
هنروتجربه-سعید حضرتی: فرزدا خوشدست میگوید از اکران «خط باریک قرمز» و حمایت گروه هنروتجربه از فیلم خودم راضی هستم اما مشکل اینجاست که از حمایتی که از هنروتجربه میشود، راضی نیستم. هنروتجربه ظرفیتی است که تمام و کمال در حمایت از فیلمها و مستندها و فیلمساز قرار میگیرد ولی این ظرفیت محدود و کوچک است. هنروتجربه تمام توان خود را برای حمایت فیلمها میگذارد اما آیا سازمان سینمایی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تمام توان خود را برای حمایت از گروه هنروتجربه میگذارد؟
فرزاد خوشدست کارگردان مستند «خط باریک قرمز» که در سینماهای هنروتجربه در حال اکران است.درباره روند ساخت این اثر به سایت هنروتجربه گفت: «سال ۹۴ فیلمی ساختم در زندان زنان به نام «زنی که نام ندارد» که در جشنوارههای متعددی نمایش داده شد. در آن اثر با خانمی مواجه شدم که از ۱۳ سالگی در زندان بود و آن زمان ۳۱ سال داشت. او به خاطر جرمی که مرتکب شد ابتدا به کانون میرود و بعد زندان رجایی شهر و سپس به زندان قرچک ورامین منتقل میشود. روزی که با او خداحافظی میکردم به من گفت کاش کارتان چند روز بیشتر طول بکشد پرسیدم چرا؟ گفت چون در این روزها قرص آرامبخش نمیخورم و راحت میخوابم. این سخن انگیزهای شد و من رفتم تا با بچههای زیر ۱۸ سال یک پروژه آزمایشی را انجام دهیم و ببینیم نتیجه دارد یا نه و خوشبختانه نتیجه شگرفی رخ داد. من از سال ۹۴ تحقیق و پژوهش را در کانون اصلاح و تربیت شروع کردم و تحقیقات به من کمک کرد کار متوقف نشود».
او افزود: «ما در کشوری هستیم که متاسفانه آمار جرم قابل توجه است. این فیلم هم برای موضوعی مرتبط با جرم پیشنهاد میدهد که آن را عملی میکند و جواب هم میگیرد. اینکه پیام را برای چه دلیلی میخواهم روایت کنم برایم مهمتر از این است که بخواهم با فرم بازی کنم. در واقع تاثیرگذاری اثرم در جامعه اولویت پیدا کرده است و حتی اگر یک نفر هم نگاهش با فیلم من عوض شود،به هدف رسیدهام».
کارگردان «وقایع نگاری یک فیلمساز ناتمام» توضیح داد:«مسائل درمانی و زندگی هشت، نه نفر نوجوانی که در ابتدای کار انتخاب شدند و تا انتها همراه ما بودند، برایم خیلی مهم بود و تصمیم گرفتم تا مدتی آنها را رها نکنم و بتوانم کمکی در جهت بهبود شرایط بازیگران فیلم انجام دهم. میخواستم وقتی این نوجوانها به اجتماع و خانوادههای خود برمیگردند احساس مسئولیت بیشتری داشته باشند و تغییراتی که در مسیر فیلم ساختن پیش میآمد را در زندگی روزمره خود احساس کنند. به علاوه برایم بسیار مهم بود در زمان اکران مستند حال آنها مثل من خوب باشد و در وضعیت مناسبی باشند. واقعیت این است وقتی فیلمبرداری «خط باریک قرمز» بعد از چندین ماه تحقیق و مجوز و فیلمبرداری تمام شد، به فاصله یک هفته برای نمایش فیلم قبلیام در جشنوارهای به یونان رفتم.ان روزها حال خیلی خوبی هم داشتم اما آنجا با خودم فکر کردم که در فینال فیلم بازیگران به آنچه میخواستند رسیدند و خودم هم راضی هستم ولی من اینجا در اروپا هستم و آنها همچنان در زندان بهسر میبرند. وقتی از یونان برگشتم پیگیر زندگی بازیگران فیلمم شدم و خوشبختانه با وجود شرایط سخت بچهها،کمکها و حمایتهای ارگانهای مختلف و خیرین نتیجه داد و منجر به آزادی آنها شد».
میخواستم وقتی این نوجوانها به اجتماع و خانوادههای خود برمیگردند احساس مسئولیت بیشتری داشته باشند و تغییراتی که در مسیر فیلم ساختن پیش میآمد را در زندگی روزمره خود احساس کنند. به علاوه برایم بسیار مهم بود در زمان اکران مستند حال آنها مثل من خوب باشد و در وضعیت مناسبی باشند
خوشدست در ادامه در مورد سرنوشت تعدادی از بچههای این فیلم عنوان کرد: «در «خط باریک قرمز» علاوه بر بازیگران، بچههای کانون اصلاح تربیت نیز حضور داشتند. این در حالی بود که سال گذشته در زمان جشنواره جهانی فجر به من اعلام کردند که حکم قصاص میلاد آمده است. در این شرایط بود که ما ۱۳ ماه پیگیری کردیم تا اینکه میلاد اول خردادماه امسال آزاد شد. یکی دیگر از بچههای فیلم که در کانون هنوز در حبس بود با نام مهدی بود. من از آن زمان پیگیر آزادی مهدی بودم و دوستان در قوه قضاییه به ویژه قاضی محمد شهریاری معاون دادستان و سرپرست دادسرای جنایی قوه قضاییه در این مسیر بسیار به من کمک کردند و ماه گذشته مهدی هم آزاد شد».
با این فیلم بازیگران شناختهای شدهای همراهی میکنند،خوشدست درباره تاثیر حضور این بازیگران در کنار نوجوانان مجرم در زندان گفت: «در حقیقت بخشی مهمی از بازیگران ما که به عنوان سلبریتی شناخته میشوند آرتیستهایی هستند از بطن جامعه و دغدغههای مشترکی با همه ما دارند و گواه آن فیلم «خط باریک قرمز» است. این بازیگران شناختهشده پذیرفتند، در فضای سنگین زندان با وجود تمام تاثیراتی که میتواند بر روح و روان آدمی بگذارد، با عشق و علاقه کار کنند و در کنار بچههای آسیبدیده باشند. بازیگران احساساست رقیقتری دارند و با کتاب و شعر و موسیقی انس دارند اما برای کارهای انساندوستانه پیش قدم میشوند. احساس مسئولیت میکنند و نهایت تلاش خود را برای هرچه بهتر شدن فیلم انجام میدهند. بازیگران شناخته شده فیلم هم همچنان با بچهها و فیلم و تجربه زندگی میکنند و سنگینترین تجربه را در این فیلم توماج دانشبهزادی انجام داد که از اول فیلمبرداری تا آخر به عنوان شخصیت اصلی حضور داشت و کنار بچهها زندگی کرد و بعد از آن هم در کنار من بود و پیگیر مسائل نوجوانان فیلم».
او در ادامه همین بحث در مورد نحوه حضور و همکاری بازیگران توضیح داد: «موضوع کار من به شکلی با بازیگری و تئاتر درمانی گره خورده بود. طبیعتا تعداد زیادی از مربیان این فیلم چهرههای مهم بازیگری تئاتر ایران هستند که با دانش درامتراپی و نمایش درمانی که داشتند به گروه اضافه شدند البته، چون تجربه بازیگری تئاتر و حتی سینما را داشتند، بعضی لحظات خودشان هم نمیدانستند نقش بازی یا زندگی میکنند. اما بینهایت درگیر موضوع و فضای زندان بودند. من همین سردرگمی حضور آنها را هم دوست داشتم،چون زندگی زندانیان را باورپذیرتر میکرد. فضای سنگین زندان را نه فقط در قاب، در نگاه آنها نیز میدیدم. بدون تعارف مجرمین و مسیری که آنها میرفتند برای من مهمتر از مربیان بودند و در فیلم هم همین هم شد».
«خط باریک قرمز» وقتی در جشنواره سینما حقیقت به نمایش درآمد بازخوردهای بسیار مثبتی را هم از تماشاگران و هم منتقدان و کارشناسان دریافت کرد. از ابتدای اکران این فیلم در هنروتجربه هم تماشاگران استقبال خوبی از آن داشتهاند.خوشدست بازخوردهای این فیلم تاکنون را بسیار خوب عنوان کرد و از برنامههای وسیعی که برای تبلیغات آن دارند،خبر داد:«تا امروز تماشاگرانی که فیلم را دیدند، تشویق و مهر و محبت بسیاری به ما داشتند. کامنتها و تماسها و بازتابی که «خط باریک قرمز» در میان مردم داشته فوقالعاده است و البته کار ما از هفته آینده شروع میشود. قرار است تبلیغات گستردهتری در سطح کشور انجام دهیم که طبیعتا باعث میشود تماشاگران بیشتری به سینما بیایند و بازخوردهای بیشتری داشته باشیم. در کنار مردم دوست دارم مسئولین فیلم را ببیند، مسئولینی که موظفند نسبت به کاهش و پیشگیری جرم و کاهش جمعیت کیفری کشور تلاش بکنند. باید همه ما در کنار هم به این وظایف مهم توجه داشته باشیم و به پیامدهای مثبتی که فیلم در زندگی این نوجوانان داشته است. شما وقتی پایان به روز خرداد ۹۹ را مشاهده میکنید متوجه این تغییر مثبت و نیک بچههای فیلم میشوید و ممکن است یک سال دیگر فیلم را با پایانبندی جدیدی اکران کنم تا همه متوجه این تغییرات مثبت در زندگی بچهها شوند. سازمانهای مربوطه هیچ حمایتی از فیلم نکردند اما جالب است بعد از اکران فیلم و نمایش «خط باریک قرمز» ارگانها و سازمانهایی که به طور مستقیم درگیر سینما نبودند و کارشان ارتباط مستقیم با فیلم و حمایت از فیلمها نیست مانند وزارت کشور، سازمان زندانها، قوه قضائیه، نیروی انتظامی و … از این فیلم حمایت کردند. تمام پیام این فیلم بحث فرهنگ و ارشاد است و انتظارمان این است که مسئولین مربوطه عنایت ویژهای نسبت به اینگونه فیلمها داشته باشند. البته باید این را هم بگویم که علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد فارابی فیلم را دیدهاند و خیلی به من کمک کردند و بسیاری از مسئولین کشور که فیلم را دیدند به دعوت ایشان انجام شده است».
خوشدست ادامه داد: «در همینجا من از سید عباس صالحی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان یک چهره فرهنگی و دلسوز رسما درخواست میکنم به احترام دو واژه فرهنگ و ارشاد، مستند «خط باریک قرمز» را ببینند.»
از اکران «خط باریک قرمز» و حمایت گروه هنروتجربه از فیلم خودم راضی هستم اما مشکل اینجاست که از حمایتی که از هنروتجربه میشود راضی نیستم. هنروتجربه ظرفیتی است که تمام و کمال در حمایت از فیلمها و مستندها و فیلمساز قرار میگیرد ولی این ظرفیت محدود و کوچک است.
این کارگردان درباره اکران مستند خود در گروه هنروتجربه گفت: «از اکران «خط باریک قرمز» و حمایت گروه هنروتجربه از فیلم خودم راضی هستم اما مشکل اینجاست که از حمایتی که از هنروتجربه میشود راضی نیستم. هنروتجربه ظرفیتی است که تمام و کمال در حمایت از فیلمها و مستندها و فیلمساز قرار میگیرد ولی این ظرفیت محدود و کوچک است. هنروتجربه تمام توان خود را برای حمایت فیلمها میگذارد اما آیا سازمان سینمایی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تمام توان خود را برای حمایت از گروه هنروتجربه میگذارد؟ باید از ظرفیت بالایی که در هنروتجربه وجود دارد استفاده کرد و با دادن امکانات مختلف از جمله تبلیغات، سالنهای سینمایی، افزایش بودجه و… از این گروه حمایت کرد».
خوشدست همچنین درباره فعالیت این روزهای خود توضیح داد: « در حال حاضر نوشتن فیلمنامه بلند سینمایی را با یکی از دوستانم که مرحله تحقیق و پژوهش آن همچنان ادامه دارد را مینویسم و یکی از دلایل کار در حوزه فیلم بلند سینمایی، استراحت است. در حقیقت فیلم بلند داستانی برای کسی چون من شسته رفتهتر و راحتتر است و برای بازیابی انرژی ادامه کار در حوزه مستند مناسب است. فضای این فیلم هم شبیه به «خط باریک قرمز» ساخت فیلم مستند و آن هم فیلمی شبیه «خط باریک قرمز» به اندازه دو فیلم داستانی پربازیگر انرژی میگیرد. قبل از این البته فیلم بلند داستانی با پروانه ساخت ویدیویی ساخته بودم به نام «نگاه خیره» که قبل از «خط باریک قرمز» ساخته شد که به زودی اکران میشود. این فیلم جدید در صورت ساخت اولین فیلم بلند داستانی با پروانه نمایش سینمایی خواهد بود. پروژه مستند دیگری هم در نظر دارم بسازم که بسیار سختتر ار «خط باریک قرمز» است که امیدوارم در آینده امکان ساخت آن محقق شود».
او ادامه داد: «دوست دارم همچنان در این فضاها و فضاهای مشابه کار کنم و امیدوارم موفقیتهایی که «خط باریک قرمز» به دست آورده است در کارهای آینده هم تکرار شود. هم نگرانی دارم و هم حساسیت برای فیلم بعدی خودم و تلاش میکنم دست به هر کاری نزنم و از موفقیتهای «خط باریک قرمز» مراقبت کنم».