
هنروتجربه: شیوع وسیع و جهانی ویروس کرونا حالا دیگر تمام زمینهها و مسائل را تحت تاثیر خود قرار داده و در این میان مراکز فرهنگی و سینماها هم بی نصیب نماندهاند.در این روزهایی که مجبور به خانه ماندن هستیم و تعطیلی مراکز فرهنگی هم همچنان ادامه دارد،فرصتی است تا بیشتر فیلم ببینیم. حتی فیلمهایی که یک بار دیدهایم اما ارزش دوباره دیدن را دارند. از همین رو به معرفی و مرور فیلمهایی که در گروه هنروتجربه به نمایش درآمدهاند و یا فیلمهای تجربهگرایی که هم اکنون در سرویسهای وی اودی در دسترس هستند، میپردازیم. برای شروع دو فیلم از مجید برزگر را انتخاب کردهایم که حتما فیلم«پرویز» او با بازی تحسین برانگیز زندهیاد لوون هفتوان را به خاطر دارید.
«پرویز»:کشف قدرت
مجید برزگر، نویسنده، کارگردان و عکاس، فارغ التحصیل کارگردانی سینما و ادبیات دراماتیک است. او ساخت بیش از ۱۵ فیلم کوتاه و مستند را در کارنامه فیلمسازی خود دارد از جمله فیلم زیبا و تجربی «تصنیف قدیمی و غمناک عصر بارانی آسمار». تماشای آثار مجید برزگر برای کسانی که به دنبال آثار مستقل و متفاوت از جریان بدنه سینمای ایران هستند، خالی از لطف نبوده و نیست. او سال گذشته فیلم«ابربارانش گرفته» را کارگردانی کرد که در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد.
دومین فیلم بلند سینمایی مجید برزگر پیش از اولین فیلمش فرصت اکران در سینماها را پیدا کرد.«پرویز» پاییز ۱۳۹۳ و تقریبا همزمان با آغاز فعالیت گروه هنروتجربه در سینماهای این گروه بر پرده رفت.البته اغلب منتقدان و برخی از علاقهمندان سینما در بخش جشنواره جشنوارههای سی و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر فرصت تماشای این فیلم متفاوت را پیدا کردهبودند.اکران «پرویز» در سینماهای هنروتجربه هم با استقبال مواجه شد و این فیلم به همراه «ماهی و گربه» شهرام مکری توانستند نمایشی طولانی و پرمخاطب را در این گروه سینمایی تجربه کنند و حتی در نظر سنجیهای برخی سایتهای سینمایی هم از سوی کاربران امتیازهای قابل توجهی گرفتند.
فیلم «پرویز» درباره پیر پسری است به نام پرویز که از گذشته او هیچ اطلاعی نداریم و فقط میبینیم در یک مجتمع مسکونی شهری با پدر (محمود بهروزیان) نه چندان مهربان و دوست داشتنی خود یک زندگی بیهدف، تکراری و ملال آور را میگذراند. پدر او وضع مالی بدی ندارد، ولی یک رابطه قراردادی و خالی از عاطفه را با پرویز دارد.فیلم در حقیقت روایت زندگی شخصی پرویز و واکنشهای او به طردشدگی از جامعه است، با بازی درخشان زندهیاد لوون هفتوان.بازیگر و کارگردان تئاتر که تجربه حضور در فیلم«در کوچههای عشق» خسرو سینایی را داشت اما به دلیل سالها دوریاش از این عرصه و مهاجرت، بسیاری با نام و چهره او آشنا نبودند و گمان کردند او یک نابازیگر است که برای این نقش انتخاب شده.نقشی که شاید اگر لوون هفتوان با آن شمایل خاص و نفسزدنهایش که به قول برزگر موسیقی فیلم بود، آن را بازی نمیکرد به طور قطع «پرویز» فیلمی دیگر میشد. بسیاری از رسانهها پس از مرگ این بازیگر در اسفند ۹۶ با این که او پس از «پرویز» در فیلمهای مختلفی بازی کرده بود، تیتر خبر درگذشت او را «مرگ پرویز سینمای ایران» انتخاب کردند.
مجید برزگر در گفتوگویی درباره شکلگیری ایده این فیلم گفتهاست:« بعداز آنکه فیلم «فصل بارانهای موسمی» در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و مورد استقبال قرار گرفت، داستانی داشتم درباره مردی که اتفاقی برایش میافتد و به تدریج در جامعه و تحت یک شرایط خاص؛ تبدیل به آدم دیگری میشود. این داستان را با حامد رجبی دوست فیلمنامهنویسم درمیان گذاشتم. او هم داستانی داشت درباره پدر و پیر پسری که با هم زندگی میکنند. ما هم این دو داستان را باهم ترکیب کردیم و شروع به نوشتن کردیم. حامد نقش ِ بسیار پررنگ و اساسی در شکل گیری این فیلمنامه داشت. کمی بعدتر بردیا یادگاری، دوست شاعر و داستاننویسمان هم به کمک ما آمد. سه نفری به شکل کارگاهی؛ فیلمنامه را نوشتیم».
او همچنین تم اصلی فیلم را قدرت عنوان کردهاست:«تم اصلی فیلم قدرت است. مقابله با پدر و ناامن کردن شهرک و به جان هم انداختن اهالی شهرک، مردمی که به نظر زندگی آرامی درکنار هم دارند، اینها فضاییست که پرویز تصمیم میگیرد آن را بسازد».
و درباره تغییر شخصیت پرویز در فیلم توضیح دادهاست:«همه آدمها ممکن است این شر درونشان باشد ولی بیرون نیاید. فیلم درباره آدمهایی است که دیده نمیشوند یا نادیده گرفته میشوند و اینکه این آدمها وقتی بخواهند خودشان را نشان دهند حتی بعد از ۵۰ سالگی ممکن است چه کارهایی بکنند. پرویز در طول فیلم از ابتدا کار میکند. مهربان و مفید است و به همه آدمها کمک میکند ولی با یک بیاعتمادی نابجا تبدیل به آدم دیگری میشود».
برزگر درباره استقبال از فیلم هم گفته است:«برای فیلمی با این موضوع و این لحن، استقبال فوقالعاده بود. به هرحال «پرویز» فیلم شیرینی نیست. اما بازخوردهای خیلی خوبی گرفتم. گروهی خیلی از فیلم خوششان آمد و گروهی اصلا. این برای من معنیاش این است که فیلم متوسطی نشده. مهمترین نکته دربارهاش شاید این باشد که در بسیاری از کشورها معتقد بودند «پرویز» میتواند هر کدام از آنها باشد. «پرویز» میتوانست در ژاپن، آمریکا، نروژ، فرانسه یا اسپانیا ساخته شود. یعنی موضوع و بحث از یک جغرافیا و یک دوران تاریخی خارج شده و انسانی و بیزمان است».
«فصل بارانهای موسمی»:فیلمی درباره بلوغ
اولین فیلم بلند سینمایی مجید برزگر «فصل بارانهای موسمی» محصول سال ۱۳۸۸ است و زمستان ۱۳۹۵ در گروه هنروتجربه اکران شد. این فیلم داستان نوجوانی به نام سیناست (نوید لایقیمقدم) که پدر و مادرش در آستانه جداییاند و فرزندشان را در آپارتمان تنها رها کردهاند تا در مورد اینکه با کدامشان زندگی کند، تصمیم بگیرد اما سینا، علاوه بر جدایی پدر و مادرش، مشکلات دیگری نیز دارد که با آنها درگیر است.برزگر در این فیلم نگاه تازهای به زندگی نسل نوجوان طبقه متوسط ایران و مشکلات آنها دارد و به قول خودش سعی کرده با نگاه و سلیقه شخصی خودش این فیلم و البته فیلمهای بعدیاش را بسازد. او «پرویز» را هم ادامه مسیری میداند که با «فصل بارانهای موسمی» آغاز کردهاست.
مجید برزگر درباره دلیل ساخت این فیلم عنوان کرده است: «میخواستم فیلمی درباره بلوغ بسازم که به نظر من جایش در سینمای ایران خیلی خالی است. درباره مشکلات نوجوانها و محدودیتهایی که با آن مواجهاند… سعی کردیم همه پیرنگهای ملودرام را حذف کنیم، و هر جا که میخواهد به ورطه احساساتگرایی بیفتد، جلویش را بگیریم».
این کارگردان در نشست نقد و بررسی این فیلم در مشهد پیرامون شکل گیری ایده این فیلم و انتخاب بازیگران،توضیح داد:« این فیلم خیلی نیاز به تحقیق میدانی نداشت. ما در این فیلم در شهرک اکباتان پرسه میزدیم و بین بچههای نوجوان میلولیدیم. بچهها را از همان جا پیدا کردم، جز سینا که پیدا کردنش کمی طول کشید. میدانید نوجوانی من با نوجوانی پدرم خیلی فاصله نداشت اما فاصله نوجوانهای امروز با نوجوانی پدرشان اندازه یک قرن است. حتی الان طوری شده که گذشت سه چهار سال میتواند اختلاف نسلی ایجاد کند. تا جایی که ممیزی اجازه میداد سعی کردم از فرصت استفاده کنم و مشکلات و نوع نگاه نوجوانها را نشان دهم».
محسن آزرم منتقد سینما هم درباره نمایش زندگی مدرن و شهری در فیلم «فصل بارانهای موسمی» معتقد است:«در سالهای اخیر در سینمای ایران ظاهرا تمام فیلمها شهری هستند. دو سوم تولیدات سینمای ایران درباره تهران است و اکثر فیلمسازان تصور میکنند باید فیلمهایی درباره شهر بسازند اما در واقع بیشتر این فیلمها شهری نیستند. یعنی تمام چیزهایی که باید در مناسبات شهری به آنها توجه کنیم، در این فیلمها دیده نمیشوند. سالها طول کشید تا آن چیزی که اسمش را پرسهزنی میگذاریم، در سینمای ما شکل بگیرد. به یک معنی فیلم«فصل بارانهای موسمی» اولین فیلم در سینمای ایران است که مفهوم پرسه زنی، بطالت و مصرفگرایی را در زندگی مدرن و شهری وارد سینمای ایران کرد. مجید برزگر به جای آن که داستان خودش را در دل شهر روایت کند، به دل شهرکی مدرن میرود و تاکید بیشتری روی این جنبه از زندگی شهری دارد».
«فصل بارانهای موسمی»، برنده جایزه بهترین کارگردانی فیلم اول در چهاردهمین جشن خانه سینما شده و علاوه بر آن دربخش مسابقه چندین جشنواره سینمایی بینالمللی از جمله جشنواره فیلم دیدار تاجیکستان (برنده جایزه بهترین کارگردانی از این جشنواره)، جشنواره فیلم مونترآل کانادا، جشنواره فیلم سائوپائولو برزیل، جشنواره فیلم ماردل پلاتا، آرژانتین، جشنواره دِنوِر آمریکا، و جشنواره بینالمللی روتردام هلند، شرکت داشته است.
به گفته منتقدان، فیلم در مقام فیلمِ اول، موفقیت نسبی و قابل قبولی برای مجید برزگر محسوب میشد، موفقیتی که به خوبی در فیلم دومش «پرویز» ادامه یافت.