هنروتجربه: «بازگشت کوتاه» این روزها در سینماهای گروه هنروتجربه در حال اکران است. «بازگشت کوتاه» مجموعه شش فیلم کوتاه «عزیز» به کارگردانی سیدمهدی برزکی، «اکو» به کارگردانی مهین صدری، «گاو آمریکایی» به کارگردانی آسمان طوسی، «جونده» به کارگردانی نوید صولتی، «آسمان آبی، زمین پاک» به کارگردانی مهیار ماندگار و «هدیه» به کارگردانی سحر ستوده است. در مطلب پیش‌رو ضمن مروری بر این آثار، یادداشت‌های کارگردان‌های «بازگشت کوتاه» را درباره فیلم‌های‌شان می‌خوانیم.
«عزیز»:هیاهو برای هیچ
سید مهدی موسوی برزکی اهل کاشان، مدرس انجمن سینمای جوانان ایران در کاشان و عضو انجمن صنفی کارگردانان خانه سینما است. عمده فعالیت‌های او در زمینه نویسندگی و کارگردانی است که آثاری چون فیلم‌های «شیخ علی» ، «زندگی شاید همین باشد» ، «زخم» ، «همه نیمه من» و «مشتری» را در کارنامه دارد. از جمله افتخارات این کارگردان جوان می‌توان به دیپلم افتخار بهترین فیلم «شیخ علی» از چهل و هشتمین جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان-دنا، دیپلم افتخار بهترین کارگردانی برای فیلم «زندگی شاید همین باشد» از هشتمین جشنواره ملی فیلم پروین اعتصامی، دیپلم افتخار بهترین کارگردانی برای فیلم «زخم» از ۵۲ جشنواره منطقه‌ای سینمای جوانان ایران ( اروند)، تندیس و دیپلم افتخار بهترین کارگردانی مستند «همه نیمه من» از انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند ایران اشاره داشت.
«عزیز» روایتی از پنهان‌کاری و قضاوت است: « حضور زن غریبه‌ای در چهلمین روز از درگذشت پدر خانواده باعث دردسرهایی برای اعضای خانواده مرحوم می‌شود.» فیلم کوتاه «عزیز» تندیس و دیپلم افتخار بهترین کارگردانی، بهترین بازیگری، بهترین صدای فیلم و بهترین فیلم کوتاه داستانی از سی و ششمین جشنواره فیلم کوتاه تهران را دریافت کرده است.
برزکی در یادداشتی درباره فیلم نوشته است: « فیلم‌نامه «عزیز» همان هیاهو برای هیچی است که ریشه در باورهایی دارد که هنوز منشا زیستن در این جغرافیا را با خود حمل می‌کند، خانواده محور قصه است و فراز و نشیب‌های آن بر محور اعتقادات استوار است، آنجا که حرف یک غریبه سند پنهان‌کاری و قضاوت‌ها می‌شود و بوی توطئه در چهلمین روز درگذشت پدر خانواده حرمت‌ها را زیر پا می‌گذارد.»
«عزیز»/ نویسنده و کارگردان: مهدی برزُکی-تصویربردار : رضا قاسمی-صدابردار: مصطفی بهمنی-طراحی و ترکیب صدا: حسین قورچیان-تدوین: ماهان عمادی-طراح چهره پردازی: مرضیه بابایی-منشی صحنه: زهرا اسدی-آهنگ‌ساز : نیما امین–دستیارکارگردان : فاطمه معیری-برنامه‌ریز: زینب گلستانه-دستیار دوم گارگردان و استوری‌بورد : ابوالفضل محمدی کی-دستیاران تصویربردار: مسعود دست آموز، سجاد سلیمی، مهدی یوسفی، محمد حسین زارع، مهدی صباغی-پشتیبانی فنی و تجهیزات: حسین حکیمیان-دستیار صدا : امیر حسین رحیم‌زاده ، مجتبی بهمنی-مجریان چهره‌پردازی: مهناز کلایی، حمید رضا عبدی-مدیر تولید: سعید قربانی-تدارکات: ابوالفضل توکلی نژاد-طراح لباس: مهسا افسری-دستیار لباس: عطیه عرب-طراح صحنه: فرهاد نصر-دستیار صحنه: ابوالفضل عباسپور-لابراتوار دیجیتال: استودیو فوتون-اصلاح رنگ: ایمان سلیمی-گرافیک: حمید رضا کرمی-عکاس: تینا کچویان-تصویربردارپشت صحنه: سجاد سلیمی-فیلم پشت صحنه : حمید رضا عطارزده-مشاور گویش راجی: زینب آکار-اجرای عنوان‌بندی و زیرنویس: مهدی هامی‌زاد-مترجم: شادی حق‌شناس، سحر ستوده-حمل و نقل: عباس رضایی، حسین مفتاحیان، سعید شجاعی-تهیه‌کنندگان: انجمن سینمای جوانان ایران – دفتر کاشان ، مهدی برزُکی-بازیگران: فرزانه آیافت، یاسمن نصیری، مهدی جعفری، یوسف محمدی، فاطمه عباسپور، زینب آکار، غلامرضا اکبری، حسام‌الدین دیمکار، مهدی رضایی، محمد جواد اسماعیل زاده، مریم حسن زاده، نیلوفر جعفری و با حضور شهلا خدیوی
«اکو»:راهی به رهایی
«زنی در آستانه چهل سالگی و پس از جدایی از همسرش با افسردگی دست و پنجه نرم می‌کند.» این خلاصه‌ای از داستان فیلم کوتاه ۱۳ دقیقه‌ای «اکو» به کارگردانی مهین صدری است.
در فیلم «اکو» ترانه علیدوستی که مدت‌هاست در فیلم بازی نکرده نقش‌آفرینی می‌کند. مجری طرح این فیلم نیز مرتضی فرشباف کارگردان فیلم‌هایی چون «سوگ»، «بهمن» و «تومان» است.
مهین صدری که روزنامه‌نگار، نمایش‌نامه‌نویس، فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان تئاتر و سینما است، کوتاه درباره فیلم خود نوشته‌است: «زندگی شاید چیزی جز تکرار و تکثیر خودمان نباشد».
«اکو»/ نویسنده و کارگردان: مهین صدری-مدیر فیلم‌برداری: مرتضی نجفی-صدابردار: هادی معنوی‌پور-طراح صحنه: شیما میرحمیدی-طراح لباس: غزاله معتمد-طراح چهره‌پردازی: عباس عباسی-تدوین‌گر: پویان شعله‌ور-طراحی و ترکیب صدا: رامین ابوالصدق-موسیقی: بامداد افشار-جلوه‌های بصری: محسن خیرآبادی-اصلاح رنگ و نور: علیرضا هدایی-گرافیک و تیتراژ: آرمان کوچکی-عکس: مریم رضوی-فیلمبردار پشت صحنه: سپهر فتاحی-آنونس: داوود صدری-دستیار کارگردان، برنامه‌ریز و مدیر تولید: شیما اسماعیل‌زاده-دستیاران: نفیسه حاجی زاده، سارا غریب-منشی صحنه: نرگس محبی آشتیانی-روابط عمومی: عسل عباسیان-تهیه‌کننده: مهین صدری-مجری طرح: مرتضی فرشباف-تولید شده در: فرش فیلم-بازیگران: ترانه علیدوستی، امیر احمد قزوینی، آدرین شنتیائی، آرین شنتیائی
«گاو آمریکایی»:قصه‌ای از جنوب
آسمان طوسی که با مستند کوتاه «می لا دو» موفق به کسب جوایز متعددی از جشنواره‌های داخلی شد، نخستین فیلم کوتاه داستانی خود را به نام «گاو آمریکایی» را کارگردانی کرده است.. «گاو آمریکایی» که محصول انجمن سینمای جوانان دفتر آبادان است قصه پسر بچه‌ای را روایت می‌کند که مالک تنها گاو نر از نژاد گاوهای آمریکایی است و رابطه بسیار خوبی با گاوش دارد. این فیلم کوتاه ۱۵ دقیقه‌ای منتخب جشنواره اوبرهاوزن در بخش کودک و نوجوان، جشن خانه سینما، فیلم کوتاه تهران، برنده نشان ایسفا از جشنواره وارش، برنده تندیس بهترین کارگردانی از جشنواره وارش، نامزد بهترین فیلم بخش بین‌الملل در جشنواره شارجه، لوح تقدیر بهترین فیلم خارجی از پنجاه و پنجمین جشنواره فیفک تونس، حضور در جشنواره صربستان، منتخب بخش آموزش جشنوارهbuff سوئد و بسیاری از جشنواره‌های دیگر بوده است.
آسمان طوسی ایده فیلم را برگرفته از رویا و ناخودآگاه خود می‌داند: « فروید باور داشت که گاهی اوقات رویاهای ما، سخنرانی یا نظری که شنیده‌ایم یا نوشته‌ای که خوانده‌ایم را بازگو می‌کنند. اما تاثیر دیدن در من چندین برابر است . من بیشتر با تصاویری که می‌بینم ، چه یک تصویر حقیقی و درحال وقوع ، چه عکس و یا نقاشی و چه یک صحنه طراحی شده؛ همه آن‌ها در من حسی را برمی‌انگیزد که رویاها و افکارم را جهت می‌دهد . حتی ممکن است سال‌ها بعد خودشان را بروز بدهند اما در نهایت داده‌های من از طریق دیدن است تا شنیدن. قصه صاحب، پسربچه‌ای که با بوفالوی آمریکاییش دوست و رفیق است و به قدرت جنسی آن افتخار می‌کند یکی از همان ایده‌هایی است که از ناخودآگاهم نشات می‌گرفت . ناخودآگاهی که بارها و بارها ترغیبم کرده بود تا یک روز از تصویر لانگ شات پسربچه‌های سبزه و عرب که در لابه‌لای بوفالوها در کارون شنا می‌کنند به نمایی نزدیک‌تر کات بزنم . بانزدیک شدن به جهان این پسربچه‌ها قصه‌ها شروع به شکل گرفتن کرد و تا در نهایت جزئیات بکر آن منطقه که همیشه از دور شاهد آن بودم به فیلم‌نامه ویژگی‌هایی اضافه کرد که برای خیلی از مخاطبان باعث هیجان و شگفتی بود. من همیشه درحال عبور از روی پل سفید اهواز در نمایی لانگ‌شات گله‌ای از بوفالوها را می‌دیدم که تعدادی پسربچه بین آن‌ها در حال شنا وبازی هستند. ارتباط دوستانه این گونه وحشی از نژاد نشخوارکنندگان با بچه‌های کوچک و صمیمیت آن‌ها برایم جذاب و دوست داشتنی بود. فضای جنوب و آن پسربچه‌های سبزه و جسور همیشه برای من جذابیت داشته و دارد . فضایی که بخش اعظمی از نوستالژی‌هایم را شامل می‌شود. جنوب آن‌قدر برایم جذاب و کاریزماتیک است و آن‌قدر فضای قصه‌گویی‌اش قدرت‌مند است که همچنان تصاویر بسیاری را از سفرها و تجربه‌ها و معاشرت‌هایم در آنجا به بانک عاطفی‌ام اضافه کردم تا روزی قصه‌شان را بسازم».
«گاو آمریکایی»/ نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده: آسمان طوسی- صدابرداران: حسن شبانکاره، بهشاد مطیعی-صداگذاری و میکس: بهروز شهامت-موسیقی: سهند نیک‌نژاد-تدوین : پویان شعله‌ور- فیلم‌برداران:رضاعبیات،حامد بقاییان- مدیر تولید: عماد سلمانیان-دستیار اول کارگردان و برنامه ریز: سینا بیگی-دستیار دوم کارگردان : یاسین مسعودی-منشی صحنه: مرضیه طوسی–عکاس: معین خیراله پور، معصومه خواجات-مدیر تدارکات: میلاد جعفری-حمل و نقل: بهرام افروز-طراح چهره‌پردازی: فروزان کلهر-اصلاح رنگ : محسن خیرآبادی-گرافیست: امیرحسین نوری-دستیار تدوین: فروغ عزیزی-مجری طرح: مجید عیدان- بازیگران: علی اکبر شرهان زاده ، فاخر دریس، شهاب حدادی ، رقیه مقدم، علیرضا زبیدی، مجید دریس، صفیه اقناشادی، مسلم ربیعی، یاسین مسعودی، فاطمه بنت ابو مصطفی، مرتضی فدخوری
«جونده»: تلاش برای بقا
نوید صولتی فارغ‌التحصیل رشته سینما و عضو انجمن فیلم کوتاه ایران (خانه سینما) است و پیش از این ساخت فیلم کوتاه داستانی «شاید وقتی دیگر» و مستند بلند «فرزند خلیج فارس» را در کارنامه خود دارد. « جونده» دومین ساخته کوتاه این کارگردان است و در خلاصه داستان فیلم آمده است: «امشب تعداد شکارچیا رو بیشتر می‌کنن، حدسشون اینه که گُرازه. آخه من نمی‌فهمم تو دل تهرون گُراز چیکار می‌کنه؟!»
این فیلم جایزه و تندیس بهترین فیلم‌برداری از سی و ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران-سال ۱۳۹۸ را برده است و نامزد بهترین فیلم داستانی، بهترین کارگردانی، بهترین فیلم هنروتجربه و بهترین تدوین از سی و ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران-سال ۱۳۹۸بوده است.
نویسنده فیلم‌نامه این فیلم کریم لک‌زاده کارگردان فیلم‌های تجربی کوتاه و بلند است که از آثار او می‌توان به «دختری در میان اتاق»،«قیچی» و «کله سرخ» اشاره کرد. بابک کریمی نیز یکی از نقش‌های اصلی این فیلم کوتاه را بازی می‌کند.
صولتی «جونده» را چالشی در فرم و محتوا می‌داند: «جونده» حاصل دغدغه‌های من نسبت به جامعه و تلاش برای بیان آن از طریق مدیوم سینماست. بیان محتوای موردنظرم از طریق فرم تازه در قالب داستانی گیرا. حاصل چالشی که انجام داده‌ام پیش نظر است. اکران هنروتجربه این فرصت را فراهم ساخته است تا «جونده» را کنار تماشاگران – فارغ از هرگونه رقابت، دوباره بازخوانی کنم، امیدوارم این تجربۀ آموزنده برای من، رضایت تماشاگران را نیز به همراه داشته باشد».
«جونده»/ کارگردان: نوید صولتی-نویسنده فیلم‌نامه: کریم لک‌زاده-مدیر فیلم‌برداری: مسعود امینی تیرانی-مدیر صدابرداری: مسیح حدپور سراج-تدوین: محمدرضا سرمدی-صداگذار: محمد مهدی جواهری زاده-برنامه‌ریز و دستیار کارگردان: یاسر فلاحتی-طراح صحنه: نوید صولتی-طراح لباس: طاهره محمدعلی-گریم: محمد علی ضرابی-موسیقی انتخابی: پیمان یزدانیان-مدیر تولید:حسین خطیبی-اصلاح رنگ: سامان مجد وفایی-منشی صحنه: فائزه اعطمی مهر-عکاس: هادی مقتدری-طراح پوستر: طاها ذاکر-دستیار اول فیلمبردار: مهدی حسینی-دستیاران صدا: حسن برادران صباغ-محسن مصلح-دستیار گریم: رضوان فتحی پور-دستیاران صحنه: امید زمانی-مسعود امامقلی-دستیار لباس: زهرا صادقی-تهیه‌کننده: نوید صولتی (انجمن سینمای جوانان ایران)- بازیگران:بابک کریمی، علیرضا مهران، علیرضا لبیبیان، آزاده مشعشعی، حامد برغانی، پیام زمان وزیری، امیر پناهی، محسن نژادی
«آسمان آبی، زمین پاک»:این‌بار فرق می‌کند
مهیار ماندگار نویسنده، کارگردان، تدوین‌گر و فارغ‌التحصیل رشته سینما از دانشگاه هنر تهران است. او با فیلم کوتاه اخیرش «اسب سفید بالدار»، موفق به دریافت جایزه از هفتادمین دوره جشنواره برلین شد. او همچنین با حضور در پروژه‌ای مشترک با دانشگاه بابلزبرگ آلمان فیلم مستند «مارگارینا بایلارینا» را در برلین فیلم‌برداری کرد.
در خلاصه داستان این فیلم آمده‌است:«من مسعودم. اینجا هم اتاق بازداشته. کارم دزدیه، همیشه هم برای همین می‌گیرنم. ولى این‌بار یک اتهام دیگه بهم زدن…»
فیلم «آسمان آبی، زمین پاک» از جمله آثار موفق کوتاه اخیر است که در جشنواره‌های مختلف خارجی به نمایش درآمده و جوایزی چون بهترین فیلم آسیایی هفدهمین جشنواره دانشجویی پکن، بهترین فیلم زیر ۱۵ دقیقه جشن تصویر سال، بهترین فیلم‌برداری جشن تصویر سال و بهترین موسیقی فیلم جشنواره نهال را کسب کرده است.
«آسمان آبی زمین پاک»/ نویسنده، کارگردان،تدوین و تهیه‌کننده: مهیار ماندگار-مدیر فیلم‌برداری: سروش علیزاده-موسیقی: سالار محمداصغری-صداگذار: حسین قورچیان-طراح صحنه و لباس: پوریا اخوان-دستیار اول کارگردان: میلاد فداکار-اصلاح رنگ: امیرحسین خوشبین-گریم: هدا رودبار-صدابردار: مصطفی منجیلی-جلوه‌های ویژه: جمال غیاث بیگی-منشی صحنه: سارا قاضی-عکاس: آرتا پایا- بازیگران: سپهر طهرانچی، سیاوش خادم حسینی، سارا قمشه ای، آرش وزیرنظامی، محمد بهرامی
«هدیه»:تاوان حقیقت
«هدیه دختری ۱۴ ساله است که از سرویس مدرسه فرار می‌کند. دوست او مجبور می‌شود تا علت فرار او را به پدرهدیه و مدیر مدرسه توضیح دهد.» آنچه خواندید خلاصه داستان فیلم کوتاه «هدیه» به کارگردانی سحر ستوده است. این کارگردان تلاش کرده با این فیلم نقبی به دنیای نوجوانی و مسائل و هیجانات آن بزند.
سحر ستوده فارغ‌التحصیل هنرستان موسیقی دختران و لیسانس موسیقی از دانشگاه هنر است. و در تئاتر سابقه بازی و نوازندگی دارد.او برای بازی در فیلم کوتاه «بچه» در سال ۹۳ به کارگردانی علی عسگری موفق به دریافت جایزه بهترین بازیگری زن از ایتالیا شد. ستوده درسال ۹۶ اولین فیلم کوتاه خود «هدیه» را به تهیه‌کنندگی اشکان اشکانی جلوی دوربین برد و در سال ۹۸ فیلم دوم خود را با نام «به هیچکس نگو» و تهیه کنندگی اشکان اشکانی به پایان رساند.
کارگردان در یادداشت خود درباره فیلم نوشته است: «تردید در بیان حقیقت مساله‌ای است که هر انسانی بارها در طول زندگی‌اش با آن روبه‌رو می‌شود و شاید یکی از دشوارترین تصمیم‌های هر فرد به شمار آید. کودک تا زمانی که طعم تنبیه را نچشد، از گفتن حقیقت واهمه‌ای نخواهد داشت. اما با گذشت زمان و روبه‌رو شدن با تاوان گفتن حقیقت، یاد می‌گیرد که با پنهان‌کاری از تنبیه و نا امنی ناشی از صداقت خود بگریزد. در نهایت انسان به جایی می‌رسد که به طور ناخودآگاه پیش از بیان حقیقت با خود دو دو تا چهارتایی می‌کند و منفعت و ضرر خود را می‌سنجد. میزان مواجه شدن با این کلنجار در زندگی روزمره انسان، با توجه به فرهنگ آن جامعه، خانواده و نظام آموزشی که جامعه را بارور کرده، متفاوت است. قصه «هدیه» که رویارویی دختری ۱۴ ساله با فاش کردن و یا پنهان‌کردن راز دوستش است، نقدی است بر خانواده و نظام آموزشی که نقش بنیادی در سرکوب عواطف طبیعی نوجوانان، عدم پذیرش هیجانات آن‌ها و انکار واقعیت‌های روز جامعه دارند. عدم هماهنگی و شناخت سیستم آموزشی و خانواده‌ها از نسل امروز گاه موجب اتفاق‌هایی غیر قابل جبران می شود».
این فیلم تاکنون موفق شده جوایزی چون بهترین فیلم جشنواره مستقل قبرس، جایزه سوم بهترین فیلم در جشنواره بین‌المللی آمیتی ترکیه، بهترین فیلم کوتاه از جشنواره دایموند ایتالیا ،جایزه هییت داوران جشنواره ساندی شورتس لندن و بهترین فیلم از نگاه تماشاگر در جشنواره فیلم های ایرانی پاریس را کسب کند.
«هدیه»/ نویسنده و کارگردان: سحر ستوده-تهیه‌کننده و مدیر فیلم‌برداری: اشکان اشکانی-صدابردار: سعید بجنوردی-برنامه ریز: حمید خزایی-تدوین: محمدرضا کشمیری-طراح گریم: علی کاظمی-طراحی و ترکیب صدا: شاهین پورداداشی-دستیار کارگردان: مهدی مهربان-تصحیح رنگ: سامان مجد وفایی-طراح صحنه: سوگند ساجدی-دستیار صدابردار: فرزین زند-منشی صحنه: ساناز شهبازی-مجری طرح: داریوش عبادی -بازیگران: یسنا سیرتی، مهدی مهربان، زینب شعبانی، لیلا مهربان، محدثه پوربهرامی
