مهوش شیخ‌الاسلامی در مراسم بزرگداشتش مطرح کرد:
مستندسازان بیشتر باید به مسائل محیط زیستی بپردازند
هنروتجربه: مراسم بزرگداشت مهوش شیخ‌الاسلامی در دومین روز از چهاردهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت برگزار شد.
به گزارش سایت هنروتجربه به نقل از ستاد اطلاع رسانی جشنواره، محمد حمیدی‌مقدم دبیر چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت درباره برپایی اولین روز جشنواره عنوان کرد: «روز اول جشنواره خیلی خوب بود، تجربه عجیب و متفاوتی که تا حالا نداشتیم. تا به حال پیش نیامده بود که در افتتاحیه جشنواره سینماحقیقت کسی در سالن نباشد و بخواهیم برای مخاطبان فضای مجازی صحبت کنیم. این جهان جدیدی است که به روی ما گشوده شده است. همانطور که دیروز گفتم، این جهان جدید و غیر قابل گریزی است.»
دبیر چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت در بخش دیگری از صحبت هایش یادآور شد: «با اتفاق‌های بد سال ۹۹ ما چهار بزرگ را از دست دادیم و تصمیم گرفتیم هم قدر بزرگان زنده را بدانیم و هم نکوداشتی برای چهار عزیز از دست رفته برپا کنیم. در این مسیر رسیدیم به اینکه ترکیب افراد چگونه باشد. جالب است که از هر طرف در سینمای مستند بروید به نام شیخ‌الاسلامی می‌رسید. ایشان در حوزه‌های گوناگون مستند تجربه‌های متفاوت و متنوعی دارند. شرکت فعال ایشان در جشنواره‌های مختلف داخلی و خارجی و اینکه عضو پویا و فعالی در تعامل با جامعه مستند بودند باعث شد با تصمیم گروهی و جمعی در شورای سیاست‌گذاری جشنواره، روزی را برای بزرگداشت خانم شیخ‌الاسلامی نام‌گذاری کنیم و خوشحالم که امروز را به ایشان تقدیم کردیم.»
پس از صحبت‌های حمیدی‌مقدم، بخشی از مستندی درباره مهوش شیخ‌الاسلامی به کارگردانی مریم حق‌پناه پخش شد.
در ادامه مریم حق‌پناه درباره این فیلم و چگونگی ساخت آن توضیح داد.
ارد زند هم در بخش دیگری از برنامه روی صحنه آمد تا درباره مهوش شیخ‌الاسلامی صحبت کند. این مستندساز درباره همکاری و ارتباط با شیخ‌الاسلامی گفت: «باید قدردان انجمن سینمای مستند باشم که باعث شد چند سال بعد با ایشان در گروه عضوگیری انجمن همراه باشم. خانم شیخ‌الاسلامی متانت داشت و نسبت به فیلم‌های فیلم سازان سختگیر نبود و می‌گفت ما داوری جشنواره که نمی‌کنیم، قرار است اینها عضو انجمن شوند و باید اجازه دهیم بیایند و با سینمای مستند و مستندازان آشنا شوند. نظر ایشان خیلی تاثیرگذار بود و افرادی که در آن دوره عضو انجمن شدند بعد به چهره‌های شاخصی تبدیل شدند.»
سخنران بعدی این مراسم بزرگداشت محبوبه هنریان بود که در ابتدای صحبت‌هایش تاثیرگذارترین مستندهای مهوش شیخ‌الاسلامی را «ماده ۶۱» و «به کجا تعلق دارم» خواند و افزود: «یکی از ویژگی‌های تحسین‌برانگیز خانم شیخ‌الاسلامی و از موفقیت‌های ایشان این بود که با دقت و درایت تحقیق و پژوهش می‌کرد و به سوژه‌ها می‌پرداخت و باعث شد با وجود محدودیت‌های مستند راهش را ادامه دهد و مثل خیلی‌ها کم نیاورد.»
مستندساز دیگری که برای صحبت درباره مهوش شیخ‌الاسلامی روی صحنه آمد، محمدرضا جهان‌پناه بود که مستند «یوفک» شیخ‌الاسلامی را آغاز آشنایی خود با سینمای مستند خواند و گفت: «روایت فیلم و تصاویرش برای من واقعاً حیرت‌انگیز بود و همان نقطه‌ای بود که فهمیدم به سینمای مستند علاقه دارم. یکی دو سال پیش فرصتی فراهم شد تا با ایشان همکاری کنم و «موسیو مارکوف» را باهم کار کردیم که امیدوارم برای اکران در سال آینده آماده شود.»
در پایان این مراسم مهوش شیخ‌الاسلامی روی صحنه آمد و در ابتدای صحبت‌هایش ایستاده و رو به حاضران سالن و دوربین پخش آنلاین برنامه، گفت: «خیلی لطف کردید که با وجود مشکلات کرونا و شرایط سخت، این مراسم را برگزار کردید. از اینکه دوستانی درباره من اینطور صحبت کردند خیلی تعجب کردم، عادت به این تعاریف ندارم. امشب خیلی خوب می‌خوابم. به خاطر حرف‌های زیبایی که شنیدم.»
شیخ‌الاسلامی درباره اینکه آیا زن بودن باعث دشواری کارش شده یا نه، گفت: «زن بودن عامل بازدارنده‌ای برای مستندسازی من نبوده است و مشکلی نداشتم. شاید اوایل مشکلاتی داشتم، به هرحال تنها زنی بودم که کارگردانی می‌کرد و برای گروه پذیرفتنش سخت بود. اما مستندسازی رفتاری لازم دارد که باید یاد بگیرید. مثلاً اینکه وقتی به روستایی برای ساخت مستند می‌روید نباید از بالا به مردم نگاه کنید. این خیلی مهم است و روی بقیه تاثیر می‌گذارد. نمی‌گویم نمایش بدهیم اما نباید کاری انجام دهیم که مردم دوست ندارند و به خاطرش اذیت می‌شوند.»
شیخ‌الاسلامی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا حسرتی از اینکه در این دوره مستندسازی را شروع نکرده است، دارد؟ گفت: «من خیلی چیزها از دهه‌های قبل که کارم را شروع کردم و فیلم ۳۵ میلیمتری یاد گرفتم و هنوز هم تربیت و آداب فیلم ۳۵ میلیمتری با من است و دوستش دارم. در کنار اینها می‌دانم که الان مونتاژ خیلی فوق‌العاده شده، من قطع نگاتیو هم کار کرده‌ام و سختی‌هایش را می‌دانم. اینها تجربه‌هایی است که به من کمک کرده. البته دیگر مثل سابق نیستم. قبلاً سخت‌گیرتر بودم. الان با فرم دیجیتال هم کار می‌کنم.»
شیخ‌الاسلامی درباره آخرین پروژه‌ای که برای مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و درباره مارکوف معمار روسی می‌سازد، گفت: «من همه نوع مستند ساخته‌ام و این یکی مانده بود. من به زیبایی و ساختمان اهمیت می‌دهم و مدت‌ها در ذهنم مانده بود که ما بارها و بارها به ساختمان زیبای پست می‌رویم اما نمی‌دانیم معمارش کیست؟ و این باعث شد به فکر معرفی مارکوف بیافتم که امیدوارم سال آینده آماده نمایش شود. اولین باری است که فیلم تحقیقی تاریخی به این شکل کار می‌کنم و از زمان ساخت این فیلم احترامم برای مستندسازان این نوع مستند، بیشتر شده است، چون می‌دانم کار فوق‌العاده مشکلی است.»
شیخ‌الاسلامی در پایان صحبت‌هایش و به درخواست منصور ضابطیان جمله‌ای خطاب به مستندسازان گفت: «من خیلی نگران محیط‌زیست ایرانم و دلم می‌خواهد مستندسازان بیشتر به این مسأله بپردازند. اگر این روند تخریب ادامه پیدا کند، دیگر چیزی نمی‌ماند. خاک خیلی با ارزش است و باید به آن احترام گذاشت.»
در پایان این مراسم بزرگداشت، با حضور محمد حمیدی‌مقدم دبیر چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت نشان فیروزه‌ای جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت به مهوش شیخ‌الاسلامی تقدیم شد.
