم گفت:«قبل از «سوزنگرد» فیلمی به نام «رویای بهشت» ساخته‌ام که در مورد فرش ایرانی، باغ و بهشت موعود است. وقتی آن فیلم را ساختم به تیتری برخورد کردم که می‌گفت:«یک فرش ایرانی در ژاپن است و آنجا از این فرش در یکی از مراسم‌های آیینی‌شان استفاده می‌شود». این موضوع برایم خیلی عجیب بود، به علاوه که شخصا عاشق فرش هستم».

او با بیان این‌که برای فیلم‌های «رویای بهشت» و «سوزنگرد» حدود هشت سال است که درباره فرش تحقیق می‌کند، افزود:«وقتی به فرش‌های «سوزنگرد» رسیدم باید تا ژاپن می‌رفتم و فرش را پیدا می‌کردم. در ژاپن با افشین والی‌نژاد آشنا شدم و در مورد سونامی صحبت کردیم. پنج ما بعد هم مستند «مسافر فوکوشیما» را کار کردیم».

نورمحمدی سپس به پیشینه خود اشاره کرد:«من در دانشگاه عکاسی خواندم و یکی از دلایل اینکه عکاسی خواندم و مستندساز شدم، این بود که همیشه عاشق زندگی مارکوپولویی بودم. در دانشگاه وارد یک گرو مستندسازی شدم و از همان موقع فعالیتم را در زمینه مستند آغاز کردم».

او با اشاره به کمبود منبع تحقیقاتی در مورد فرش «سوزنگرد» اظهار کرد:«منابع تحقیقاتی برای فرش خیلی کم است. اگر دقت کرده باشید در فیلم با خیلی‌ها صحبت می‌کنیم و از آنها می‌پرسیم:«سوزنگرد را می‌شناسید؟» اما هیچکدام‌شان نمی‌دانند چیست. برای جمع‌آوری تحقیقات زمان زیادی وقت گذاشتیم. حدود یکی دو سال تحقیق کردم تا توانستم منابعی پیدا کنم. هر وقت به استاد ژوله زنگ می‌زدم و می‌گفتم درحال تحقیق در این زمینه هستم اما اطلاعاتی به دست نمی‌آورم، ایشان می‌گفتند هر چقدر بیشتر تحقیق کنی کمتر اطلاعات به دست می‌آوری. ولی در نهایت توانستم مطالبی جمع‌آوری کنم و این فیلم را بسازم».

نورمحمدی درباره دیگر جزئیات «سوزنگرد» عنوان کرد:«فیلم‌برداری ما در تهران، اصفهان، قم، کاشان، بیجار و ژاپن بود. برای سفر به ژاپن حدود چهار پنج ماه زمینه‌چینی کردیم و پس از سفر به ژاپن در آنجا حدود ۲۰ روز فیلم‌برداری داشتیم. حدود یک سال هم تدوین این کار طول کشید».

او سپس به شرایط ساخت «مسافر فوکوشیما» اشاره کرد:«تدوین فیلم «مسافر فوکوشیما» بیشتر از یک سال طول کشید چون ما در این مستند چند سری تصویر داریم. یکسری تصاویر آرشیوی، تصاویری که خودمان گرفتیم، تصاویری که از دیگر کشورها به دست آوردیم و تصاویری که افشین والی‌نژاد در اختیار ما گذاشت».

نورمحمدی درباره نحوه شناخت خود از موضوع مستند «مسافر فوکوشیما» افزود:«من و افشین والی‌نژاد به واسطه یک دوست مشترک با هم آشنا شدیم و در مورد این فاجعه و موضوعات پیرامونش صحبت کردیم. این موضوع برایم خیلی جذاب بود».

او همچنین در مورد کار کردن در ژاپن گفت:«اصولا در ژاپن کار کردن سخت است خصوصا با آن هزینه‌های سرسام‌آور اما خدا خیلی من را دوست دارد و همیشه برایم مشکلات را هموار کرده است. وقتی دوستانی متوجه می‌شوند این فیلم در ژاپن فیلم‌برداری شده است، خیلی مشتاق می‌شوند، این فیلم را ببینند چون اکثر ایرانی‌ها ژاپن را خیلی دوست دارند و برایشان جذاب است».

نورمحمدی درباره استفاده از صدای افشین والی‌نژاد در مستند «مسافر فوکوشیما» نیز گفت:«این فیلم باید با صدای افشین والی‌نژاد ساخته می‌شد، انسانی که زندگی‌اش را برای این اتفاق گذاشته است. بعضی‌ها می‌گویند که خوب صحبت نمی‌کنند. اول فیلم هم خودش می‌گوید که من دچار بیماری پارکینسون هستم. برای این کار، تجهیزات صدابرداری گرفتیم و اتاق تدوین‌مان را به استودیو صدا تبدیل کردیم. ۴۵ روز از ساعت ده صبح تا چهار بعد از ظهر زمان برد تا توانستیم صدای افشین را ضبط کنیم. سخت بود اما خب به هر حال باید این اتفاق شکل می‌گرفت».

او با اشاره به یکی از انتقادات فیلم «مسافر فوکوشیما» بیان کرد:«بعضی‌ها می‌گویند  صحبت‌هایی که در این فیلم گفته می‌شود مستند نیست اما من برای سکانس به سکانس این فیلم سند می‌آورم. کدام مستندسازی است که بخواهد روی هوا و بدون سند صحبت کند؟! هر کدام از صحبت‌هایی که در این فیلم گفته شده است، دلیل و استدلال دارد. جمع‌آوری همه این صحبت‌ها کار دشواری بود و تدوین این کار به دلیل حجم بالای آن سه سال طول کشید».

نورمحمدی در پایان درباره فیلم بعدی‌اش «فرش گور» با موضوع فرش گفت:«فرش گور پروژه آینده‌ام است که در واقع تکمیل‌کننده «سوزنگرد» و «رویای بهشت» است که حدود دو سال و نیم درگیر تحقیقاتش بوده‌ام».