
هنر و تجربه-فاطمه رستمی: مهدی گنجی که مستند «پازلیها» و «من میخوام شاه بشم» به کارگردانی او در هنروتجربه اکران شده بود، در گفتوگویی با سایت هنروتجربه از اکران آنلاین گفته است و پلتفرمهای نمایش اینترنتی فیلم و تاثیراتی که برساختار سینما میگذارند.او همچنین از ساخت مستند بلندی در ایران و اسپانیا خبر دادهاست.
در این روزها درکنار بازگشایی سینماها، موضوع اکران آنلاین هم مسئله مهمی شده است. فکر میکنید فیلمهای هنری و تجربی در اکران آنلاین چه وضعیتی دارند و چگونه میتوانند بهتر دیده شوند؟
تا جایی که از تجربه اکران آنلاین دوستان فیلمساز، بخصوص آنهایی که فیلم کوتاه میسازند خبر دارم، به نظر میرسد پتانسیل زیادی وجود دارد، اما باید حتما به این فکر کنیم که مخاطب هدف را شناسایی کنیم و فیلم را به دستش برسانیم. ما کمتر از آنچه نیاز است برای فیلمهای اکران آنلاین تبلیغ میکنیم. اگر سریالهای شبکه نمایش خانگی و فیلمهای سینمای بدنه میتوانند در VOD ها موفق باشند، حتما فیلمهای هنری و تجربی هم میتوانند دیده شوند ضمن اینکه مخاطب این فیلمها اتفاقا تکنولوژیکتر هستند و با ماجرای دیجیتال آشنایی دارند. اتوپیای ما این بود که هنروتجربه سینمای اختصاصی داشته باشد. درست است که اکران آنلاین خوب است و یک پلتفرم مخصوص هنروتجربه هم میتواند کارساز باشد، اما کافی نیست. هنروتجربه در سالهایی که رونق گرفته، هنوز به آن هدف اصلی نرسیده است و با ایده آل همه ما فاصله دارد، اما حداقل میتوانست پلتفرم اختصاصی خودش را قبل از همه داشتهباشد.
پلتفرم اختصاصی برای نمایش آثار هنروتجربه باید دارای چه ساز و کاری باشد؟
مهمترین نکته این است که پلتفرم باید قابلیت تعامل داشته باشد. در سالهای اخیر حس میکنم تعامل هنروتجربه با مخاطبانش کم شدهاست. اصلا دوست ندارم زحماتی که این گروه سینمایی در سالهای اخیر کشیده است را زیرسوال ببرم. میدانم محدودیتهای زیادی وجود دارد، اما به هرحال نیاز است که برخی فضاهای مجازی هنروتجربه تقویت شود. پلتفرمی که برای هنروتجربه طراحی میشود باید سلیقه مخاطبان این گروه سینمایی را بشناسد و درنظر داشته باشد. تولید محتوا و سبک کاری هنروتجربه نباید شبیه به سینمای بدنه باشد و لازم است در آن خلاقیت و ویژگیهای منحصر به فردی ببینیم. عده زیادی از افراد محتواهایی تولید میکنند که کاری به کیفیت آن هم نداریم، اما همین تولید باید به بهترین شکل به دست مصرف کنندهاش برسد. در تمام شهرهای ایران هم حتما مخاطبانی هستند که دوست دارند به محصولات هنروتجربه دسترسی پیدا کنند و باید به بهترین شکل این نیاز برای آنها برآورده شود. یکی از موفقترین اکرانهای آنلاینی که در سالهای اخیر تجربه کردیم، اکران آنلاین مستند «توران خانم» بود،چرا این اکران موفق شد؟ به این دلیل که شبکه سازی کردند و فیلم برای مخاطب هدف خاص نمایش داده شد و افرادی که به هر دلیل به ماجرای توران میرهادی مربوط بودند را پیدا کردند و این به جذابیت اکران افزود. هنروتجربه به نوعی پخش کننده ما است و با فیلمساز قرارداد میبندد پس باید اقداماتی حمایتی انجام دهد. جدا از ایراداتی که به خاطر ساعات و سانس نمایش بر هنروتجربه وارد میکنند، فکر میکنم رساندن فیلم به دست جمعیت هدف خاص، نکتهای است که این گروه سینمایی تاحدودی از آن غافل شده است. هنروتجربه باید برای رقابت با پلتفرمهای پرمخاطب برنامهریزی بسیار دقیقی داشته باشد تا موفق شود.
پلتفرمی که برای هنروتجربه طراحی میشود باید سلیقه مخاطبان این گروه سینمایی را بشناسد و درنظر داشته باشد. تولید محتوا و سبک کاری هنروتجربه نباید شبیه به سینمای بدنه باشد و لازم است در آن خلاقیت و ویژگیهای منحصر به فردی ببینیم….در تمام شهرهای ایران هم حتما مخاطبانی هستند که دوست دارند به محصولات هنروتجربه دسترسی پیدا کنند و باید به بهترین شکل این نیاز برای آنها برآورده شود
به عنوان فیلمساز فکر میکنید کرونا بر ساختار فیلمسازی، چه از نظر فرمی چه محتوایی تاثیر میگذارد و در دوران پساکرونا شاهد تحولاتی خواهیم بود؟
فکر نمیکنم محتوای فیلمها تغییری کند. شاید نهایتا فیلمهایی با مضامین کرونا و … ساخته شود، اما اینکه پخش سینماها به سمت پخش آنلاین و VOD ها حرکت داده شد، نشان میدهد که راه تازهای پیش روی ماست. مردم به اجبار به دلیل بیکاری و قرنطینه ناشی از کرونا به تماشای فیلمهای اکران آنلاین روآوردهاند پس شاید در این روزها یکی از پرسودترین کارها همین پلتفرمهای اکران آنلاین هستند. نتفلیکس نمونه یک پلتفرم بینالمللی نمایش اینترنتی فیلم است. ما شاید به خاطر اینترنت ضعیف و خیلی مسائل دیگر کمی دیر به سمت اکران آنلاین رفتیم، اما حالا این شیوه نمایش باب شده است. تجربه لذت تماشای فیلم در سینما دیگر برای خانوادههای متوسط هم دور از دسترس میشود به این دلیل که مثلا یک خانواده چهارنفره با رفتن به سینما حداقل به ۲۵۰ هزار تومان برای پول بلیت، رفت و آمد و یک شام ساده نیاز دارد. پس حالا که کرونا هست مردم ترجیح میدهند در خانه و از تلویزیون فیلم سینمایی را ارزانتر از سینما ببینند. این اتفاق هم خوبیهایی دارد هم بدیهایی. دنیا با این مسائل کنار آمدهاند و کارگردانان بزرگی برای همین پلتفرمها فیلم میسازند. فیلم آخر اسکورسیزی مدت اندکی در سینما روی پرده بود و بعد به شبکههای نمایش اینترنتی رفت. دوست داشتم مقالهای پیدا کنم و بخوانم که آیا فیلمسازی مثل او در زمان تولید فیلم، دکوپاژ و… به این فکر میکرده که قرار است اثرش در مدیوم نمایش خانگی دیده شود و این نگاه در کار او اثر داشته یا نه؟!نمیدانم دقیقا چطور بوده پس نمیتوانم درموردش حرف بزنم. به هرحال در نمایش فیلم سینمایی در پلتفرم آنلاین مسائل زیادی است که به مرور حل میشود. روزی سینما هم برای مقابله و رقابت با تلویزیون هرکاری کرد که عقب نماند پس حالا هم در رقابت با پلتفرمهای آنلاین روشهای خلاقانه خودش را برای بقای حیات پیدا میکند.
در این مدت که کرونا بسیاری از پروژههای سینمایی را متوقف کرد، شما مشغول چه کارهایی بودید؟
از سال گذشته درگیر ساخت فیلمی بودم که با شیوع کرونا تدوین آن را به صورت دورکاری پیش میبردیم. امیدوارم بعد از پایان مراحل فنی بتوانیم اخبار آن را با جزئیات به رسانهها ارسال کنیم. تولید این فیلم سینمایی مستندبلند در ایران و اسپانیا انجام شده است.