
هنروتجربه-سعیدحضرتی: فیلم «منگی» به نویسندگی و کارگردانی رسول کاهانی، این روزها در سینماهای هنروتجربه روی پرده است. این فیلم، اولین ساخته کاهانی محسوب میشود که به شکل پلان سکانس ساخته شده است. کاهانی در این گفتوگو از ساخت فیلم، دکوپاژ، زمان تمرینات و فعالیتهای آینده خود میگوید.
رسول کاهانی درباره ساخت اولین فیلم خود به سایت هنروتجربه گفت: «در ابتدا نمایشنامه «منگی» را نوشته بودم و مثل یک کار تئاتر تیمم را انتخاب کردم و تمرینات را شروع کردیم. اما در ادامه و کاملا ناگهانی تصمیم گرفتم آن را به فیلم تبدیل کنم. قصه «منگی» قابلیت تبدیل به فیلم را داشت و بر همین اساس فیلم اول من ساخته شد».
او درمورد موضوعات مربوط به روابط و ارتباطات انسانی در «منگی»، بیان کرد: «من در «منگی» به دنبال راحتتر صحبت کردن با مخاطب بودم. بخش زیادی از این موضوعات مطرح شده در فیلم، دغدغه شخصی من است و به نظرم رفتن به سمت چنین سوژههایی در ناخودآگاهم وجود دارد. این مباحث درونم شکل میگیرد و مهم میشود و هرچقدر پیش رفتم این احساس را داشتم که باید بیشتر روی آن تمرکز کنم و وارد موضوعات دیگر نشوم».
این کارگردان تئاتر و سینما درباره فرم روایی «منگی» توضیح داد: «شیوه روایی پلان-سکانس شبیه به کارهای تئاتری است که ما در دو، سه سال اخیر انجام دادهایم. میخواستم این فرم را در سینما هم استفاده کنم. گذشت زمان، جامپکات، فلاشبک، فلاش فوروارد و … را در لحظه و در تئاتر تجربه کردهام. از تمریناتم در تئاتر به این نتیجه رسیدم که میشود در سینما هم این کارها را انجام داد. در فیلم من البته اهمیت فرم پلان-سکانس کمتر است و جنس فیلمبرداری و حرکت دوربین و روایت قصه برایم مهمتر بود».
هر فیلمسازی میتواند با توجه به شرایط، دست به انتخاب بزند و انتخاب من برای ساخت «منگی»، ارزان ساختن بود.این انتخاب بسته به موقعیت میتواند فرق کند و شاید برای فیلم بعدی سراغ فیلمی پر هزینه بروم. در نهایت مهمترین نکته، فیلمنامه و خروجی نهایی فیلم است. تماشاگران به پول داشتن یا نداشتن کارگردان توجهی ندارند و نباید هم داشته باشند و کیفیت اثر برایشان مهم است
رسول کاهانی در پاسخ به این سوال که دکوپاژ فیلم از قبل طراحی شده بود و یا تغییر میکرد، گفت: «دکوپاژهایم آهنین نیستند و زیاد تغییر میکنند. در مورد فیلم «منگی» شاید ۳۰ درصد دکوپاژها در صحنه تغییر کرد و ۷۰ درصد باقی مانده را از قبل براساس لوکیشن و فیلمنامه تعیین کرده بودم. البته دکوپاژ ما کامل نوشته شده بود، اما اگر صددرصد دکوپاژم هم تغییر میکرد، نمیترسیدم».
کاهانی درباره هزینه ساخت «منگی» توضیح داد: «هر فیلمسازی میتواند با توجه به شرایط، دست به انتخاب بزند و انتخاب من برای ساخت «منگی»، ارزان ساختن بود. در آن مقطع زمانی قصد داشتم فیلمی با کمترین هزینه ممکن بسازم که کمتر از آن امکان نداشته باشد. این انتخاب بسته به موقعیت میتواند فرق کند و شاید برای فیلم بعدی سراغ فیلمی پر هزینه بروم. در نهایت مهمترین نکته، فیلمنامه و خروجی نهایی فیلم است. تماشاگران به پول داشتن یا نداشتن کارگردان توجهی ندارند و نباید هم داشته باشند و کیفیت اثر برایشان مهم است».
او درباره دلیل انتخاب لوکیشن فیلم در شمال هم توضیح داد: «این فیلم میتوانست در هر شهری ساخته شود و من دوست داشتم آن را در شمال کشور بسازم. از طرف دیگر، چون داستان «منگی» بر اساس قصهای واقعی نوشته شده و آن اتفاق اصلی در واقعیت در شمال کشور اتفاق افتاده، خواستم به واقعیت هم وفادار بمانم».
کارگردان «منگی» در پاسخ به این سوال که با ساخت اولین فیلم سینمایی خود از تئاتر فاصله میگیرد یا خیر، توضیح داد: «به طورقطع تئاتر را رها نمیکنم و منتظر فرصتی هستم تا شرایطی پیش بیاید تا بتوانم تئاتر کار کنم. در کنار آن فیلم ساختن هم جزء کارهای محبوب من است و دوست دارم ادامه داشته باشد».
او درباره همکاری با فیلمبرداران «منگی» هم بیان کرد: «در فیلم کوتاهی که با گروه کم تعدادی در حال ساخت بود، با علیرضا زندیه و امین دهقان آشنا شدم. فیلمبردار در «منگی» قرار بود جزیی از بازیگران و مسلطتر از تمام بازیگران به دکوپاژ و فیلمنامه باشد. به جهت شناخت و تسلط و همچنین انرژی مثبتی که از آنها گرفتم، در همان هنگام نوشتن فیلمنامه، حضور زندیه و دهقان در فیلم قطعی بود».
کاهانی درباره تمرینات قبل از فیلمبرداری گفت: «آنقدر بر روی قصه سوار بودم و میدانستم که چه میخواهم که خیلی سریع همه چی شکل گرفت و تمرینات زیادی هم نداشتیم و فقط خوانش متن بود و در کل ده روز در لوکیشن بودیم و چهار پنج روز تمرین بود و بعد از آن ضبط شروع شد. زمان کوتاه تمرینات خیلی جدی بود و میدانستیم که چکار میکنیم و قرار نبود خیلی چیزها تغییر کند و همه وظایف خودشان را میدانستند و همه چیز به خوبی پیش رفت».
احساس میکنم اگر ماجرای تعطیلیهای سینما و کرونا پیش نمیآمد، فروش «منگی» میتوانست چندین برابر بیشتر شود. در کل با توجه به شرایط به وجود آمده بر اثر کرونا و تعطیلی طولانی مدت سینماها، از تعداد مخاطبان و مدل اکران در هنروتجربه راضی هستم. هنروتجربه امروز تماشاگران جدی زیادی دارد و امیدوارم سالها به کار خود ادامه بدهد
بازیگران «منگی» همگی از بازیگران تئاتر هستند. او درباره اینکه آیا این همکاری با بازیگران تئاتر در فیلمهای بعدی او هم تکرار میشود، عنوان کرد: «این هم جزء بخشی است که با توجه به شرایط و فیلمنامه و.. کارگردان دست به انتخاب میزند. دوست دارم این اتفاق مدام در فیلمهایی که میسازم بیافتد و در هر فیلم، بخشی از بازیگران آن را بچههای تئاتر تشکیل بدهند. انتخاب از بازیگران تئاتر به دلیل اینکه تعداد زیادی از آنها خوب هستند، خیلی سخت است. البته این به این معنی نیست که رسول کاهانی هر فیلمی بسازد صرفا با بازیگران تئاتر است».
او در ادامه به موضوع اکران فیلمها اشاره کرد و افزود: «باز شدن سینماها برای هر فیلمساز و علاقهمندی به فیلم خوشحال کننده است. اما معلوم نیست باز شدن سینماها ادامهدار باشد و نمیشود حتی برای دو ماه آینده هم برنامهریزی کرد و شرایط قابل حدسی نیست. با اینهمه باز شدن سینماها اتفاق خوبی است و امیدوارم این شرایط پایدار بماند».
این کارگردان افزود: «احساس میکنم اگر ماجرای تعطیلیهای سینما و کرونا پیش نمیآمد، فروش «منگی» میتوانست چندین برابر بیشتر شود. در کل با توجه به شرایط به وجود آمده بر اثر کرونا و تعطیلی طولانی مدت سینماها، از تعداد مخاطبان و مدل اکران در هنروتجربه راضی هستم. هنروتجربه امروز تماشاگران جدی زیادی دارد و امیدوارم سالها به کار خود ادامه بدهد».
کاهانی در پایان درباره فعالیت آینده خود گفت: «بهزودی فیلم دوم و بلند سینماییام وارد مرحله پیش تولید میشود».