
هنروتجربه-فاطمه رستمی: فیلم کوتاه «من او نیستم» ساخته پویا مامقانی یکی از شش فیلم بسته فیلم کوتاه «۱۰۸ دقیقه از یک قرن» است. پویا مامقانی دانش آموخته رشته کارگردانی سینما از دانشگاه گراسیموف (وگیک) مسکو است. او به عنوان عکاس و مدیر تولید نیز در پروژه های دیگر همکاری داشته است.
در خلاصه داستان فیلم کوتاه «من او نیستم» آمده است: «آندره به دلیل خوش رفتاری زودتر از اتمام دوران محکومیتش از زندان آزاد میشود. همسرش، جولیا، در تماس با زندان از آزادی او مطلع میشود. او مشتاق دیدار همسرش خانه را برای استقبال از او آماده میکند».
مامقانی در مورد تجربه اکران در هنروتجربه و فضای این گروه سینمایی به سایت هنروتجربه گفت: «به نظرم ایده هنروتجربه ایده بسیار ناب و عالی برای فضای سینمای ایران بود و شرایط خیلی خوبی را برای فیلم سازان کمی مستقلتر یا کسانی که آماتوری البته نه به مفهوم بیتجربه به فیلم سازی نگاه میکنند، به وجود آورد. از چندین و چند جهت این حرکت حائز اهمیت است؛ یکی از جانب خود فیلم سازان، چه تازه کار باشد چه کهنه کار، خیلی فرقی ندارد و همیشه رویای دیده شدن فیلمهایش در سینما را دارد و به نظر من این امر به واسطه هنروتجربه به سادگی برگزار میشود و همین که ما برای اکران در هنروتجربه خیلی مراحل عجیب و غریبی را طی نمیکنیم، خودش اتفاق بسیار بزرگی است. از سوی دیگر از جانب مخاطبان هم هنروتجربه اهمیت دارد این گونه که بخشی از مخاطبان که شاید به اصطلاح مخاطب خاموش سینما هستند و سلایق و علائق سینمایی دیگری دارند، توسط هنروتجربه از دل بخش پنهان جامعه بیرون کشیده شده اند و به قول معروف آن ها را زیر یک پرچم جمع کرده است».
بخشی از مخاطبان که شاید به اصطلاح مخاطب خاموش سینما هستند و سلایق و علائق سینمایی دیگری دارند، توسط هنروتجربه از دل بخش پنهان جامعه بیرون کشیده شده اند و به قول معروف آنها را زیر یک پرچم جمع کرده است.
او ادامه داد: «من نمیگویم هنروتجربه خیلی در این امر موفقیت داشته است، اما دست کم در این بستر خیلی خوب عمل کرده و هم چنین مخاطبانی را به سینما آورد و دید تازه ای ایجاد کرد. این روزها به دلیل شکلهای مختلف اکران و خانه نشینی افراد و تماشای فیلم در صفحات کوچک مردم در فضاهای کوچک و شخصیتر به تماشای فیلم مینشینند. من با بخشی از این کار مخالفم، اما به دلیل دسترسیهای خوبی که ایجاد شده با بخشی از این امر موافق هستم و… اما فیلم دیدن در فضا و اتمسفری مثل هنروتجربه میتواند ایده ای باشد که مخاطب چنین فیلمهایی را در سینما ببیند».
این سینماگر درمورد انتخاب فیلمها برای اکران در هنروتجربه بیان کرد: «اگر ما از عنوان هنروتجربه برای انتخاب فیلمها وام بگیریم یعنی ویژگی هنری و تجربی بودن اولویت انتخاب آثار برای اکران باشد، به نظر می رسد اما هنروتجربه در انتخاب فیلمها برای اکران کمی کم کاری میکند و این نقدی است که به این بخش از عملکرد هنروتجربه دارم. کسانی که برای اکران در سینماهای هنروتجربه فیلم انتخاب میکنند، به نظر می رسد بیشتر بر اساس تعداد فیلمها است و تعداد بیشتری فیلم برای اکران و مخاطبی که به سینما می آورند. نقد من نسبت به این قسمت از هنروتجربه است و فکر میکنم میتواند شروع یک نقصان باشد و امکان دارد همان بخشی که براساس اسم و رویکرد هنروتجربه به آن اعتماد کرده اند، دچار بی اعتمادی شوند و از این گروه کم کم فاصله بگیرند. به نظرم سیاستگذاریها در این زمینه کمی سبک گرفته شده است و عنوانش، مفهومش را به دوش نمیکشد».
ممقانی با اشاره به مشکل همیشگی پیدا کردن تهیه کننده برای فیلم اولیها گفت: «این مسئله برای فیلم سازان جوان ابدی و ازلی است. فکر میکنم فیلم سازان مطرحتر هم با همین مشکلات درگیر هستند. تهیه کننده های جوانتر هم خیلی به سمت تهیه فیلمهای هنری و تجربی نمیآیند. این تهیه کننده ها هم خواسته هایی دارند مثل دیده شدن و بازدهی مالی از پروژه و… این اولیتها چه برای تهیه کننده تازه کار و جوان چه تهیه کننده با سابقه مطرح است. من برای دو تا فیلم جدی که خودم تهیه کننده و سرمایه گذار بودم کسی را پیدا نکردم که حاضر به سرمایه گذاری برای این ایده ها باشد. رویکرد تهیه کننده ها با فیل. سازان اصولا فرق میکند و من هنوز نتوانسته ام برای خودم تهیه کننده پیدا کنم و شاید اصلا مشکل از خودم باشد. تا به حال کارهایی که ساخته ام از سرمایه شخصی خودم بوده است».
او ادامه داد: «در جشنواره ها هم همین دیدگاه وجود دارد و آثاری که انتخاب میشوند به نوعی ذائقه تهیه کننده ها و… را تغییر می دهند، اما میبینیم بعد از جشنواره ها فیلمهایی که پذیرفته نشده اند و راه نیافته اند، از نظر کیفیت محتوایی اتفاقا نسبت به آثار منتخب جلوتر هستند».
مامقانی درمورد روند فیلم کوتاه در ایران عنوان کرد: «من به این دلیل که در ایران زندگی نمیکنم و با فیلم سازان داخل کشور خیلی در ارتباط نیستم، خیلی نمیتوانم جزئی قضاوت کنم، ولی فیلمهایی که در ایران ساخته میشوند و جوایزی هم میبرند که اخبارش را میخوانیم، در قیاس با فیلم کوتاه های خارجی چه از نظر ساخت چه از نظر فنی و… خیلی چنگی به دل نمیزند و من در جریان فیلم کوتاه ایران نه روند صعودی میبینم نه نزولی و نمیتوانم خیلی درموردش قضاوت کنم».
او در خاتمه درمورد فعالیتهای سینمایی این روزهای خود توضیح داد: «این روزها بیشتر درگیر زندگی شخصی خودم هستم و به دلیل همان مسائل مالی و تهیه کننده و… نمیتوانم خیلی بحث فیلم سازی را دنبال کنم، اما یک ایده فیلم کوتاه بود که پنج شش ماه پیش میخواستم آن را بسازم که حدود پانزده دقیقه بود، اما به دلیل کرونا و جمع کردن گروه و قرنطینه و… کار به چند ماه دیگر موکول شده است و شاید تیرماه یا مردادماه امسال این کار را انجام بدهم. دوست دارم در فرصتی که ساخت فیلم به خاطر مسائل مالی و زمانی سخت است، روی سناریو کار کنم و چون من فیلم نامه نویس نیستم این کار برایم سخت است. باید ببینم تا چندماه دیگر چه میشود و چه اقدامی میتوانیم انجام بدهیم».