هنروتجربه-سعیدحضرتی: مرجان خسروی بالِدی با فیلم کوتاه «وادیار» در سی‌وهفتمین جشنواره فیلم کوتاه حضور دارد؛ «وادیار» هم‌چنین یکی از چند فیلم کوتاهی است که برای حضور در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر و دریافت سیمرغ بلورین با سایر آثار به رقابت می‌پردازد. خسروی از ایده فیلم، انتخاب بازیگران، عوامل پشت صحنه و برگزاری این دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران می‌گوید.
مرجان خسروی درباره حضور «وادیار» در سی‌وهفتمین جشنواره فیلم کوتاه تهران به سایت هنروتجربه گفت: «امسال سومین سال پیاپی است که در جشنواره فیلم کوتاه تهران حضور دارم. سال ۱۳۹۷ مستند کوتاه «بهای خون» را در جشنواره داشتم و این فیلم نقطه عطفی به عنوان شروع کارگردانی کارنامه‌ام محسوب می‌شد و سال گذشته با فیلم کوتاه داستانی «مادر برفی» که منتخب جشنواره فیلم فجر شد و امسال هم با وادیار».
کارگردان «بهای خون» درباره ایده ساخت فیلم و معنای کلمه وادیار بیان کرد: «وادیار کلمه اصیل بختیاری و به معنی مراقبت کردن، سر زدن و پاسبانی کردن است. به طور مثال در گویش محلی وقتی کسی دیر به کسی سر می‌زند اصطلاحا می‌گویند چرا وادیار من نیامدی؟ به این معنی است که چرا به سراغ من نیامدی. انتخاب عنوان فیلم، با داستان روایت شده در فیلم روشن‌تر می‌شود. داستان این فیلم هم بر اساس واقعیتی است که سال‌ها پیش برای یکی از بستگان مادربزرگم اتفاق افتاده بود. این فیلم از دل داستان‌هایی که مادربزرگ برایم تعریف کرده بود بیرون آمده وپس از سال‌ها تصمیم گرفتم آن واقعه را به فیلم کوتاه داستانی تبدیل کنم».
خسروی ادامه داد: «در گذشته باوری بین مردم وجود داشته که در صورت حمله حیوان وحشی به زن باردار، بیماری هاری به صورت مسری بین تمام اهالی آن روستا پراکنده می‌شود و باید آن حیوان را بکشند تا مردم در امان باشند. هنوز هم این باور در برخی مناطق وجود دارد و مردم نمی‌دانند که این بیماری فقط از حیواناتی که دچار بیماری هاری هستند به انسان منتقل می‌شود و انتقال آن از انسان به انسان ممکن نیست. با بروز این اتفاق و حمله به مادر باردار، جامعه، کودک را ترغیب به انتقام گرفتن و کشتن آن حیوان می‌کنند اما با توجه به شیوه تربیت و هم‌زیستی کودک با طبیعت، او از انتقام گرفتن صرف نظر می‌کند و کلیت داستان بر این اساس شکل گرفته است».
او در پاسخ به این سوال که نحوه انتخاب بازیگران به چه صورتی بود و آیا پیش از این تجربه بازیگری هم داشته‌اند، عنوان کرد: «ساسان (مسیح نجفی) پسربچه قصه «وادیار» تجربه بازیگری جلوی دوربین را داشت و وقتی دستیار کارگردان فیلمی سینمایی بودم با او آشنا بودم و برای این فیلم انتخابش کردم. نجفی بسیار با استعداد است و جزء عشایر استان چهار محال و بختیاری است و مادر ساسان در فیلم که نقشش را مریم مرادیان باز می‌کند از بازیگران تئاتری و خوب استان است و هم‌چنین دایی ساسان هم که نقش او را حبیب تاجمیری بازی می‌کند از بازیگران تئاتر استان خوزستان و چهار محال و بختیاری است که سابقه بازی مقابل دوربین را هم دارد. با تاجمیری در «مادر برفی» و چندین کار دیگر هم همکاری داشتیم».
داستان این فیلم هم بر اساس واقعیتی است که سال‌ها پیش برای یکی از بستگان مادربزرگم اتفاق افتاده بود. این فیلم از دل داستان‌هایی که مادربزرگ برایم تعریف کرده بود بیرون آمده وپس از سال‌ها تصمیم گرفتم آن واقعه را به فیلم کوتاه داستانی تبدیل کنم
این کارگردان با اشاره به این‌که فیلم‌برداری «وادیار» در بازه‌ای شش، هفت روزه انجام شده، درباره همکاری با آرمان فیاض، فیلم‌بردار این فیلم توضیح داد: «اگر در این فیلم تیم همراهی کنارم نبود، نتیجه کار به این شکل در نمی‌آمد و شاید پروژه ناقص می‌ماند. آرمان فیاض تجربه فیلم‌برداری در مناطق برفی را داشته و سال گذشته فیلم «دابر» سعید نجاتی، «مانیکور» ساخته خودش را و فیلم‌های دیگری را در همین فضا فیلم‌برداری کرده بود. تجربه کار در فضای برفی و آشنایی با مشکلات خاص آن فضا و شرایط جغرافیایی، به کارگردان و فیلم کمک زیادی می‌کند و خوشبختانه فیاض ضمن دارا بودن چنین تجربه‌ای، فیلم را هم دوست داشت و به نقطه نظر مشترکی رسیدیم و این همکاری شکل گرفت. معتقدم اگر فیلم‌بردار با کارگردان هم‌سو و هم‌جهت نباشد و هر کدام دغدغه متفاوتی داشته باشند، نتیجه قابل قبولی به‌دست نمی‌آید».
او هم‌چنین درباره عوامل دیگر فیلم عنوان کرد: «فیلم «وادیار» با کمک افراد حرفه‌ای سینما ساخته شده است. از تدوین‌گر فیلم عماد خدابخش، موسیقی علی بکان، صدابرداری سروش عزیزی و طراحی صدا که بر عهده آرش قاسمی بود. آرش قاسمی برای فیلم قبلی «مادر برفی» و مستند «برف می نامد»منتخب بخش رقابتی سی‌وسومین جشنواره جهانی ایدفا شد،ایشان فضای کاری من آشنایی داشتند و فضای کار برایش ملموس بود و از قبل این تعامل شکل گرفته بود. قاسمی یکی از خلاق‌ترین و بهترین صداگذاران حال حاضر سینما است و به کلیت و فضای فیلم «وادیار» هم کمک زیادی کردند. صدا در خدمت روایت و داستان فیلم است».
خسروی با اشاره به این‌که «وادیار» در روزهای میانی اسفند ۹۸ فیلم‌برداری شده و پساتولید (جلوه‌های ویژه، تدوین و..) در سال ۹۹ به اتمام رسیده، گفت: «این فیلم سومین همکاری من با انجمن سینمای جوانان ایران، دفتر شهرکرد است. همه کارگردانان برای تولید فیلم کوتاه، دغدغه اسپانسر مالی و تهیه‌کننده دارند و فیلم کوتاه به واسطه ماهیت آن و مخاطبان خاصی که دارد، سرمایه‌گذاران خیلی کمی راغب به همکاری در تولید فیلم کوتاه هستند. بعد از همکاری مثبتی که طی دو، سه پروژه با مهدیه سادات محور داشتیم، در این فیلم به همراه میلاد خسروی تهیه این فیلم را بر عهده داشتند. در ادامه فیلم‌برداری، به دلیل تولید سخت و شرایط آب و هوایی نیاز به هزینه‌های بیشتری داشتیم که با همکاری مثبت انجمن سینمای جوانان، بخش عظیمی از پروژه را حمایت کردند و فیلم به سرانجام رسید».
خسروی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره برگزاری این دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران عنوان کرد: «ویروس کرونا تمام جهان را درگیر کرده و اتفاقی ناخواسته و ناخوانده‌ای است که تمامی ابعاد زندگی را تحت تاثیر خودش قرار داده است. بحران کرونا تنها بازار سینمای ایران را نشانه نگرفته و با اوج‌گیری آن سینماها و فستیوال‌های معتبر و بزرگی را به تعطیلی کشانده است. در کنار اقتصاد، سیاست و.. هنر و سینما هم آسیب دیده و همه جشنواره‌های مهم و معتبر دنیا هم یا تعطیل و یا به صورت آنلاین و نیمه آنلاین برگزار شده‌اند. «مادر برفی» منتخب ایدفا شد و به دلیل شرایط موجود نتوانستم حضور فیزیکی داشته باشم و جشنواره به صورت آنلاین برگزار شد. جشنواره فیلم کوتاه هم از این قاعده مستثنا نیست و شاهد بودیم که نشست‌های تخصصی آنلاینی در آبان‌ماه برگزار شد و افق دیدی به آینده و برگزاری آن وجود نداشت که خوشبختانه با فروکش کردن کووید-۱۹ حالا قرار است به صورت آنلاین و حضوری برگزار می‌شود».
فیلم کوتاه به دلیل جذابیت و زمان اندک آن، حتی برای افرادی که خیلی طرفدار فیلم کوتاه نیستند هم جذاب است و به همان نسبت کپی غیرقانونی هم راحت‌تر. امیدوارم رعایت حقوق معنوی و مادی صاحب اثر در کشور ما هم جدی گرفته شود و در بین مردم این فرهنگ جا بیافتد
کارگردان «برف می نامد» افزود: «جشنواره فیلم کوتاه؛ معتبرترین جشنواره فیلم کوتاه ایران است و چند ماه پر استرسی را از سرگذراندیم که تکلیف آثاری که در شرایط سختی تولیده شده‌اند چه می‌شود. هماهنگی‌ها و برنامه‌ریزی‌های درستی صورت گرفته و امیدوارم امسال هم اتفاقات خوبی را شاهد باشیم. البته در مجموع معتقدم با وجود این‌که شور و حرارت سال‌های گذشته نیست و ظرفیت سالن‌های سینما هم محدود است،اما این شیوه برگزاری جشنواره فیلم کوتاه بسیار بهتر از برگزار نشدن آن است».
او اضافه کرد: «یکی از نکات خوب به تعویق افتادن برگزاری جشنواره این است که بعد از سال جدید میلادی و در بهمن‌ماه برگزار می‌شود و چه اتفاق خوبی است که جشنوارهها در ابتدای سال نو میلادی برگزار شوند و اولین اکران فیلم‌ها هم در سال جدید رخ بدهد».
خسروی درباره مزایا و معایب اکران آنلاین بیان کرد: «اکران آنلاین محاسن و معایب خاص خودش را دارد. اکران آنلاین برای کسانی که شرایط حضور در جشنواره را ندارند و فرصت و وقت کافی، بسیار مناسب است و با هزینه کمی می‌توانند در خانه و در آرامش بلیت تهیه کنند و فیلم‌ها را تماشا کنند. فضای مجازی قابلیت‌های زیادی دارد و مثلا اینستاگرام فضای خوبی برای وایرال کردن ویدئوها در اختیار همه ما قرار داده است و می‌توان از آن برای تبلیغات در این زمینه بهره گرفت. اما خطر اکران آنلاین مخصوصا برای فیلم‌های کوتاه، کپی غیرقانونی و قاچاق فیلم‌ها است. فیلم کوتاه به دلیل جذابیت و زمان اندک آن، حتی برای افرادی که خیلی طرفدار فیلم کوتاه نیستند هم جذاب است و به همان نسبت کپی غیرقانونی هم راحت‌تر. امیدوارم رعایت حقوق معنوی و مادی صاحب اثر در کشور ما هم جدی گرفته شود و در بین مردم این فرهنگ جا بیافتد».
