
هنروتجربه_فاطمه رستمی: تهیه کننده فیلم سینمایی «نُه» میگوید: «سینمای ما برخلاف فوتبال برپایه تهیه کننده های خصوصی میگشت و حالا برعکس شده؛ میبینیم که فوتبال به صورت باشگاه های خصوصی درآمده و سینما به سمت دولتی شدن پیش می رود».
شاهین باباپور درمورد اکران فیلم سینمایی «نُه» در روزهای کرونایی و استقبالی که از این فیلم در همین شرایط صورت گرفت به سایت هنر و تجربه توضیح داد: «فارغ از موفقیت نسبی اکران فیلم در این روزها، من مرگ سینمای ایران را میبینم. این مرگ برای تهیهکنندگانی است که در بخش خصوصی کار میکنند. علتش هم روشن است؛ وقتی سینمای دولتی با بودجه های کلانی که دارد، ناخواسته دستمزد بازیگران و عوامل را تغییر میدهد. بودجههای دولتی موجب مرگ سینمای خصوصی میشود به این دلیل که بدون تعریف درست خرج میکنند».
او افزود: «یک زمانی سینمای ما برخلاف فوتبال برپایه تهیه کننده های خصوصی میگشت و حالا برعکس شده؛ میبینیم که فوتبال به صورت باشگاه های خصوصی درآمده و سینما به سمت دولتی شدن پیش می رود. واقعا برای یک تهیه کننده که بخواهد با پول خودش فیلم بسازد، دستمزد نجومی بازیگران که تهیه کنندگان و کارگردانان باعش شده اند، عرصه را برای تولید سخت کرده و کرونا مزید برعلت شده است. تهیه کنندگان؛ چه دولتی چه خصوصی وقتی نمیتوانند فیلمشان را اکران کنند و در نهایت به سمت فروش آنلاین می روند. ثمره اش این میشود که چیزی حدود ۱۵۰ فیلم روی هوا میماند».
در مورد فیلم «نُه» من از ابتدا تخمین می زدم چطور میتوان فیلمی ساخت که اگر دراکران یا پخش مشکلی پیش آمد، ضرر اقتصادی نداشته باشیم البته کرونا را پیش بینی نکرده بودم
باباپور در ادامه بیان کرد: «حتی اگر در سال ۱۴۰۰ همه سینماها باز شود و خیلی منظم بتوانند برنامه ریزی کنند، بخش زیادی از این فیلمها روی هم تلنبار میشود و این مسئله موجب سوخت سرمایه میشود. وقتی راس هرم که سرمایهگذار و تهیه کننده است، با خوابیدن سرمایه اش رو به رو میشود، به مرور مرگ سینما رقم زده میشود. در مورد فیلم «نُه» من از ابتدا تخمین می زدم چطور میتوان فیلمی ساخت که اگر دراکران یا پخش مشکلی پیش آمد، ضرر اقتصادی نداشته باشیم البته کرونا را پیش بینی نکرده بودم، اما از دانشجوهایم در رشته تئاتر همراه با شاهین رشیدی که دانشجوی خودم بود و پیشنهاد کار داد، کمک گرفتم. شاهین رشیدی از بین دانشجوها و دوستان تئاتری خود گروه را انتخاب کرد و با بودجه تعریف شده فیلم «نُه» را ساختیم. همه زحمتها را شاهین کشید و اگر خودش تدوین، اصلاح رنگ، آهنگسازی، گریم و… را انجام نمیداد هزینه های زیادی برای این کارها لازم بود و همتی کرد و با دوستانش کارش را ساخت و نتیجه اش شد این فیلم که کاملا تجربی بود و همه افرادش در آینده حرفهایی برای گفتن در سینما خواهد داشت».
او در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است در این روزها کار جدیدی تولید کند و چقدر تهیه کنندگی در این روزها را دارای ریسک می داند، اظهار کرد: «مشکل اساسی این است که عده ای را بیدلیل بزرگ میکنیم و وقتی میخواهیم دست به تولید بزنیم، خودمان برای همکاری با آنها به مشکل برمیخوریم! وقتی فیلمی ساخته میشود باید تخمین زد چه میزان سرمایه بازگشت دارد؟ در سینمای ما باب شده اگر فیلم چهره ندارد، مخاطب هم ندارد و همین دیدگاه باعث میشود فیلمهایی مثل «نُه» و خیلی از آثار این چنینی که در هنر و تجربه اکران میشود، با شکست رو به رو شوند. واقعا فیلمهایی در هنر و تجربه دیده ام که فوق العاده بوده است، اما زمان اکران مخاطب فقط دنبال چهره در پوستر فیلم میگردد! تولید در ایران بخصوص در شرایط بحرانی امروز ساده نیست. ما از نظر تولید و تکنولوژی تولید خیلی جلو نیستیم، ولی به دستمزد که میرسیم خودمان را با غربیها مقایسه میکنیم».
او گفت: «من وقتی به عنوان تهیه کننده خطر میکنم و برای ساخت فیلم روی چهره های جوان ناشناخته سرمایه گذاری میکنم، میبینم که همین جوانان یکی دو فیلم مهمان ما هستند و دیگر من هم نمیتوانم با آن ها کار کنم و یادشان می رود که باید مدیون یک نوع سینما باشند که سینمای هنر و تجربه بوده است که آنها را معرفی کرده است».
سینمای کوتاه و مستقل پایههای سینمای حرفه ای است و وقتی از آن حمایتی صورت نمیگیرد یعنی ما تمام شدیم. اگر از هنروتجربه هم حمایت نکنند این موسسه و همه آثار خوبی که به امید این بستر ساخته میشدند، تمام میشوند
این تهیه کننده در ادامه درمورد راهکارهایی که برای بقای سینمای هنری و تجربی لازم است انجام شود و اقداماتی که فکر میکند هنر و تجربه در این ایام باید در نظر داشته باشد، عنوان کرد: «هنروتجربه در این سال ها کارش را به درستی انجام داده و چنین سینمایی باید شامل حمایت و کمک دولتی مداوم باشد. اکران فیلم هنری و تجربی بازگشت سرمایه آن چنانی ندارد و با مقدار اندکی که بازگشت سرمایه داشته ایم، آیا میتوانیم فیلم بعدی را بسازیم آن هم با این گرانی؟ قطعا نه. در این روزهای سخت برای سینما وزارت ارشاد چه حمایتی از فیلم سازان کرد؟ آیا کسی به خسارت آثار مستقل فکر کرد؟ سینمای کوتاه و مستقل پایههای سینمای حرفه ای است و وقتی از آن حمایتی صورت نمیگیرد یعنی ما تمام شدیم. اگر از هنروتجربه هم حمایت نکنند این موسسه و همه آثار خوبی که به امید این بستر ساخته میشدند، تمام میشوند. سینمادارها زمانی که اکرانها برپا بود سانسهای محدودی برای آثار هنروتجربه در نظر میگرفت و حق هم دارند و چاره ای نیست. باید بتوانند هزینه های سالن را دربیاورند».
او ادامه داد: «این مشکلات باعث میشود سینما رونق نگیرد بخصوص سینمای هنر و تجربه که بودجه زیادی ندارد، دنبال چهره نیست و مخاطبان خاص دارد. بنابراین فقط حمایت جدی و مداوم دولت میتواند نجات بخش باشد. من و خیلی از دوستان با چنگ و دندان تلاش میکنیم حیات این سینما حفظ شود، اما این حیات با این وضع ادامه دار نخواهد بود».
او در پایان درمورد فعالیت سینمایی خود گفت: «یک تله فیلمی به نام «پسر و دریا» را در مرکز بندرعباس تهیه کرده ام. این فیلم به پایان تدوین رسیده که شاهین رشیدی تدوینش را انجام داد. در این فیلم هم با دانشجویانم همکاری کرده ام. بودجه این فیلم را دولت داد، اما به طور کلی فیلمهایی که مستقل هستند باید حمایت شوند. اداره مالیات حمایت نمیکند، سازمان تامین اجتماعی هم همینطور. پیشنهادات کاری زیادی از جانب دانشجوهایم یا افراد بااستعداد دارم، اما وقتی هیچ ارگانی حمایت نمیکند که این فیلمها به ثمر برسد، واقعا نمیتوانم با هزینه شخصی کار جدیدی بسازم. بنابراین باید دولت از هنروتجربه و هنروتجربه هم به مراتب از ما تهیه کننده های واقعا مستقل حمایت کند تا بتوانیم این راه را ادامه بدهیم».