رها فریدی:«چی‌چکا» پرتره جامعه امروز ما است
هنروتجربه:رها فریدی می‌گوید با وجود اینکه «چی‌چکا» فیلم ساده و جمع و جوری است و از لحاظ تکنیکی بیگ پروداکشن نیست، اما مفاهیمی که مطرح می‌کند با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند.
رها فریدی درباره نحوه آغاز پژوهش‌های کستند«چی چکا قصه شب» که این روزها در هنروتجربه در حال اکران است،به ایلنا گفت: «بیشترین زمان را در این فیلم صرف تحقیق و تدوین آن کردم. سال ۱۳۸۰ کنجکاوی‌هایم درباره ابراهیم منصفی آغاز شد و از آن زمان به سراغ حسن کرمی یکی از دوستان نزدیک ابراهیم منصفی رفتم. متاسفانه حسن کرمی یک سال بعد از مصاحبه‌ای که با ایشان انجام دادم به مرگ خودخواسته از دنیا رفت. من این شانس را داشتم که زندگی ابراهیم منصفی را از زبان حسن کرمی ضبط کنم. اوایل فقط صدا را با یک واکمن ضبط می‌کردم. بعد که موضوع برایم جدی‌تر شد به سراغ آلبوم‌های خانوادگی مادرم و قومش رفتم، چون منصفی در همان محله‌‌ای بزرگ شده بود که مادرم در آن زندگی می‌کرد و سعی کردم از میان آلبوم‌های خانوادگی عکس‌های مربوط به منصفی را جمع‌آوری کنم. منصفی دوست صمیمی دایی و دایی مادرم بود و به خانه مادربزرگم رفت و آمد داشت. بعد از آن به سراغ یاران و نزدیکانش رفتم که هر یک خاطرات و شناختی از او داشتند. منصفی انسان پیچیده‌ای بود، ساز می‌زد و آواز می‌خواند و ترانه‌هایی را می‌نوشت که در نوع خودش یگانه بودند. هنوز در هرمزگان و حتی فراتر از آن چنین ترانه‌هایی آوانگارد محسوب می شوند. منصفی از زمانه خودش بسیار جلوتر بود. او از ادبیات جنوب به طرز ویژه‌ای در ترانه‌هایش بهره برد و به سراغ مفاهیم مهمی هم‌چون عدالت و آزادگی و عشق رفت و آن‌ها را به شکل بدیعی نوشت. متریال این مستند ذره ذره و طی سال‌ها جمع‌آوری شد. سال ۸۸ بود که شروع به ضبط تصاویر مستند به صورت پراکنده کردم».
این کارگردان در بخشی از این گفت‌وگو مورد سختی کار تدوین این فیلم عنوان کرد: «تدوین این اثر کار بسیار سختی بود. اما مهم‌تر از این موضوع برای من ثبت روایات این شخصیت‌ها بود. در واقع تلاش کردم یک گنجینه تاریخ شفاهی از موزیسین‌های خطه هرمزگان جمع‌آوری کنم. بسیاری از این افراد در سنین کهنسالی هستند و هر لحظه امکان داشت دیگر در این دنیا نباشند و واقعا حیف بود این تجربیات جایی ثبت و ضبط نشود. در لابه‌لای این گفت‌وگوها من به دنبال مفاهیم و آداب و رسومی بودم که رفته‌رفته از فرهنگ مردم هرمزگان رخت بسته و باید جایی در تاریخ باقی می‌ماند. نیم ساعت تا چهل دقیقه هر گفت‌وگوی این افراد به زندگی شخصی خودشان بازمی‌گردد و بعد به سراغ شخصیت منصفی می‌رویم. این گفت‌وگوها یک حسن هم داشت و آن این بود که اکثر آن‌ها بعد از حدود نیم ساعت و چهل دقیقه حضور دوربین را فراموش می‌کنند و خیلی راحت حرف می‌زنند. همین فضای «چی‌چکا» را بسیار صمیمی کرده. از طرفی صحبت‌های هر فرد من را به سمت نفر بعدی سوق می‌داد و در واقع مراحل تحقیق و پژوهش و فیلم‌برداری این مستند به صورت همزمان پیش می‌رفت».
فریدی درباره بازخوردهای مخاطبین فیلم نیز بیان کرد: «با وجود اینکه «چی‌چکا» فیلم ساده و جمع و جوری است و از لحاظ تکنیکی بیگ پروداکشن نیست، اما مفاهیمی که مطرح می‌کند با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند. «چی‌چکا» نه تنها از فرهنگ بومی هرمزگان بلکه از عشق و شکست، فقر و بی عدالتی، رویای آزادی و موسیقی، مشکلات اجتماعی و طنز دوران می گوید. در واقع «چی‌چکا» نه تنها پرتره یک فرد است، بلکه پرتره جامعه امروز ما است. من باور داشتم که این مستند می‌تواند با مخاطبی که این زمان را زندگی می‌کند، ارتباط برقرار کند.»
او افزود: «اگر کرونا نبود این فیلم می‌توانست فروش بیشتری داشته باشد. البته این وضعیت و این نارضایتی یک اتفاق تحمیلی به کل جامعه است. اما با وجود کرونا فروش فیلم در گیشه بد نبوده. من فکر نمی‌کردم در این شرایط حتی به همین اندازه هم بفروشد.»
فریدی درباره اینکه آیا «چی‌چکا» اکران آنلاین می‌شود عنوان کرد: «بله قطعا. اما چون دوست دارم فیلم روی پرده دیده شود تا جایی که امکانش باشد رفتن به سمت اکران آنلاین را به تاخیر می‌اندازم اما این موضوع هم در برنامه‌های بعدی نمایش فیلم هست».
