هنروتجربه:همزمان با برگزاری سی‌وهفتمین جشنواره فیلم کوتاه تهران گفت‌وگوهای زنده‌ای با سینماگران جریان هنری و تجربی در لایو اینستاگرام موسسه هنروتجربه انجام می‌شود.
به گزارش سایت هنروتجربه، گفت‌وگوهای زنده اینستاگرامی موسسه هنروتجربه با سینماگران جریان هنری و تجربی توسط نیما عباسپور انجام می‌گیرد. روز جمعه سوم بهمن در سومین روز نمایش عمومی فیلم‌های جشنواره فیلم کوتاه تهران، محسن مهری دروی؛ فیلمساز و مهدی ایل‌بیگی فیلم‌بردار از جمله مهمانان نشست‌های هنروتجربه بودند. در ادامه بخش‌هایی از صحبت‌های این سینماگران را می‌خوانید. علاقه‌مندان می‌توانند برای تماشای این گفت‌وگوها به صفحه اینستاگرام هنروتجربه به آدرس @honarotajrobe مراجعه کنند.
محسن مهری دروی:
همیشه دنبال تجربه جدید هستم/ دوست دارم فیلم «زندگی لزج» در هنروتجربه اکران شود
محسن مهری دروی، کارگردان فیلم کوتاه «نوازنده» که مورد توجه بسیاری بوده، درباره ورود به دنیای فیلم کوتاه و هنروتجربه توضیح داد: «۱۲ سال کار بازیگری تئاتر انجام می‌دادم و هنوز هم به آن علاقه دارم، اما واقعیت این است که اولویت‌هایی که در ذهنم بود، هیچ وقت اتفاق نیفتاد. سه سال است که به سمت فیلمسازی آمده‌ام ، اتفاقات بسیار خوبی را در طول این سه سال تجربه کردم ، حالا فکر می‌کنم فیلم کوتاه تهران مسیرم را پیدا کرده‌ام . فیلم «زندگی لزج» را سال ۹۷ ساختم و همان سال در جشنواره شرکت داشت، بعد از آن فیلم دوم و «نوازنده» را هم سال ۹۹ ساختم. زمانی که فیلم «زندگی لزج» را به عنوان اولین فیلمم ساختم، کسی من را نمی‌شناخت. فیلم را به بخش تجربه جشنواره منطقه مشکین‌شهر فرستادیم، جایزه بهترین فیلم تجربی را در بخش فیلمنامه، جایزه ایده فیلمنامه، بهترین فیلمبرداری و بهترین فیلم جشنواره را گرفت و مستقیم به جشنواره فیلم کوتاه تهران آمدیم. با همین فیلم هم به بخش بین‌الملل جشنواره تهران و دو جشنواره ورودی اسکار و بفتا و چند فستیوال دیگر رفتم. حتی در جشنواره تیرانای آلبانی که ورودی اسکار بود، در بخش تجربی نامزد جایزه هم شدم. واقعیت این است که با همان یک فیلم، دو سه پله بالا آمدم و هنوز هم من را با فیلم «زندگی لزج» می‌شناسند».
او در مورد علاقه‌اش به سینمای تجربی نیز گفت: «بیشتر به سینمایی علاقه دارم که بتواند با تصویر حرف بزند. همان طور که در فیلم «نوازنده» می‌بینید، دیالوگ خیلی کم است و ما سعی کردیم با تصویر حرفمان را بزنیم. من همیشه دنبال یک تجربه هستم و فیلم سوم را که با مهدی ایل بیگی کار کردیم، با دو فیلم قبلی خیلی متفاوت است».
محسن مهری درمورد داستان و شرایط ساخت فیلم «نوازنده» بیان کرد: «پروسه داستان، رویای شخصی با قد ۹۰ سانتی‌متر است که می‌خواهد یک ساز با ارتفاع دو متری بزند، اما نه دستش می‌رسد نه قدش. این داستان فیلم ماست. «نوازنده» برای خود من خیلی کار سختی بود، چون تجربه قبلی‌ام «زندگی لزج» در یک لوکیشن ساخته شد، ولی «نوازنده»، چند لوکیشن سخت داشت، ضمن این که فیلمبرداری ما در روزهای پایانی سال انجام شد. هم از نظر کارگردانی و هم از نظر فیلمنامه، بازیگری و تصویر واقعا کار سختی بود».
او درباره جلسه نقد و بررسی فیلم «نوازنده» اظهارکرد:«همان‌طور که یک منتقد نمی‌تواند در جایگاه کارگردان بایستد، کارگردان هم نمی‌تواند در جایگاه منتقد باشد. بنابراین زمانی که برای یک فیلم جلسه نقد و بررسی گذاشته می‌شود، بهتر است منتقد کنار کارگردان باشد که درباره فیلم صحبت کند. امیدوارم که سال‌های بعد به جای این که تنها کارگردان فیلم در جلسه نقد و بررسی حضور داشته باشد، منتقد نیز حضور داشته باشد حتی منتقدان جوان که فقط چند نقد نوشته‌اند، بیایند و فیلم‌ها را نقد کنندهم خوب است».
محسن مهری به عنوان یک فیلمساز جدید درباره تاثیر اکران فیلم‌های کوتاه گفت: «من دوست دارم فیلم «زندگی لزج» در هنروتجربه اکران شود چون خیلی تاثیرگذار است. به خاطر کرونا بسیاری از فستیوال‌های بین‌المللی مثل کن، ونیز، لوکارنو و… خیلی راحت فیلم‌های یک سال قبل یا سال جدیدشان را آنلاین اکران کردند و می‌توانستید بیرون نروید و فیلم‌ها را ببینید . چیزی که من متوجه شدم این بود که در استاندارد فیلم‌های کوتاه در دنیا یک جسارتی وجود دارد، مثلا در یک فیلم خارجی به اسم کلم بروکلی این موضوع را دیدم. داستان فیلم، قصه خانم بارداری است که قرار است فارغ شود و دکتر می‌گوید باید سزارین شود، زمانی که بچه به دنیا می‌آید، بچه‌اش کلم بروکلی است و با آن همذات‌پنداری می‌کند و درست مثل انسان با آن رفتار می‌کند. این یک جسارت است که من فکر می‌کنم در فیلم کوتاه، هم بین‌المللی و هم داخلی می‌شود این جسارت را لمس کرد»ـ
او هنروتجربه را هم بسیار مفید قلمداد می‌کند:«هنروتجربه یک اتفاق بزرگ و یک جریان جدید را رقم زد. همه می‌گویند این جریان خیلی باریک و کوچک است، اما به نظر من خیلی مفید است. به نظرم با این راهی که در پیش گرفته سینماگران و مخاطبان می‌توانند جایگاه خودشان را مشخص کنند. من واقعا هنروتجربه را خیلی دوست دارم، چون وقتی می‌آیم و فیلم‌ها را می‌بینم، از نظر ذهنی برایم چالش تازه‌ای ایجاد می‌کند. ولی سینمای بدنه را که نگاه می‌کنی، هیچ چالشی ندارد، نه از منظر کارگردانی و نه بحث قصه‌گویی.من فکر می‌کنم اگر به هنروتجربه پروبال دهند، خیلی اتفاق‌های بزرگتری می‌افتد».
او درمورد ایده فیلم «نوازنده» توضیح داد: «من به اطرافم توجه می‌کنم. اگر چیزی در ذهنم بیاید آن را می‌نویسم. سال ۹۷ در اختتامیه جشنواره و زمان اکران فیلم «زندگی لزج»، یک گروه موسیقی شروع به نواختن کرد، گوشه سمت راست گروه شخصی را با قد متوسط دیدم که سازش از خودش بلندتر بود، با خودم گفتم چه جالب می‌شود که مثلا اگر ساز کمی بلندتر باشد و این آدم قدش کوچکتر باشد. همانجا سریع نوشتم که یک آدم یک متری می‌خواهد که یک ساز دو متری بزند، اما نه دستش می‌رسد نه قدش. اختتامیه که تمام شد، بچه‌ها می‌گفتند که چرا به خاطر نبردن جایزه ناراحت نیستی و من گفتم یک ایده پیدا کردم که اصلا قابل قیاس با جایزه گرفتن و نگرفتن نیست. این موضوع را گوشه ذهنم گذاشتم تا بعدا روی آن کار کنم و بعد با استفاده از همان ایده، نوشتن را شروع کردیم».
او در ادامه عنوان کرد نباید به فیلم کوتاه فقط به عنوان مقدمه ساخت فیلم بلند نگاه کرد: «من قبل از این که فیلم بسازم، چندین سال با افتخار می‌آمدم فیلم کوتاه تهران و فیلم می‌دیدم، مسائل و دنیای این شکل فیلمسازی را از نزدیک لمس کردم. این که بعضی از دوستان مثلا حساب می‌کنند سه فیلم سی دقیقه‌ای بسازیم، می‌شود ۹۰ دقیقه و بعد می‌توان شروع به ساخت فیلم بلند کرد از اساس اشتباه است . ساختار و قصه‌گویی این دو گونه فیلم تفاوت‌های بسیار زیادی دارند. اگر به این فکر کنی که من چند فیلم کوتاه بسازم و بعد از آن می‌توانم فیلم بلند بسازم، ممکن است زمین بخوری که البته چند نمونه از این اتفاق را داریم که حتی دیگر به فیلم کوتاه‌شان هم برنگشتند».
محسن مهری در پایان صحبت‌هایش گفت: «یک تشکر ویژه از آقای محمدحسن مرتضوی دارم که سرمایه شخصی‌اش را در اختیار من گذاشت تا فیلم‌مان را بسازیم و این واقعا قابل تقدیر و تشکر است. من فکر می‌کنم که لازمه هر فیلمسازی این است که پخش بین‌الملل را در حد خیلی معمول آن بیاموزد تا از اتفاقات احتمالی و سوءاستفاده از فیلم جلوگیری کند».
مهدی ایل‌بیگی:
فیلم کوتاه کمک می‌کند ذهنم ورزش کند/ هنروتجربه مخاطب خاص خودش را دارد
مهدی ایل‌بیگی از فیلم‌برداران موفق یک دهه اخیر فیلم کوتاه و فیلم‌بردار فیلم «نوازنده» در مورد نحوه فیلمبرداری فیلم «نوازنده» توضیح داد: «بعد از خواندن داستان، فکرم کمی مشغول شد که چطور می‌توانم این وضعیت را در قاب جا دهم تا بتوانم فول‌شات بگیرم. با محسن مهری مشورت کردم و تصمیم گرفتیم تا گیت را عریض کنیم. این نوع فیلم‌ها، به جز این که برای کارگردان تجربی است، برای عوامل فیلم هم به شدت تجربه خوبی است».
مهدی ایل‌بیگی درمورد تفاوت بین فیلمبرداری فیلم سینمایی و فیلم کوتاه اظهار کرد: «در کل سینما لذت‌بخش است، چه فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای ساخته شود و چه فیلم ۱۰۰ دقیقه‌ای. برای ما که عاشق سینما هستیم زمان فیلم فرقی نمی‌کند.اما سینمای کوتاه این اجازه را به عوامل می‌دهد تا تجربه کنند، اما سینمای بلند به خاطر چارچوب اکران، پخش و پلتفرم خاص خودش این امکان را ندارد. با این که هر دو سینما هستند، ولی پلتفرم اکران و نمایش فیلم‌های بلند و جشنواره‌های مربوط به آن و همین طور جذب مخاطب بسیار متفاوت است. فیلم کوتاه می‌تواند مخاطب خاص خودش را در جشنواره‌ها و فستیوال‌ها جذب کند.مخاطبان فیلم کوتاه بیشتر عاشق تجربه هستند تا قصه. یعنی اگر فیلم «نوازنده» یک فیلم بلند بود، شاید این شکل فیلمسازی یک ریسک بزرگ بود و مخاطب از دست می‌داد، ولی در زمان کم و کوتاه ۲۰ دقیقه‌ای همه چیز چکیده نمایش داده می‌شود. اگر سالی یک فیلم سینمایی کار می‌کنم، به جرأت می‌گویم که دوست دارم در طول سال نزدیک به ۲۰-۳۰ تا فیلم کوتاه کار کنم. چون فیلم کوتاه به من کمک می‌کند که ذهنم ورزش کند و از تجربیات جدید آن در سینمای بلند استفاده کنم».
او هم‌چنین درباره هنروتجربه گفت :«در سینمای بدنه، چارچوب تعیین می‌شود و می‌گویند مثلا این فیلم باید در فلان مدیوم باشد. از زمانی که گروه هنروتجربه شکل گرفت، فیلم‌های ساخته شده خارج از این چارچوب‌ها دیده می‌شوند. وقتی هنروتجربه سال ۹۴ شروع به عضوگیری کرد، فکر می‌کنم جزو ۱۰۰ نفر اول بودم که کارت آن را گرفتم و اتفاقا خیلی خوشحال بودم، به این خاطر که کسانی هستند که فیلم‌های تجربی و هنری می‌سازند و دوست دارند دیده شوند، اما در ایران ما فقط دنبال سینمای کمدی و خانوادگی هستیم .هنروتجربه مخاطب خاص خودش را دارد، البته نه به اندازه اکران در سینمای بدنه».
مهدی ایل‌بیگی در پایان درمورد فیلم‌هایش که در گروه هنروتجربه اکران شده‌اند، توضیح داد: « فیلم «جاودانگی» از بین آثاری که کارکردم در هنروتجربه اکران شد. «آپاندیس» هم یک دوره‌ای اکران داشت، ولی خیلی قصه‌گو بود. به نظر من، فیلم «انزوا» نیز در ترکیب تدوین و ساختارش جسارتی داشت که می‌توانست در هنروتجربه اکران شود».