
همراه با «هنروتجربه» در سال ۱۳۹۹/ ۱
روشن نگهداشتن چراغ سینمای هنری و تجربهگرا
هنروتجربه:سال ۱۳۹۹ سال غریبی برای تمام مردم جهان بود، سال غمانگیز ازدست دادن انسانهای بسیاری در نقاط مختلف جهان، سال خانه نشینی، نگرانی از امروز و فردا و معیشت برای اقشار مختلف جامعه. سال فداکاری کادر درمان که متحمل سختیها بسیاری شدند که همچنان ادامه دارد و مدیونشان هستیم و سال بیم و امید ادامه حیات پرده نقرهای، برای آنهایی که دل در گرو این جادوی صدی و اندی ساله داشتند. در این سال موسسه «هنروتجربه» هم مانند بسیاری از نهادهای فرهنگی و هنری با چالشهای بسیاری روبهرو شد، اما با تلاشی مضاعف و تدارک برنامههایی متناسب با شرایط و بهره از ظرفیتهای موجود فیزیکی و مجازی، توانست همچنان چراغ سینمای هنری و تجربهگرا را روشن نگه دارد و پل ارتباطی سینماگران کوتاه و بلند و مستند باشد با مخاطبانی که حتی در سال دشوار کرونا این سینما و سینماگرانش را تنها نگذاشتند. به امید سلامتی،شادمانی و آرامش مردم سرزمین ایران در سال نو،شما را به خواندن بخش اول گزارش مرور فعالیتهای موسسه هنروتجربه در سال ۱۳۹۹ دعوت میکنیم.
آیین دیدارها؛ تجربهای تازه با رعایت پروتکلهای بهداشتی
قرار بود «هنروتجربه» اسفند ماه ۹۸ با برپایی چند آیین دیدار به پیشواز اکران نوروزی فیلمهای جدید برود که با اعلام تعطیلی مراکز فرهنگی و از جمله سینماهای سراسر کشور از سوم اسفند و اولویت سلامتی هموطنان، این برنامهها لغو شد. در واقع آخرین آیین دیدار سال ۹۸ به فیلم «وقتی پروانه شدم» و مراسمی که در اصفهان با همراهی عوامل این فیلم برگزارشد، اختصاص پیدا کرد. تعطیلی سینماها تا اوایل تیرماه ۹۹ ادامه یافت. با بازگشایی سینماها از تیرماه، «هنروتجربه» هم با نمایش دو فیلم جدید «یلدا» و «جایی برای فرشتهها نیست» و ادامه نمایش «صحنههایی از یک جدایی» اکران سال ۱۳۹۹ را شروع کرد. فیلمهایی که با استقبال تماشاگران و منتقدان روبهرو شدند و توانستند هم چندین اکران ویژه را با همراهی عوامل و چهرههای سینمایی و سیاسی و اجتماعی تجربه کنند و هم مورد توجه منتقدان و کارشناسان قرار بگیرند.
قرعه اولین آیین دیدار سال ۱۳۹۹ هنروتجربه به فیلم«یلدا» به کارگردانی مسعود بخشی افتاد که با رعایت پروتکلهای بهداشتی برگزار شد.
«بازگشت کوتاه»،«شهر سوخته»«منگی»،«کیارستمی و عصای گمشده»،«بیگاه»،«سه اپیزود از حلب»،« نه»، «گلوله باران»، «بزرگراه»، «پارمیدا»،«تو مشغول مردنت بودی»،«۱۰۸ دقیقه از یک قرن»،«اینجا کن است اینجا کن نیست» و «سبالو» از جمله فیلمهایی هستند که آیین دیدارهای آنها در فواصلی که سینماها از تیر تا اسفند اجازه فعالیت داشتند، برگزار شد. البته در این میان دستاندرکاران تعدادی از آثاری که بر پرده سینماهای هنروتجربه رفتند، با توجه به شرایط ترجیح دادند آیین دیداری نداشته باشند از جمله مستند «خط باریک قرمز» که اکرانهای ویژهای برای آن برگزار شد و یا مستند «درجستوجوی خانه خورشید»، مستند«کودتای ۵۳» و فیلم«مکالمات».
آخرین آیین دیدار سال ۱۳۹۹ به فیلم «پیرمردها نمیمیرند» به کارگردانی رضا جمالی اختصاص داشت.
نشستهای مجازی
نشستهای نقد و بررسی فیلمهای در حال اکران هنروتجربه سالهاست به صورت مستمر برگزار میشود و به عنوان یکی از فعالیتهای تاثیرگذار برای حمایت و تبلیغ و اطلاع رسانی فیلمها و همچنین فرصتی برای رویارویی مستقیم با مخاطبان بخصوص در شهرهایی به جز تهران،از آن یاد میشود. سال ۱۳۹۹ اما به دلیل پاندمی کرونا و تعطیلی مراکز فرهنگی و رعایت محدودیتها اعلام شده، امکان برپایی این نشستها میسر نشد تا مهرماه که فرصت برپایی آن به صورت مجازی فراهم شد و در صفحه اینستاگرام هنروتجربه در دسترس علاقهمندان قرار گرفت. «منگی»،«خط باریک قرمز»،«گاو آمریکایی» و«پرو» از جمله فیلمهایی بودندکه نشست نقدو بررسی آنها به صورت مجازی برگزار شد.
در این میان مستند«کیارستمی و عصای گمشده» هم در اول بهمن فرصت یافت تا با حضور محمود رضا ثانی و بهروز نشان کارگردان و تهیهکننده این مستند در سینما مهر آبادان مورد نقد و بررسی قرار بگیرد نشستی که با استقبال سینما دوستان آبادانی مواجه شد.
همراهان جدید
در سال ۱۳۹۹ هم با وجود مشکلات بسیاری که سالنهای سینما به دلیلی تعطیلیهای مکرر با آن مواجه بودند، سالنهای جدیدی در تهران و چند شهر مختلف همکاری و همراهی خود را با «هنروتجربه» آغاز کردند و تعدادی از سالنها هم تعداد سانسهای نمایش فیلمهای هنروتجربه را افزایش دادند. پردیس ملت تهران از جمله سالنهایی بود که با نمایش دو مستند «صحنههایی از یک جدایی» و «جایی برای فرشتهها نیست» مدتی با هنروتجربه همراه شد. از مرداد ماه هم با افتتاح پردیس سینمایی شمیران تهران این سینما به هنروتجربه پیوست. سینما سپیده تهران هم که روزگاری پاتوق علاقهمندان سینمای مستند و کوتاه بود، از شهریور ماه به جمع سینماهای نمایش دهنده آثار هنروتجربه اضافه شد. سینمایی که مدیر آن در گفتوگویی با سایت هنروتجربه تاکید داشت که مخاطبان این سینما خواهان اکران فیلمهای هنروتجربه بودند.اطلس مشهد هم از بهمن ماه به جمع سینماهای هنروتجربه اضافه شد.
در این میان سینماهایی همچون بهمن بوشهر و مهر آبادان تعداد سانسهای نمایش فیلمهای هنروتجربه را افزایش دادند و بخصوص نمایش مستند«چیچکا، قصه شب» که به زندگی ابراهیم منصفی شاعر و خنیاگر جنوبی میپردازد. سینماهای باراما اسکو، سینما قدس تبریز،سینما انقلاب اردبیل و … نیز به صورت موردی آثار هنروتجربه را نمایش دادند.
همراهی با پویش بازگشت به سینما کنفدراسیون سینمای هنری
سینما در سال کرونایی در سراسر دچار صدمههای فراوانی شد و در این میان سینماگران مستقل و هنری هم با نگرانی به دنبال راهکارهایی برای بازگشت به سینما بودند. کنفدراسیون بینالمللی سینمای هنری که موسسه هنروتجربه هم از سال ۱۳۹۶ به عضویت آن درآمده است، اواخر خرداد ماه پویشی با عنوان بازگشت به سینما در شبکههای اجتماعی را راهاندازی کرد تا سینماداران را در دوران بحران کرونا در کنار هم قرار بدهد.این پویش شامل استفاده از هشتگ #بازگشت_به_سینما به ۱۲ زبان مختلف در شبکههای اجتماعی بود و هدف از آن کمک به سینماداران سراسر جهان برای حمایت از یکدیگر در سایه بحران جهانی کرونا، اشتراکگذاری ایدهها برای جذب مخاطبان و ترویج سینما به عنوان مراکزی اجتماعی بود.
موسسه هنروتجربه همچنین در نشست سالانه کنفدراسیون بینالمللی سینماهای هنری شرکت داشت که ٢٠ شهریور به صورت آنلاین با حضور ٣٩ نماینده از کشورهای دیگر برگزار شد.در این نشست کلیه فعالیتهای انجام شده از سوی کنفدراسیون در سال ۲۰۱۹ مورد بررسی قرار گرفت و درباره چالشهای پیش روی جامعه سینمایی و سالنهای سینما در دوران همهگیری کرونا هم صحبت شد.
حسین انتظامی:موسسه هنروتجربه مورد توجه سینماگران قرار گرفتهاست
حسین انتظامی رییس سازمان در دومین نشست خبری که با رسانهها داشت و به صورت مجازی برگزار شد در پاسخ به سوال خبرنگار سایت هنروتجربه،برنامههای این سازمان برای حمایت از آثار تجربی و هنری در شرایط خاص سال ۹۹ را تشریح کرد.
او در بخشی از صحبتهای خود عنوان کرد:«موسسه هنروتجربه از چند سال قبل تاسیس شده و مورد توجه سینماگران قرار گرفتهاست. فیلمهایی که امکان اکران گسترده برای آنها مهیا نیست اما دارای جنبههای هنری و تجربی هستند، میتوانند از این امکان استفاده کنند و از درآمدهای حاصل از آن بهرهمند شوند.با توجه به اینکه سالنهای موسسه هنروتجربه با اعتباراتی که سازمان سینمایی در اختیارشان میگذارد، تامین میشود و درآمد حاصل از فروش در اختیار فیلمساز قرار میگیرد . این سیاست تا حدی به فیلمسازان کمک کرده است».
گزارش جزییات مربوط به آثار متقاضی و اکران شده
موسسه هنروتجربه در راستای سیاست شفافسازی سازمان سینمایی و در چارچوب قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، از تیرماه جزییات مربوط به آثار متقاضی و اکران شده در موسسه هنروتجربه را منتشر کرد. اطلاعات گزارش اکران فیلمهای موسسه هنروتجربه در دو جدول نتایج فیلمهای بازبینی شده شامل اسامی فیلمهای متقاضی، تاریخ بررسی تقاضا، موافقت یا رد و دلیل رد تقاضا و همچنین جدول اکران شامل جزییات مربوط به اکران فیلمها از جمله تعداد سالن سینما، سانسها، بلیت،مبلغ کل فروش و… تنظیم شدهاست. این جداول را که ماهانه منتشر میشد، انتشار گزارش مالی ۱۱ ماهه موسسه هنروتجربه در اوایل اسفند ماه تکمیل کرد.
تغییر آدرس «هنروتجربه»
محل دفتر موسسه هنروتجربه سینمای ایرانیان که پیش از این در محله باغ فردوس و مجاورت موزه سینما بود، پس از چهار سال تغییر یافت و به خیابان ولیعصر ولیعصر(ع)، نرسیده به توانیر، نبش کوچه احتشام، شماره ۲۴۵۴ منتقل شد.
حضوری تاثیرگذار در جشنواره فیلم کوتاه تهران
اکران منظم و مستمر فیلمهای کوتاه در هنروتجربه و مخاطبانی که از همین طریق با سینمای کوتاه آشنا شده و به تماشاگران دائمی آن تبدیل شدهاند، نشانه جایگاه ویژه فیلم کوتاه در هنروتجربه است. از این رو جشنواره فیلم کوتاه تهران هم که تنها جشنواره تخصصی این آثار محسوب میشود،همواره مورد توجه هنروتجربه قرار داشتهاست به ویژه که بسیاری از کارگردانهای فیلم کوتاه که آثارشان در هنروتجربه اکران شدهاند اغلب از شرکتکنندگان و یا داوران این جشنواره هستند.هنروتجربه چند سالی است در مراسم اختتامیه این رویداد تندیسی را به بهترین فیلم این جشنواره از نگاه هنری وتجربی اهدا میکند. امسال اما نحوه برپایی این جشنواره به دلیل شرایط ویژه ناشی از شیوع کرونا، بسیار متفاوت و متغیر بود و اکران آنلاین به عنوان گزینهای در کنار اکران فیزیکی مورد نظر قرار گرفت. در این میان «هنروتجربه» هم همزمان با برپایی فیزیکی و آنلاین این جشنواره در بهمن ماه، گفتوگوهای زندهای با سینماگران جریان هنری و تجربی در لایو اینستاگرام انجام داد. نیما عباسپور نویسنده و از فیلمسازان مطرح فیلم کوتاه مسئولیت گفتوگو با سینماگران را برعهده داشت و طی روزهای برپایی، این جشنواره با تعداد زیادی از فیلمسازان و صاحب نظران هم در مورد آثارشان و هم پیرامون جایگاه سینمای هنروتجربه صحبت کرد. نشستهایی که در محل برپایی جشنواره انجام شد و مورد استقبال هم قرار گرفت.
چالشهای جشنواره فیلم فجر
اعلام اسامی ۱۶ فیلم نامزد شده سیونهمین جشنواره فیلم فجر نشان از حضور کمرنگ فیلمهای تجربهگرا و مستقل داشت، مسالهای که مورد توجه سینماگران و منتقدان و کارشناسان سینمایی هم قرار گرفت،این امر در نهایت به عدم انتخاب برگزیدهای برای سیمرغ هنروتجربه منجر شد. نحوه برخورد جشنواره سیونهم فیلم فجر با آثار هنری و تجربی و همچنین مشکلات مرتبط با نوع پروانه ساخت فیلم که سالهاست مانع حضور فیلمهایی که دارای پروانه ویدئویی هستند در این رویداد سینمایی میشود، موجب شد تا موسسه «هنروتجربه» در بیانیهای نسبت به جایگاه سیمرغ «هنروتجربه» در جشنواره فیلم فجر واکنش نشان دهد و بر لزوم برگزاری جشنوارهای مستقل برای جریان سینمای هنری و تجربی تاکید کرد.
تبلیغات محیطی جدید
به منظور گسترش تبلیغات و اطلاع رسانی فیلمهایی که در هنروتجربه در حال اکران هستند و یا قرار است بر پرده سینماها بیایند، موسسه هنروتجربه در سال ۹۹ برنامهای را برای بهره از نمایشگرهای محیطی و دیگر امکانات تبلیغات محیطی جدید تدارک دیدهاست. در گام اول نمونههایی از این تبلیغات محیطی در خانه هنرمندان و سینما فرهنگ قرار گرفتهاند.