هنروتجربه:«منگی» به کارگردانی رسول کاهانی این روزها بر پرده سینماهای گروه هنروتجربه است. به همین بهانه سحر عصر آزاد، منتقد سینما یادداشتی بر این فیلم نوشته که در ادامه میخوانید.
«منگی هرچند در فرم روایت وامدار شیوه پلان-سکانس است که مبنای شکلگیری فیلمهای کوتاه و بلند متعددی در سینمای ایران و جهان بوده، اما این تکنیک را بسط داده و توانسته کارکرد متفاوتی برای گسترش درام محوری از آن بگیرد.
«منگی» همچون نمایش «زبان اصلی» این کارگردان، چالش و بنبست روابط زوجها را محور کار خود قرار میدهد اما این تنها بهانهای است برای شروع قصه و شکل گرفتن موقعیت بحرانی و درهم تنیده پنج کاراکتر اصلی در ویلایی در شهرک شمال؛ پریسا در آستانه طلاق همراه با برادرش برای تحویل گرفتن جهیزیه سراغ شوهرش میرود.
در واقع فیلمساز با گذر از این موقعیت کلیشهای موفق میشود از یک رابطه فروپاشیده در آستانه طلاق، نقبی به بن بستهایی بزند که رابطه خواهر- برادری، رفاقت مردانه و آشنایی تازه یافته زنانه را شامل میشود. این مهم میسر نمیشود مگر به مدد فرم روایی تو در تویی که کاهانی برای روایت خود انتخاب کرده تا با شکستن زمان و تقطیع حال به گذشته و آینده، به نوعی هر سه زمان را به بازی بگیرد تا به آسیبشناسی صورتِ ظاهر و باطنِ پنهان روابط انسانی بپردازد.
به همین دلیل است که شیوه پلان- سکانس به کار رفته در فیلم «منگی» واجد تمایز و تازگی است که در به رخ کشیدن یک فرم روایی- تصویری و اجرای یک تکنیک پیچیده محدود نمیشود بلکه این امتیاز را دارد که فرم را در خدمت ایجاد زاویهای همه شمول به نگاه مخاطب قرار داده تا یک موقعیت ظاهرا کوتاه را؛ به جهت زمان و بُعد وقایع و کاراکترها بسط داده و تبدیل به آسیبشناسی از روابط تو در تو در فاصله زمانی کوتاه کند.
ویژگی مهم دیگر فیلم را باید نقش آفرینیهای دقیق، به اندازه و حساب شده بازیگران و حفظ راکورد و حس و حال موقعیتهای مختلف و گاه متضاد دانست که بدون کات باید در آنها نمود پیدا کند؛ نه آنقدر برجسته که تبدیل به اغراق شود نه آنقدر ناملموس که ابهام ایجاد کند. طبعاً این موفقیت به سابقه تئاتری رسول کاهانی در کار با بازیگران ناآشنا ولی به شدت حرفهای بازمیگردد، چراکه مخاطب را با کنجکاوی به پیگیری گرهگشاییهایی متعدد خود وامیدارد تا با شیوهای نامتعارف با این قصه آشنا همراه شود.
در انتها آنچه از «منگی» به ذهن مخاطب میماند نه شیوه اجرای پلان- سکانس و فرم روایی و نمایشی کار بلکه خلق درامی است که فیلمساز برای همراه کردن مخاطب با این درام پرپیچش و به ظاهر ساده و متعارف؛ به شیوهای تازه و نامتعارف طراحی کرده تا در نهایت بدون دلزدگی این کالبدشکافی را دنبال کند.