هنروتجربه-سعیدحضرتی: فاطمه محمدی که امسال با فیلم کوتاه «داغی» در جشنواره‌های داخلی شرکت داشت اعتقاد دارد اگر فیلم‌ساز هدف‌اش مخاطب است بهتر است در ایران به اکران در «هنروتجربه» بیاندیشد.در ادامه گفت‌وگوی سایت «هنروتجربه» با فاطمه محمدی را می‌خوانید.
ارزیابی شما از کیفیت فیلم‌های کوتاه سال ۹۹ چیست؟
فیلم‌های کوتاه امسال تغییر ویژه‌ای از لحاظ کیفی و یا ایده نسبت به سال ۹۸ نداشتند، اما با توجه به اینکه فیلم‌سازانِ ۹۹ با معضل چندوجهیِ ویروس کرونا دست و پنجه نرم می‌کردند که هم سلامت آنها و گروهشان را تحت‌الشعاع قرار داده بود و هم به لحاظ اقتصادی آنها را در تنگنا‌هایی برای تامین بودجه فیلم‌ها مواجه کرده بود، دشواری‌های زیادی داشتند، اما همچنان درصد قابل توجهی هم از آثار خوب و یا عالی امسال در جشنواره تهران وجود داشت . از این حیث می‌توان گفت که اگر امسال آنچنان رو به جلو نبودیم حداقل درجا هم نزدیم و شاهد بودیم که تعداد زیادی فیلم‌ساز این صنعت را با همه مشکلات زنده نگه داشتند.
اکران فیلم‌های کوتاه در هنروتجربه چه کمکی به فیلم‌سازان و این حوزه سینمایی می‌کند؟
«هنروتجربه» به زعم من مدینه فاضله برای فیلم‌سازانی است که اهداف بزرگی دارند و نمی‌خواهند زمان مغتنم را صرف جشنواره‌های داخلی‌ای کنند که گاهی ما را از متن به حاشیه می‌رانند. اگر فیلم‌ساز هدف‌اش مخاطب است بهتر است در ایران به اکران در «هنروتجربه» بسنده کند و اگر هدف‌اش دستیابی به نامزدی و جوایز برای هموار کردن راه فیلم بعدی خود در جذب تهیه‌کننده و… است باید با این واقعیت کنار بیاید که این سیستم قرار نیست به من و شمایی که به آنها از هیچ ارتباطی نداریم، در این زمینه توجهی نشان دهد.
نگاه خودتان را از وضعیت جشنواره‌های داخلی فیلم کوتاه بفرمائید. آیا جشنواره‌ها نگاه تخصصی به فیلم‌های کوتاه دارند ؟
هر چند هر سال شاهد این بودم که صدای فیلم‌سازان خوب زیادی به دلیل نارضایتی از اشکالات فاحش داوری‌هایِ درآمده است اما امسال اولین تجربه من برای حضور در جشنواره‌های داخلی بود تا باور کنم که این جشنواره‌ها مشکلات جدی دارند. مثلا اتفاق می‌افتد که یک داور نامحترم فقط شاگردان خود را مستحق نامزدی و جوایز در فلان بخش ببیند.
و همین امر باعث دیده‌نشدن فیلم‌های کوتاه با عوامل حرفه‌ای شده است.
بله. به عنوان مثال هر سال فیلم‌بردارانی را داریم که بهترین فیلم‌های سال را فیلم‌برداری کرده‌اند اما چطور می‌شود که این عزیزان حتی برای یک سال هم نامزد نشده باشند؟ دو دلیل وجود دارد اول اینکه این افراد از سر مشغله‌هایی که در سینمای بلند دارند اهل لابی و رفیق بازی که لازمه موفقیت در این جشنواره‌های فیلم کوتاه نیستند و دوم اینکه این سیستم می‌خواهد این افراد را از همکاری با مدیوم کوتاه دلزده کند تا همیشه گروه خودشان در راس بماند.
چند سال قبل یکی از دوستانم برای بخش سینه فوندانسیون انتخاب شد اما نیاز به معرف معتبر در ایران داشت، یکی از پدرخوانده‌ها به او گفته بود پانزده میلیون بده و بلیط فرانسه را دریافت کن. آنها با همین روش ممکن است در جشنواره‌های داخلی نیز معاملاتی داشته باشند . این سیستم به جد مشکل دارد و حیف از زمانی که یک فیلم‌سازِ هدفمند برای حضور و پرداخت به حواشی این جشنواره‌ها تلف کند و از آنجایی که پشت سر هم افتتاحیه و اختتامیه جشنواره‌های داخلی فرا می رسد، زمانی به خودمان می‌آییم که متوجه می‌شویم که یک سال از عمر و موفقیت خود را جای بیهوده تلف کرده‌ایم.
بزرگ‌ترین آسیبی که اپیدمی کرونا به فیلم‌سازان این حوزه زده از نگاه شما چیست. اساسا تولید فیلم کوتاه به نسبت سال گذشته چه تغییراتی در زمینه‌های تولید داشته و آیا حمایت‌های صورت گرفته از فیلم‌سازان کافی است؟
سینما یعنی مخاطب و بزرگ‌ترین آسیبی که کرونا به فیلم‌ساز زد جدایی بین او و مخاطبانش بود. اما هر فیلم‌ساز قبل از رسیدن به مرحله تقابل با مخاطب برای تامین بودجه فیلم خود آن هم در مدیوم کوتاه که بازگشت مالی به ندرت وجود دارد، مشکلات اقتصادی زیادی را پشت سر می‌گذارد . حمایت‌های دولتی هم سهم ناچیزی در بودجه فیلم را شامل می‌شود، ویروس کرونا هم مزید بر علت شد تا این مدیوم شریف را هم فلج کند اما با تمام این تفاسیر فیلم‌سازی که هدف‌اش مشخص است، راه حل برای تمام موانع را پیدا می‌کند.
اکران آنلاین ظرفیت مناسبی برای نمایش آثار کوتاه است؟ از این امکان می توان در آینده و در کنار اکران فیزیکی بهره برد ؟
در شرایطی که گیشه جهانی نسبت به سال‌های گذشته میلیاردها دلار کاهش درآمدی داشته، اکران اینترنتی بر روی پلتفرم‌های برخط، کورسوی امیدی برای وصل فیلم‌ساز با مخاطب بوده و همه‌گیری کرونا شانس بزرگی در جذب عضو برای این سرویس‌ها است اما به شرطی که فیلم‌ساز به توزیع بین‌المللی خود در فستیوال‌های معتبر جهانی لطمه‌ای نزند. وقتی همچنان در فرم‌های ثبت‌نام جشنواره‌ای با این پرسش مواجهیم که آیا فیلم شما قبلا در بسترهای آنلاین اکران شده است یا خیر این یعنی همچنان دغدغه و خط قرمز آنهاست. اکران روی پلتفرم‌های برخط و آنلاین برای فیلم‌های جدید هرگز دیر نیست و بهتر است فیلم‌ساز حواس‌اش به از دست ندادن رزومه در فستیوال‌های معتبر و مخاطبان آنها هم باشد.
با برگزاری جشنواره های آنلاین و فیزیکی در آینده موافقید؟ مزایا و معایب آن را از نگاه خودتان توضیح دهید.
در فهم این مسئله یک نکته مهم وجود دارد که فیلم‌ساز باید حواس‌اش به آن باشد که جشنواره‌ها را به هم تعمیم ندهد. قطعا اکران آنلاین در جشنواره‌های الف جهانی مانند کن و ونیز و … با جشنواره‌ای کم ارزش قابل مقایسه نیست. جشنواره‌های معتبر به خودی خود فیلم‌ها را به گونه‌ای شناسنامه‌دار می‌کند که کسی نمی‌تواند با دانلود از فیلم از آن سواستفاده کند .فراموش نکنیم که قانون کپی رایت در ایران وجود ندارد و دانلود جرم محسوب نمی‌شود. در حالیکه در کشورهای جهان اول ناقض حق کپی رایت پیگرد قانونی می‌شود. بنابراین این کج فهمی و کم اطلاعاتی فیلم‌سازانی را می‌رساند که در این مورد راهکار جشنواره‌های برند جهانی را به تمام فستیوال‌ها از جمله وطنی تعمیم می‌دهند.
